Ona tili (morfologiya)dan testlari to‘plami
Download 354 Kb.
|
Морфологиядан 100 ta test belgisiz
|
Birgalik daraja to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni ko‘rsating..
A Harakatning birdan ortiq shaxs tomonidan bajarilishini bildir–(i)sh affiksi yordamida hosil bo‘ladi B. Shaxs yoki predmet tomonidan bajarilishini bildiradi V. -dir(-tir),-gaz,-t,-iz,-ir, D. Ega bilan ifodalangan shaxs yoki predmet tomonidan bajarilishini bildiradi Tuslanishli fe’llar to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni ko‘rsating. A. Fe’l so‘zning shaxs-son, zamon va mayl shaklsida o‘zgarishi uning tuslanishi deb karaladi B. Fe’lning mayl yoki zamon shakllarini hosil kilmaydigan turlari tuslanishsiz fe’l deyiladi V. Zamon va mayl shaklsida o‘zgarishi uning tuslanishi deb karaladi D. Mayl shaklsida o‘zgarishi uning tuslanishi deb karaladi Tuslanishsiz fe’llarga to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni ko‘rsating A. Fe’lning mayl yoki zamon shakllarini hosil kilmaydigan turlari tuslanishsiz fe’l deyiladi B. Fe’lning mayl yoki zamon shakllarini hosil kilmaydigan turlari tuslanishsiz fe’l deyiladi V. Zamon va mayl shaklsida o‘zgarishi uning tuslanishi deb karaladi D. Mayl shaklsida o‘zgarishi uning tuslanishi deb karaladi Fe’llarda kategorial shakllar deb nimaga aytiladi. A. Kateorial shakllar fe’lning ma’lum bir grammatik kategoriyaga xos grammatik ma’nolarni ifodalaydi B. Grammatik ma’nolarni ifodalaydi V. Kateorial shakllar ma’nolarni ifodalaydi D. To‘g‘ri javob yo‘q Fe’llarda funksional(nokategorial) shakllar deb nimaga aytiladi A. Nokategorial shakllarda qiyosan olinadigan ma’no va shu ma’nolarni ifodalovchi grammatik shakllar tizimidir B. Ma’no anglatmaydi. V. Qiyosan olinadigan ma’no va shu ma’nolarni ifodalovchi grammatik shakllar tizimi D. Grammatik shakllar tizimi Fe’lning zamon kategoriyasi. A. Harakatning nutq momentiga munosabatini ko‘rsatuvchi kategoriya zamon kateoriyasi deyiladi. B. Harakatning nutq so‘zlanib turgan paytdan oldin bajarilgan-bajarilmaganligini ifodalaydi V. –gan(yotgan), -i(b), -ar shakllariga edi to‘liqsiz fe’lini qo‘shish yordamida hosil kilinuvchi shakllari D. To‘g‘ri javob yo‘q O‘tgan zamon fe’li A. Harakatning nutq so‘zlanib turgan paytdan oldin bajarilgan-bajarilmaganligini ifodalaydi B. Harakatning nutq so‘zlanib turgan paytida sodir bo‘layotganini yoki bo‘lmayotganini ifodalaydi V. Harakatning nutq momentidan keyin bajarilish-bajarmasligini bildirgan fe’llar D. . -r,-ar shaklsidagi sifatdosh va edi to‘liqsiz fe’lini tslash orqali Yaqin o‘tgan zamon fe’li affikslari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang A. -di affiksi yordamida yasaluvchi fe’l shakllari B. -i(b) affiksi ravishdoshni shaxs-son bilan tuslash orqali V. -r,-ar shaklsidagi sifatdosh va edi to‘liqsiz fe’lini tslash orqali D. -gan affiksi yordamida yasaluvchi shakllar Uzoq o‘tgan zamon fe’li affikslari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang A. –gan affiksi yordamida yasaluvchi shakllar B. i(b), -ar shakllariga edi to‘liqsiz fe’lini qo‘shish yordamida hosil kilinuvchi shakllari V. .