On test kat at-3-4

---

1. “Аxborot nima?” - degan savolga qisqacha javob berish uchun ikkita obyekt orasidagi 
bog‘lanishga murojaat qilish zarur. Quyidagilardan shularni belgilang!
Demak “axborot nima?” - degan savolga qisqacha javob berish uchun ikkita obyektga “manba” 
va “iste’molchi” orasidagi bog‘lanishga murojaat qilish zarur ekan. Axborot manbaiga tabiiy 
obyektlar - sayyoralar, yulduzlar, insonlar, hayvonlar, о‘simliklar, maydon, о‘rmonlar, fan 
va texnikani rivojlantirishdagi ilmiy tajribalar, mashinalar, texnologik jarayonlar haqidagi 
ma’lumotlar kiradi. Axborot iste’molchilari sifatida insonlar, hayvonlar, о‘simliklar va turli xil 
tizimlarni olish mumkin. Shuning uchun axborot keng doiradagi tushuncha bо‘lib, jamiki 
obyektlar, mavjudotlar, jarayonlar haqidagi ma’lumotlarni о‘z ichiga oladi 
2. Axborot nimalarda mavjud?
Ma'lumotlar ma'lumotlar yoki bilimlarni o'z ichiga oladi. 
3. Kibernetik tizimning tashqi dunyodan olgan signali, xabari fanda nima deb ataladi?
Axborot – bu kibernetik tizimning tashqi dunyodan olgan signali, xabaridir.
4. Yaratuvchisi doirasida qolib ketmagan va xabarga aylangan, bilimlar noaniqligi, tо‘liqsizligi 
darajasini kamaytiradigan ma’lumotlar nima deb ataladi?
Xabarga aylanib, noaniqlik va bilimlarning toʻliqsizligini kamaytiradigan axborot qayta ishlangan 
axborot deb ataladi. 
5. Axborot manbalari va iste’molchilarining har xilligi axborot shaklining turli kо‘rinishda 
bо‘lishiga olib keladi. Quyidagilardan shularni belgilang!
Axborot manbalari va iste’molchilarining har xilligi axborot shaklining turli kо‘rinishda 
bо‘lishiga olib keladi, ya’ni:
 Belgili – bu turli ishoraviy belgilardan iborat axborotlar bo’lib, ulardan biror voqea-hodisalar 
haqidagi axborotlarni uzatishda foydalaniladi;  
 Matnli – bu harf, raqam va belgilar tо‘plamidan tarkib topgan, ma’lum ma’noni anglatuvchi 
sо‘zlardan iborat axborotdir. Masalan, kо‘p miqdorda nashr etilgan kitoblar, qо‘llanmalar, 
gazeta va rо‘znomalar.  
 Grafik – tasvirlardan iborat bо‘lgan tasavvur kо‘rinishidagi axborotlar. Axborot shaklining 
grafik kо‘rinishiga hayotimizda muhim ahamiyatga va katta axborotlar massiviga ega bо‘lgan 
tabiat kо‘rinishlari, foto tasvirlar, rasmlar, chizmalar, sxemalarni misol qilishimiz mumkin;  
Audio-video ko’rinishdagi axborotlar. 
6. Quyidagilardan axborotdan foydalanish imkoniyatini va samaradorligini aniqlab beruvchi 
asosiy iste’mol sifat kо‘rsatkichlarini belgilang!
Axborotning mavjudligi va samaradorligini belgilovchi asosiy iste'mol sifati ko'rsatkichlariga 
aniqlik, dolzarblik, dolzarblik, to'liqlik va ishonchlilik kiradi. 
Axborotdan foydalanish imkoniyatini va samaradorligini aniqlab beruvchi asosiy iste’mol sifat 
kо‘rsatkichlari ichida quyidagilarni aytib о‘tish mumkin:
