Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарⱪанд иⱪтисодиёт ва сервис институти з

Ўзгарувчанлик (Variability). Таклиф этилаётган хизматни аниқ стандартлаштиришга эришиш қийин бўлиши мумкин. Хизмат сифати хизматни ким (ёки нима) етказиб беришига ва айнан қачон амалга оширилишига боғлиқ бўлиши мумкин.
Мулк (Ownership). Хизматлар истеъмол товарларидан фарқ қилади: улар одатда мулкни топширишга олиб келмайди. Хизматни сотиб олиш мижозга фақат мулкка эмас, балки объектга кириш ёки ундан фойдаланиш ҳуқуқини беради.
Хизмат кўрсатишнинг оқибатлари:
Бир марталик ёмон хизмат сифати (ходимларнинг қўполлиги, банкнинг лаёқатсизлиги) эҳтимол, ташкилотнинг ҳар бир ишига кенг тарқалган ишончсизликка олиб келади.
Хизматлар кўпинча мураккабликлаштирилади. Масалан, агар хизмат келажакда мураккаб фойда келтирадиган номоддий бўлса, унда мижозларни жалб қилиш жозибали имиджни тарғиб қилиш ва ўз обрўсига мос келишини доимий равишда таъминлашни англатади.
Хизматларни нархлаш кўпинча мураккаблашади, айниқса хизматни тақдим этишда кўп одамлар иштирок этса.
Инсон ресурсларини бошқариш хизматлар маркетинги аралашмасининг асосий таркибий қисмидир, чунки маълум бир ижтимоий шароитда жуда кўп хизматлар ишлаб чиқарилади ва истеъмол қилинади.
Хизмат операцияларининг ўлчамлари мавжуд бўлиб, улар 22-жадвалда акс эттирилган.

22-жадвал
Хизмат операцияларининг ўлчамлари²⁰²

Аниқлаш (Determinants)	Изоҳ
Тактил (Tangibles)	Компаниянинг хизмат кўрсатиш зонасининг арматура ва ускуналар каби жисмоний далиллар сифати керакли тасвирга мос келиши керак
Ишончлилик (Reliability)	Уни биринчи марта тўғри қабул қилиш нафақат такрорий бизнесни таъминлаш учун, балки молиявий хизматларда, ахлоқий масала сифатида, агар мижоз келажакда фойда олаётган бўлса, жуда муҳимдир.
Жавоб бериш (Responsiveness)	Ходимларнинг мижознинг сўровлари билан шуғулланишга тайёрлиги аниқ бўлиши керак
Алоқа (Communication)	Ходимлар мижозлар билан техник бўлмаган тилда гаплашишлари керак
Оқилоналилик (Credibility)	Ташкилот ҳалол деб ҳисобланадиган бўлиши керак, ишончли ва мижозлар энг яхши манфаатлари бажарувчи.
Хавфсизлик (Security)	Бу, айниқса, тиббий ва молиявий хизматларни тақдим этадиган ташкилотларига тегишли. Мижоз банк хизмати ходимлари билан суҳбатлар хусусий ва махфий эканлигини ҳис қилиши керак. Ушбу омил хизмат кўрсатиш зонасининг дизайнига таъсир қилиши керак. Стандартларга мос келиши керак.
Ваколат (Competence)	Барча хизмат ходимлари маҳсулот турларини тушуниш ва мижозларнинг эҳтиёжларини талқин қилишда ваколатга эга бўлишлари керак. Қисман бунга ходимларнинг малакасини ошириш орқали эришиш мумкин
Назокат (Courtesy)	Мижозлар (хатто қўпол) хизмат ходимларини мулойим деб билишлари керак, ҳурматлари жойга қўйиш ва самимий бўлишлари керак. Ушбу талабларга жавоб бераоладиган ишчи ходимни тарбиялаш кўпинча қийн бўлиши мумкин.
Мижозлар эҳтиёжларини тушуниш (Understanding customers needs)	Ушбу контекстда компютер орқали масофавий хизмат кўрсатишда асосан мижозларнинг хохиш истагини тушуниш жуда қийн бўлиши мумкин. Кейин хизмат кўрсатувчи ходимлар мижознинг ёзувларини чақиришлари ва ушбу маълумотлардан хизмат кўрсатиш жараёнида фойдаланишлари ва шу билан жараённи шахсийлаштириши мумкин. Хизмат ходимлари мижозлар эҳтиёжларини қондириш ўрнига маҳсулот сотишга ҳаракат қилиш керак. Бу нозик, аммо муҳим фарқ.
Кириш (Access)	Навбатларни минималлаштириш, адолатли навбат тизимига эга бўлиш ва тезкор, аммо аниқ хизмат мижозларнинг синаш хусусияти пайдо бўлишининг олдини оладиган барча омиллардир. Ёқимли, таъсирли муҳит бу контекстда фойдали дизайн омилидир.