-r,-ar shaklsidagi sifatdosh va edi to‘liqsiz fe’lini tslash orqali D. i(b) affiksi ravishdoshni shaxs-son bilan tuslash orqali O‘zoq o‘tgan zamon fe’li affikslari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang A. –gan(yotgan), -i(b), -ar shakllariga edi to‘liqsiz fe’lini qo‘shish yordamida hosil kilinuvchi shakllari B. –gan affiksi yordamida yasaluvchi shakllar V. i(b) affiksi ravishdoshni shaxs-son bilan tuslash orqali D. . -r,-ar shaklsidagi sifatdosh va edi to‘liqsiz fe’lini tslash orqali O‘tgan zamon hikoya fe’li affikslari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang A. i(b) affiksi ravishdoshni shaxs-son bilan tuslash orqali B. . -r,-ar shaklsidagi sifatdosh va edi to‘liqsiz fe’lini tslash orqali V. –gan affiksi yordamida yasaluvchi shakllar D. –gan(yotgan), -i(b), -ar shakllariga edi to‘liqsiz fe’lini qo‘shish yordamida hosil kilinuvchi shakllari O‘tgan zamon davom fe’li affikslari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang A. -r,-ar shaklsidagi sifatdosh va edi to‘liqsiz fe’lini tuslash orqali B. –gan(yotgan), -i(b), -ar shakllariga edi to‘liqsiz fe’lini qo‘shish yordamida hosil kilinuvchi shakllari V. i(b) affiksi ravishdoshni shaxs-son bilan tuslash orqali D. –gan affiksi yordamida yasaluvchi shakllar Hozirgi zamon fe’li A. Hozirgi zamon fe’li harakatning nutq so‘zlanib turgan paytida sodir bo‘layotganini yoki bulmayotganini ifodalaydi B. Hozirgi zamon fe’li harakatning nutq so‘zlanib turganda sodir bo‘layotganini ifodalaydi V. Hozirgi zamon fe’li harakatning nutq so‘zlanib turgan paytida sodir ifodalaydi D. Fe’l harakatning nutq so‘zlanib turgan paytini bildiradi. Kelasi zamon fe’li A. Harakatning nutq momentidan keyin bajarilish-bajarmasligini bildirgan fe’llar kelasi zamon fe’llari deyiladi B. Fe’li harakatning nutq so‘zlanib turgan paytida sodir bo‘layotganini yoki bulmayotganini ifodalaydi V. Harakatning nutq momentida bajarilish-bajarmasligini bildirgan fe’llar D. Harakatning nutq daytida bajarilish-bajarmasligini bildirgan fe’llar kelasi zamon fe’llari deyiladi Fe’l so‘zlarning semantik guruhlar to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping A. 6 ta B. 5 ta V.8 ta D.7 ta So‘zning biror turkumga mansubligini ko‘rsatuvchi, ma’lum bir grammatik katego-riyaga xosligini ifodalovchi ma’no... A. Lug‘aviy ma’no; B.Nomlovchi ma’no; V.Figural ma’no; D.Differensial ma’no. O‘zbek tilida so‘zning tuzilishiga ko‘ra shakllari to‘g‘ri aks etgan javobni aniqlang. A.So‘zning umumkategorial shakllari. B.So‘zning analitik, juft, takroriy va nolga teng shakllari. V.So‘zning analitik va aralash shakllari. D. Tub, sodda, sodda yasama, qo‘shma, juft, takroriy. Bir-biriga qiyosan olinadigan ikki yoki undan ortiq grammatik ma’no va shu ma’nolarni ifodalovchi grammatik shakllar sistemasi nima deyiladi: A)so‘zning pragmatik ma’nosi, B)so‘zning ko‘chma ma’nosi, V)so‘zning ekspressiv ma’nosi, D). so‘zning grammatik kategoriyasi. So‘zningng nokategorial