Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарⱪанд иⱪтисодиёт ва сервис институти з

Атроф муҳитни ўрганиш . Асосий савол: бизнесга қандай омиллар таъсир қилади?
Атроф-муҳитни таҳлил қилиш . Бир қатор саволлар юзага келиши мумкин бўлган таҳдид ва хавфларни аниқлашга қаратилган бўлиши керак.
SWOT матрицаси. Тўпланган маълумотлар тўрт томондан гуруҳланган.
SWOT стратегияси. Элементларнинг кесиш нуқталари ҳисоблаб чиқилган, асосий стратегия уларга боғлиқ.
Мисол учун шахсий SWOT таҳлилини бажарганда қуйидагича амалга оширилади (8-жадвал):⁷⁷
8-жадвал
Шахсий таяна оладиган SWOT таҳлили

Бундан фойдаланамиз	Сизнинг кучли томонларингиз «S»	Сизнинг заиф томонларингиз «W»
	Билим даражангиз, тажрибангиз, бизнесда мулоқот қилаолиш қобилиятингиз, ўзингизга ишончингиз даражаси, қийнчиликларга дуч келганингизда нималарга таянишингиз	Сизда қандай муаммолар мавжуд? Сиз ёқтирган соҳанинг қайси кўникмаларда, томонларда, билим даражасида заифсиз? Сизга нималар ноқулайликларни туғдиради? Сизга нисбатдан кимлар босим ўтказаяпти? Сиз нимани қилишни ёқтирмайсиз?
Буларни бажарамиз	Сизнинг имкониятларингиз «О»	Сиз бугунги кунгача нималарга эришаолмадингиз «Т»
	Сиз нима қилмоқчисиз? Ⱪаерда ўқимоқчисиз? Нимани ўрганмоқчисиз? Мақсадларингизга эришиш учун сизда қанчалик кучингиз бор? Сизга боғлиқ бўлган фактор қандай? Сизнинг вақтингиз тўғри тақсимланганми? Агар юқорижагиларнинг барчасини амалга оширолсангиз, бу сизга нимани беради?	Сиз нима қилишингиз керак эди? Сиз бугунга қадар бажараолмаган ишлар? Нималарга вақтингизни ажратолмаяпсиз? Сиз нимани назорат қилолмапсиз? Сизга боғлиқ бўлмаган омиллар нималардан иборат? Вақтингизни нэга тўғри тақсимлаб ололмаяпсиз?

SWOT -таҳлил методологияси ишлаб чиқилган стратегияга боғлиқ бўлиши керак бўлган барча аниқланган омилларни ҳисобга олган ҳолда ишлаб чиқилган. Натижаларни қўллаш компаниянинг ривожланиши учун ва муваффақиятли савдо ва реклама учун фойдалидир. Методология жуда долзарб, бугунги кунда йирик компаниялар раҳбарларининг аксарияти бундай ўзгаришларни амалга оширмоқда. SWОТ таҳлиллари қуйидаги саволларга тўла жавоб бериши керак:

1. 
   Компаниянинг кучли позициялари борми?
   
2. 
   Мумкин бўлган ўзгаришлар борми?
   
3. 
   Тузатишга муҳтож заиф фикрлар борми?
   
4. 
   Фойдали қобилият?
   
5. 
   Мақсадларга эришишга ёрдам берадиган ташқи ўзгаришлар?
   

SWOT таҳлили асосида хулоса шакллантирилади, чунки келажакда ташкилот савдо-сотиқ ривожланиши керак. Сектор томонидан ресурсларни қайта тақсимлаш бўйича тавсиялар берилган. Ушбу материаллар келгусида текширилади ва якунланадиган савдо ва реклама стратегияси, таклифларини яратиш учун асос бўлиб хизмат қилади. SWOT -таҳлил қилиш барча томонларни ўрганишни ўз ичига олади ва уларни бир хил параметрлар бўйича баҳолайди:

• 
  таклифларнинг хусусиятлари;
  
• 
  ходимларнинг тажрибаси;
  
• 
  ходимлар ва бизнес жараёнларни бошқариш;
  
• 
  молиялаштиришга қабул қилиш;
  
• 
  яхши савдо ташкилоти;
  
• 
  реклама сиёсатининг мантиқи;
  
• 
  ишлаб чиқариш харажатлари.⁷⁸
  

Foundations of Accounting in Business - FAB Study Text 2016. PART A: The business organization, its stakeholders and the external enveroment“ ўқув-қўлланмада SWOT таҳлилини қуйидаги тарафларга ажратган ҳолда компаниянинг кучли ва заиф томонларини баҳолайди.
Ички баҳолаш: кучли ва заиф томонлари (Internal appraisal: strengths and weaknesses). Ички баҳолаш аниқлайди:
(а) ташкилотнинг тегишли стратегиялар билан ишлатилиши керак бўлган кучли томонлари бўлган соҳаларини;
(б) ташкилотнинг заиф томонлари бўлган соҳалари, уларни такомиллаштириш стратегиясига муҳтож томонлари.
Кучли ва заиф томонларини таҳлил қилиш ташкилотнинг ташқи томонга ёндашувини шакллантиришга қаратилган.
Ташқи баҳолаш: имкониятлар ва таҳдидлар (External appraisal: opportunities and threats). Ташқи баҳолаш ташкилотнинг кучли томониларини ишлатиши мумкин бўлган имкониятларини белгилайди ва шунингдек, компания ўзини ҳимоя қилиши керак бўлган экологик таҳдидларни тахмин қилаолади.