Оммавий очиқ онлайн курсларини яратиш назарияси ва амалиёти

Замонавий медиа марказлар - студиялар, медиа-компаниялар 
офислари, медиа-кутубхона ва бошқаларни ўз ичига олиши мумкин. Медиа-
марказ фаолияти оммавий ахборот воситалари соҳасидаги бир қатор 
йўналишлар билан боғлиқ: телевидение, таълим муассаса, жойлардаги 
Интернет-давлат телевиденияси. Замонавий медиа марказларда турли 
жанрдаги тарбиявий видеолар (ўйинлар, ҳужжатли фильмлар, ижтимоий 
видеолар, фото фильмлар) ва ОТМларда медиа таълимни жорий этиш 
имкониятини берувчи ўқув видеоматериаллари (слайд видео маърузалар, 
саҳналаштирилган студия ва мултимедиали видео маърузалар, ўқув 
видеоклиплар, скринкастлар, видеодарсликлар, маҳорат дарслари video 
ёзувлари, ўқув тажриба видео тақдимотлари)ни ишлаб чиқиш ва уларни 
таълим жараёнига қўллаш имконияти мавжуд. 
Медиа-таълим оммавий коммуникациялар қонуниятлари, оммавий 
ахборот воситаларини яратиш ва оммавий ахборот воситалари материалига 
ўргатиш билан боғлиқ. Замонавий дунёда оммавий медиа таълим- таълимни 
оммавий 
ахборот 
воситалари 
ёрдамида 
ижодий, 
коммуникатив 
қобилиятларни, танқидий фикрлашни, медиа матнларини тўлиқ идрок этиш, 
талқин қилиш, таҳлил қилиш ва баҳолаш кўникмаларини шакллантириш 

---

31 
учун оммавий ахборот воситалари (media) материаллари ёрдамида шахсий 
ривожланиш жараёни ҳисобланади. [Федоров, 2001, п.38]. Унда "таълим" 
авлодидан "электрон таълим" (электрон таълим) авлодига тез ўтиш бор эди, 
кейин-"М-Learning" (mobil) ва "в-Learning" (virtual) авлодига. ЮНЕСКО 
қарор ва тавсиялари оммавий ахборот воситалари таълимининг аҳамияти ва 
қўллаб-қувватланишини бир неча бор таъкидлаган. (Юнесконинг 
Грюнвалддаги конференсиялари, 1982; Тулуза, 1990; Париж, 1997; Вена, 
1999; Севиля, 2002; Париж, 2007 ва бошқалар). 2002 йилги ЮНЕСКО 
тавсияларида таъкидланишича турли мамлакатларда оммавий медиа 
таълимининг ёндашувлари ва ривожланишидаги фарқларни тан олган ҳолда, 
миллий ўқув дастури доирасида, шунингдек, қўшимча, расмий бўлмаган ва 
ҳаётий ўз-ўзини тарбиялашда имкон қадар жорий этилиши тавсия этилади " 
[ЮНЕСКО, 2002]. Media-таълимнинг асосий вазифалари: янги авлодни 
замонавий ахборот шароитида турли кўринишдаги ахборотларни идрок 
этишга, тушунишга ўргатиш, уларни руҳиятга таъсирининг оқибатларини 
англаб етиш, техник воситалардан фойдаланган ҳолда мулоқотнинг оғзаки 
бўлмаган шакллари асосида мулоқот йўлларини эгаллаш" [Рус педагогик 
энсиклопедияси, 1993, п. 555].
УрДУда ОООКларини таълим жараёнига тадбиқ қилиш борасидаги 
ишлар қуйидаги натижалар билан якунланди: 

УрДУда таълим ва тарбия жараёнида қўлланиладиган бир қатор 
истиқболли ва республика ОТМлари шароитларига мослаштирилган 
медиа таълим моделлари мавжуд; 

Университетиз профессор-ўқитувчилари шу марказ мутахассислари 
хамкорлигида ўзларининг
ОООКларини ишлаб чиқиш имкониятига эга 
бўлдилар.

Юқори сифатли ўқув курсларини ишлаб чиқкан профессор-
ўқитувчиларимизда эса, ўзларини онлайн таълим ресурсларини 
интернет тармоғига жойлаб, университетни MOODLE платформасида 
ўқув жараёнини замонавий усулда ташкил этиш имкониятига эга 
бўлдилар. 

Университетни замонавий онлайн ўқув марказида ишлаб чиқилган 
ОООКларининг фойдаланувчилари таълимнинг аралаш шаклларидаги 
талабалар бўлади.