shakllari nega grammatik kategoriya sanalmaydi: A) nokategorial shakllar lug‘aviy ma’noni yuzaga keltirmaydi, B). nokategorial shakllarda qiyosan olinadigan ma’no va shu ma’nolarni ifodalovchi grammatik shakllar tizimi yo‘q, V) nokategorial shakllar so‘zlarni bir-biriga bog‘lamaydi, D) nokategorial shakllar so‘zlarni bir-biriga bog‘laydi, Otning egalik kategoriyasiga to‘g‘ri ta’rif berilgan javobni toping. A) Predmetning uch shaxsdan biriga qarashli ekanligini ko‘rsatuvchi grammatik ma’nolar egalik kategoriyasidir. B) Predmetning uch shaxsdan biriga qarashli ekanligini ko‘rsatuvchi shakllar paradigmasiga egalik kategoriyasi deyiladiyu V) Predmetning uch shaxsdan biriga tegishli ekanligini anglatuvchi umumiy ma’nolar va ularni ifodalovchi qo‘shimchalar paradigmasi egalik kategoriyasidir. D) Predmetning uch shaxsdan biriga tegishli ekanligini ko‘rsatuvchi umumlashgan ma’nolar yig‘indisi egalik kategoriyasi deyiladi. Hozirgi o‘zbek adabiy tilida qaysi kelishikdagi so‘z kesim vazifasida kelmaydi. A.Bosh va qaratqich kelishigidagi so‘zlar. B. Qaratqich kelishigidagi so‘zlar. V.Qaratqich va tushum kelishigidagi so‘zlar. D.Qaratqich, tushum, jo‘nalish,o‘rin-payt, chiqish kelishigidagi so‘zlar. Buyruq - istak mayliga xos to‘g‘ri tarifni toping. A.Harakatning bajarilish – bajarilmasligini ifodalaydi B.So‘zlovchining istagi bilan bog‘liq holdagi undash, shu harakatga da’vat etish, qo‘zg‘atish ma’rosini ifodalaydi. V. Payt va istak ma’nolarini anglatadi D.So‘zlovchining istagi bilan bog‘liq harakatni bildiradi So‘zlarni qisqartirish bilan so‘z yasash qaysi so‘z turkumlariga xos? A. Faqat ot so‘z turkumiga xos B. Ot va fe’l so‘z turkumlaoriga xos V. Ot va son so‘z turkumlariga xos D. Ot, son, fe’l so‘z turkumlariga xos Qaysi qatordagi so‘zlarda tuslovchi qo‘shimchalar mavjud emas? A. qaynashim, qaynashing, qaynashi. B. qaynadim, qaynading, qaynadi. V. bordim, bording, bordi D. bordik, bordingiz,bordilar. Har bolam ufurgan nafasin atri- She’rimning eng yetuk, eng yaxshi satri. Mazkur gapda qaratqich kelishigidagi nechta so‘z mavjud? A. 3 ta; bitta belgisiz, ikkita belgili B. 2ta; bitta belgili, bitta belgisiz V. 2ta; belgili D. To‘g‘ri javob yo‘q Juft olmoshlar ishtirok etgan gapni toping. A) U har qanday vaziyatda ham o‘zini yo‘qotmasdi. B) Har kim ekkanini o‘radi. V) To‘yga kim – kimlar boradi? D) U – bu yeb ol o‘g‘lim. Yakka holda lug‘aviy ma’no anglatmaydigan so‘z turkumlvrini ko‘rsating. A) bog‘lovchilar B) ko‘makchilar V) kichraytirish va erkalash otlari D) A,B,V Grammatikaning bo‘limlari ko‘rsatilgan to‘g‘ri javobni toping. A) Fonetika, orfografiya. B) So‘z yasalishi, morfemika. V) Morfologiya, sintaksis. D) Leksikologiya, simasiologiya. Morfologiyaning predmeti haqidagi to‘g‘ri ta’rifni ayting. A. Grammatikaning asosini so‘z turkumlari va gap haqidagi ta’limot tashkil qiladi. B. Morfologiyaning ob’ekti so‘zning grammatik tomonidir. V. Morfologiya so‘z haqidagi grammatik ta’limot. D. Morfologiyaning asosi keng ma’noda shakl yasashdir, so‘zning shaklsidir. Grammatika