Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi mavzu : xo‘jalik jarayonlarida ikkiyoqlama yozuv

OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI

1 2 3 4

Bog'liq
XO‘JALIK JARAYONLARIDA IKKIYOQLAMA YOZUV

OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI

JIZZAX POLITEXNIKA INSTITUTI

4.1. Buxgalteriya hisobi schyotlari, ularning tuzilishi va turkumlanishi
Xo‘jalik mablag‘larining manbalarini aks ettiruvchi PASSIV schyotlarning ko‘payishi kreditda, kamayishi esa debet tomonida ko‘rsatiladi:

4.1. Buxgalteriya hisobi schyotlari, ularning tuzilishi va turkumlanishi
Tranzit schyotlar xususiyatiga keladigan bo‘lsak, ular daromadlarni hisobga olish uchun mo‘ljallangan bo‘lsa–xuddi passiv schyot kabi talqin etiladi. Agarda xarajatlarni hisobga oluvchi tranzit schyotlar bo‘lsa aktiv schyotlar kabi ishlatiladi.
Tranzit schyotlar tarkibida bo‘lgan ikkita taqqoslovchi schyotlar xususiyati umuman boshqacha, ularni quyidagi chizmada ko‘rishimiz mumkin.

Debet		9200			Kredit
Aktivlarning chiqib ketishidan xarajatlar			Aktivlarning chiqib ketishidan daromadlar

4.2. Ikkiyoqlama yozuv. Ikkiyoqlama yozuvni aks ettirish
Ikkiyoqlama yozuv shunday yozuvki, uning natijasida har bir xo‘jalik operatsiyasining summasi schyotlarda ikki marotaba: bir schyot debetida va ayni vaqtda o‘zaro bog‘liq bo‘lgan boshqa schyotning kreditida qayd qilinadi. Chunki xo‘jalik operatsiyalari yuzaga keltiradigan o‘zgarishlar ikkiyoqlama xususiyatga ega va hisobning ikki alohida schyotiga ta’sir etadi.
1494 yilda italiyalik matematik Luka Pacholi ikki yoqlama yozuv usulini asoslab bergan.
Uning «Schyotlar va yozuvlar to‘g‘risidagi traktat»ida (lot. tractatus – muhokama) yozuvlarni bir vaqtning o‘zida «bermoq» va «ega bo‘lmoq» schyotlarda aks ettirish va «bermoq» va «ega bo‘lmoq» schyotlarning summalarining yig‘indisi o‘zaro teng kelishi kerak deb aytgan.

Download 1.47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4