Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарⱪанд иⱪтисодиёт ва сервис институти з

34-расм. Ҳисоб тизими функцияси.


Кўп одамлар (costs) "харажатлар" ва "харажатлар" (expenses) ни бир-бирининг ўрнида ишлатишади, аммо бу бизнесни бошқаришда ёки ташкилотнинг бухгалтерия ҳисоби билан ишлашда иккаласини ажратиб кўрсатиш учун муҳимдир. Харажатлар ва харажатлар ўртасидаги фарқларни ўрганиш сизнинг компаниянгиз молиясини тўғри бошқаришни таъминлашга ёрдам беради.
Бизнес тури ва ҳажмига қараб кўп ёки оз харажатлар бўлиши мумкин. Шундай қилиб, харажатлар бизнес операциялари харажатларга боғлиқ бўлганидек, бизнес операциялари билан боғлиқ кўплаб омилларга боғлиқ.²⁵¹

2. 
   Бухгалтерия ҳисобининг тушунчаси, тамойиллари ва кўлами.
   

Бухгалтерия ҳисоби тушунчаси, унинг бизнес турига қараб юритилишини ва иш ҳажмининг доирасини ажрата билиш бизнесда бухгалтер учун муҳим. Молиявий ҳисоб ва бошқарув ҳисоби бўлимларида бизнесда бухгалтер бажарадиган ишларнинг кенглиги ўзига хос хусусиятларга эга. Foundations of Accounting in Business - FAB Study Text 2016. PART С: Chapter 08 « The role of accounting » қисмида ушбу мавзу қуйидагича ёритилган.
Молиявий бухгалтерия ҳисоби асосан бизнеснинг натижалари ва молиявий ҳолати тўғрисида ҳисобот бериш усули ҳисобланади. Бу биринчи навбатда бизнесни янада самарали олиб бориш учун маълумот бериш билан боғлиқ жараён. Молиявий ҳисоботлар менежментни қизиқтирса-да, уларнинг асосий вазифаси бизнеснинг кундалик фаолиятига алоқадор бўлмаган шахсларнинг ахборот эҳтиёжларини қондиришдир. Бу, айниқса, чекланган компанияларнинг эълон қилинган ҳисоботлари контекстида аниқланади. Стандартлар (ва компания қонунчилиги) компания акциядорларга тақдим этилиши учун ҳисобварақлар ишлаб чиқариши кераклигини белгилайди.
Одатда ҳисобварақларда нималар бўлиши кераклиги тўғрисида батафсил қоидалар мавжуд ва бу акциядорларга директорлар (ёки бошқарув кенгаши) компанияни қанчалик яхши бошқарганлигини баҳолашга имкон беради.
Шунингдек, компания ҳақида маълумотга муҳтож бўлган баъзи ташқи фойдаланувчилар мавжуд: етказиб берувчилар, мижозлар, ходимлар, солиқ органлари, кенг жамоатчилик. Уларнинг ахборот эҳтиёжлари компаниянинг эълон қилинган молиявий ҳисоботлари билан тўлиқ ёки қисман қондирилади.