haqidagi to‘g‘ri ta’rifni aniqlang. A.So‘zning morfologik va sintaktik xususiyatlari haqidagi ta’limot grammatikaning asosidir. B.Grammatikaning asosini so‘z turkumlari va gap haqidagi ta’limot tashkil qiladi. V. Grammatika tilning so‘z o‘zgartirish va so‘z qo‘shish-biriktirish qoidalarining yig‘indisi bo‘lib, u so‘zning shakllarini, so‘z kategoriyalarini, so‘z birikmasi va gap hosil qilishdagi xususiyatlarni tekshiradi. D.Grammatika tilning grammatik qurilishiga xos qonun-qoidalarni, normalarni tasvirlaydi, uning turli xususiyatlarini tekshiradi. So‘zlarning leksik-grammatik kategoriyalarga guruhlashning mezonlari qaysi javobda izchil bayon etilgan? A.Mustaqil so‘zlar: ot, sifat, fe’l, ravish, yordamchi so‘zlar: ko‘makchi, bog‘lovchi, yuklama va modal, undov, taqlid so‘zlar. B. Ot, sifat, fe’l, ravish, ko‘makchi, bog‘lovchi, yuklama; modal, undov va taqlid so‘zlar. V. Umumiy kategorial ma’noga ega bo‘lgan mustaqil so‘zlar: ot, sifat, son, olmosh, fe’l, ravish; umumiy kategorial ma’noga ega bo‘lmagan so‘zlar:ko‘makchi, bog‘lovchi, yuklama; modal, undov va taqlid so‘zlar. D. Ot, sifat, son, olmosh, fe’l, ravish kabi mustaqil so‘zlar; ko‘makchi, bog‘lovchi, yuklama kabi yordamchi so‘zlar,shuningdek, modal so‘z,undov so‘z,taqlid so‘zlar. So‘z turkumlarining guruhlanish prinsiplari to‘g‘ri qayd etilgan javobni toping. A. So‘zning lug‘aviy ma’nosiga qaraladi. B. So‘zning morfologik belgilariga qaraladi. V. So‘zning gapdagi vazifasi hisobga olinadi. D. Har uchala tomon nazarda tutiladi. Morfologik kategoriyalar nomlari to‘g‘ri va to‘liq keltirilgan javobni toping. A.Tuslovchilar, birikma, qo‘shilma. B.So‘z shakllari, so‘z turkumlari, qo‘shma so‘zlar. V. So‘z shakllari: sintatik, analitik, juft va takroriy shakllar, so‘z turkumlari: ot, sifat, son, olmosh, fe’l, ravish; ko‘makchi, bog‘lovchi, yuklama; undov, modal va taqlid so‘zlar. D.Turlovchilar, tuslovchilar; o‘zgaruvchi, o‘zgarmas so‘zlar. So‘zning biror turkumga mansubligini ko‘rsatuvchi, ma’lum bir grammatik kategoriyaga xosligini ifodalovchi ma’no. A. Lug‘aviy ma’no B. Nomlovchi ma’no V. Figural ma’no D. Grammatik ma’no... deyiladi. Bir-biriga qiyosan olinadigan ikki yoki undan ortiq grammatik ma’no va shu ma’nolarni ifodalovchi grammatik shakllar sistemasi nima deyiladi: A) so‘zning pragmatik ma’nosi, B) so‘zning ko‘chma ma’nosi, V) so‘zning ekspressiv ma’nosi, D) so‘zning grammatik kategoriyasi. So‘zning turkumlarga bo‘linishi qaysi javobda izchil bayon etilgan. Mustaqil so‘zlar:ot,sifat,son,olmosh,fe’l,ravish; yordamchi so‘zlar: ko‘makchi, bog‘lovchi, yuklama va modal so‘z,undov,taqlid so‘zlar. B. Ot, sifat, son, olmosh, fe’l, ravish, ko‘makchi, bog‘lovchi, yuklama, modal so‘z, undov, taqlid so‘zlar. V. Umumiy kategorial ma’noga ega bo‘lgan mustaqil so‘zlar; ot, sifat, son, olmosh, fe’l, ravish, umumiy kategorial ma’noga ega bo‘lmagan so‘zlar: ko‘makchi, bog‘lovchi, yuklama, modal so‘z va undov, taqlid so‘zlar. D. Ot, sifat, son, olmosh, fe’l, ravish kabi mustaqil so‘zlar; ko‘makchi, bog‘lovchi, yuklama kabi yordamchi so‘zlar; shuningdek, modal so‘z, undov, taqlid so‘zlar. Hozirgi tilimizdagi so‘zlar asosan qanday belgi (mezon)larga ko‘ra turkumlarga guruhlanadi? A) So‘zlar atash, nomlash xususiyatlariga ko‘ra turkumga bo‘linadi. B) So‘zlar sintaktik vazifasiga ko‘ra turkumlarga guruhlanadi. V) So‘zlar morfologik shakllanishi (belgi)iga ko‘ra turkumlarga bo‘linadi. D)So‘zlar lug‘aviy ma’no, grammatik shakllanish va sintaktik vazifaga ko‘ra turkumlarga guruhlanadi. Yordamchi so‘zlar qanday belgilariga ko‘ra turkumlarga guruhlanadi? A.Lug‘aviy ma’no ifodalay olishiga ko‘ra. B. Grammatik ma’no ifodalashiga ko‘ra. V.Sintaktik vazifa bajarishiga ko‘ra. D.Grammatik ma’no va vazifa bajarishiga ko‘ra. Ot va uning ta’rifi to‘g‘ri va to‘liq berilgan javobni aniqlang. A. Narsa-buyum, jismlarning nomini bildirgan so‘zlar ot deyiladi. B. Egalik va kelishik, ko‘plik qo‘shimchalari bilan qo‘llaniladigan so‘zlarga ot deyiladi. V. Gapda bosh bo‘lak, ikkinchi darajali bo‘lak va undalma vazifasida qo‘llaniladigan so‘zlar ot deyiladi. D. Kim? nima? so‘roqlariga javob bo‘lib, yakka shaxs, narsa nomlari, bir turdagi jonli va jonsiz narsa bo‘lgan, narsa-hodisa, harakat-holatlarning umumiy nomlarini atab keladigan so‘zlar turkumiga ot deyiladi. Otlar kim? nima? so‘roqlariga javob bo‘lishiga ko‘ra o‘zbek tilida qanday yuritiladi? A. Kishi otlari. B. Narsa otlari. V. A va V javob. D. Kishi, narsa, joy otlari Sifatlar qanday usul bilan daraja ko‘rsatish xususiyatlariga ega bo‘ladi. A. Fonetik usul. B. Leksik va fonetik usul. V. Fonetik, leksik, morfologik, leksik-semantik usul. D. Asosan fonetik va leksik usul orqali. 85. Otlarning son shakllarida kelish jihatdan turlari necha xil bo‘ladi: A. 1 ga bo‘linadi. B. 3 ga bo‘linadi. V. 2 ga bo‘linadi. D. 4 ga bo‘linadi. Grammatikaning bo‘limlari ko‘rsatilgan to‘g‘ri javobni toping. A) Fonetika, orfografiya. B) So‘z yasalishi, morfemika. V). Morfologiya, sintaksis. D) Leksikologiya, simasiologiya. Morfologiyaning predmeti haqidagi to‘g‘ri ta’rifni ayting. A. Grammatikaning asosini so‘z turkumlari va gap haqidagi ta’limot tashkil qiladi. B. Morfologiyaning ob’ekti so‘zning grammatik tomonidir. V. Morfologiya so‘z haqidagi grammatik ta’limot. D. Morfologiya so‘z shakllari haqidagi fandir. Grammatika haqidagi to‘g‘ri ta’rifni aniqlang. A.So‘zning morfologik va sintaktik xususiyatlari haqidagi ta’limot grammatikaning asosidir. B.Grammatikaning asosini so‘z turkumlari va gap haqidagi ta’limot tashkil qiladi. V. Grammatika tilning so‘z o‘zgartirish va so‘z qo‘shish-biriktirish qoidalarining yig‘indisi bo‘lib, u so‘zning shakllarini, so‘z kategoriyalarini, so‘z birikmasi va gap hosil qilishdagi xususiyatlarni tekshiradi. D.Grammatika tilning grammatik qurilishiga xos qonun-qoidalarni,normalarni tasvirlaydi, uning turli xususiyatlarini tekshiradi. Fe’lning shaxs-son qo‘shimchalari bilan tuslanishi haqidagi to‘g‘ri ta’rifni toping va tushuntiring. A. Harakatning bajaruvchi shaxsga munosabati shaxs-son kategoriyasi deyiladi. B. Harakatning bajaruvchi shaxs miqdoriga bo‘lgan munosabati shaxs-son kategoriyasi deyiladi. V. Harakat va uning bajaruvchisi hamda bajaruvchi shaxs miqdorini ko‘rsatuvchi qo‘shimchalar olib tuslanishiga shaxs-son kategoriyasi deyiladi. D. Fe’l so‘zlarning shaxs-son va zamon qo‘shimchalari bilan o‘zgartuvchi qo‘shimchalarga shaxs-son kategoriyasi deyiladi. Fe’l mayllarining ta’rifi to‘g‘ri va to‘liq qayd etilgan javobni aniqlang. A. So‘zlovchining ish-harakatga moyilligi fe’l mayli deyiladi. B. Harakat bilan sub’ekt orasidagi aloqaning voqelikka munosabati fe’l mayli deyiladi. V. So‘zlovchi shaxsning bajaruvchi shaxsga turlicha munosabatiga fe’l mayli deyiladi. D. Ish-harakatning voqelikka munosabatini ifodalaydigan kategoriyalarga fe’l mayllari deb aytiladi. Berilgan gapdagi fe’l maylini aniqlang. Jahli chiqib yurmasin tag‘in. A) shart B) buyruq-istak V) ijro D) maqsad Fe’l turkumida so‘z yasashning qaysi usullari amal qiladi. A. Affiksatsiya, verbalizatsiya, abbreviatura. B. Kompozitsiya, konversiya, affiksatsiya. V. Transpozitsiya, affiksatsiya, kompozitsiya, semantik va fonetik usullari. D. Semantik, fonetik, affiksatsiya, kompozitsiya. So‘zning nokategorial shakllari nega grammatik kategoriya sanalmaydi: A) nokategorial shakllar lug‘aviy ma’noni yuzaga keltirmaydi, B) .nokategorial shakllarda qiyosan olinadigan ma’no va shu ma’nolarni ifodalovchi grammatik shakllar tizimi yo‘q, V) nokategorial shakllar so‘zlarni bir-biriga bog‘lamaydi, D) nokategorial shakllar so‘z shaklsinigina hosil qiladi, xolos. Hozirgi tilimizdagi so‘zlar asosan qanday belgi (mezon)larga ko‘ra turkumlarga guruhlanadi? A) So‘zlar atash, nomlash xususiyatlariga ko‘ra turkumga bo‘linadi. B) So‘zlar lug‘aviy ma’nolarga ko‘ra turkumlarga guruhlanadi. V) So‘zlar sintaktik vazifasiga ko‘ra turkumlarga guruhlanadi. D). So‘zlar lug‘aviy ma’nosi, grammatik shakllanishi va sintaktik vazifasiga ko‘ra turkumlarga guruhlanadi. Mustaqil so‘z turkumiga xos bo‘lgan umumiy kategorial grammatik ma’nolar to‘g‘ri qayd etilgan javobni toping. A. Predmetlik, belgi, miqdor, ishora(ko‘rsatuvchilik), ish-harakat belgisini va harakatning ifodalanishi UKGM deyiladi. B. Harakat, holat, predmet, belgi bildirish UKGM deyiladi. V. Nomlash, o‘zgarmaslik, turlanish va tuslanish xususiyatlari UKGM deyiladi. D.Lug‘aviy ma’no ifodalay olishiga UKGM deyiladi. Yordamchi so‘zlar qanday belgilariga ko‘ra turkumlarga guruhlanadi? To‘g‘ri va to‘liq javobni aniqlang. A.Lug‘aviy ma’no ifodalay olishiga ko‘ra. B.Grammatik ma’no ifodalashiga ko‘ra. V.Sintaktik vazifa bajarishiga ko‘ra. D. Grammatik ma’no va vazifa bajarishiga ko‘ra. Morfologik kategoriyalar nomlari to‘g‘ri va to‘liq keltirilgan javobni toping. A. Tuslovchilar, birikma, qo‘shilma. B.So‘z shakllari, so‘z turkumlari, qo‘shma so‘zlar. V. So‘z shakllari: sintatik, analitik, juft va takroriy shakllar, so‘z turkumlari:ot,sifat, son, olmosh, fe’l, ravish; ko‘makchi, bog‘lovchi, yuklama; undov, modal va taqlid so‘zlar. D.Turlovchilar, tuslovchilar; o‘zgaruvchi, o‘zgarmas so‘zlar. Ham birlik, ham ko‘plikda kela oladigan otlar to‘g‘ri ta’kidlangan javobni aniqlang. A. Atoqli va turdosh otlar. B. Turdosh otlar. V. Mavhum otlar. D. Sanaladigan otlar. Ism va familiya qaysi ot turiga kiradi? A. Atoqli ot. B. O‘lchanadigan jismlar otlari. V. Bitta yaratilgan predmetlar nomlari. D. Juft organlar va juft predmetlar nomlari. Otga xos sintetik funksional shakllar qaysi javobda to‘liq ifodalangan? A. Kichraytish, erkalash, hurmat, qarashlilik shakllari. B. O‘rin belgisi, chegara, o‘xshatish shakllari. V. Kichraytish, erkalash, hurmat, qarashlilik, o‘rin belgisi, chegara, o‘xshatish shakllari. D. Kichraytish, o‘rin belgisi, erkalash, chegara va o‘xshatish shaklsi. Sifatlar qanday usul bilan daraja ko‘rsatish xususiyatlariga ega bo‘ladi. A. Fonetik usul. B. Leksik va fonetik usul. V. Fonetik, leksik, morfologik, leksik-semantik usul. D. Asosan fonetik va leksik usul orqali. Son so‘zlarning qanday morfologik belgilarga egaligi to‘g‘ri qayd qilingan javobni aniqlang. A. -ov, -ala, -ta, -tacha, -lab, -tadan, -nchi qo‘shimchalari miqdor sonlarga qo‘shilib, predmetlarning turli miqdoriy xususiyatlarini anglatadi, numerativ so‘zlar bilan birga qo‘llanadi, otlashadi, ba’zi bir so‘zlarning yasalishi uchun asos bo‘ladi. B. -ov, -ala,- ta, -tacha,- lab, -tadan,- nchi affikslari sonlarga qo‘shilib, predmetlarning turli belgilarini anglatadi, numerativ bilan birga qo‘llanishi mumkin, kategorial shakl yasovchi affikslarni, so‘z yasovchi affikslarni qabul qilishi mumkin. Sonlardan boshqa turkumga tegishli so‘zlar yasalmaydi, sonlar faqat kategorial shaklga ega bo‘lganda otlashishi mumkin. V. Predmetlarning tartibi, jamligi, taxminiy hisobi, taqsimini bildiruvchi affikslarni qabul qiladi, numerativlar bilan qo‘llanadi. D. Predmetlarning turli miqdori va tartibini bildiruvchi affikslar bilan qo‘llanadi, numerativlar bilan munosabatda bo‘ladi, otlashish xususiyatiga ega, kategorial shakl yasovchilarni qabul qiladi. Olmoshlarning grammatik xususiyati qaysi javobda to‘liqroq aks etgan? A. Olmoshlar predmet, belgi va miqdor ma’nolarini to‘g‘ridan - to‘g‘ri emas, balki boshqa predmet, belgi yoki miqdor tushunchalari bilan bog‘lagan holda ifodalaydi. B. Olmoshlar mustaqil ma’noli so‘zlar o‘rnida qo‘llanib, ular singari predmet, belgi yoki miqdor bildirmaydigan so‘zlardir. V. Mustaqil so‘zlar kabi shaxs, predmet, belgi yoki miqdorni bevosita bildirmay, ot, sifat, son, qisman ravish o‘rnida almashinib qo‘llanib, turli yo‘llar bilan ularga ishora qiluvchi so‘zlar turkumi olmosh sanaladi. D. Ot, sifat, son, ravish turkumiga mansub mustaqil so‘zlar o‘rnida qo‘llanadigan so‘zlar olmoshlardir. Olmoshlarning gapda bajargan vazifasiga ko‘ra turlarga ajratilishi qaysi javobda to‘g‘ri yoritilgan? A. Ot, sifat, son, ravish xarakteridagi olmoshlar. B. Ot, sifat, ravish xarakteridagi olmoshlar. V. Ot, sifat, son xarakteridagi olmoshlar. D. Ot, son, ravish xarakteridagi olmoshlar. Kishilik omoshlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping A. Kishilik olmoshlari shaxsni ko‘rsatish uchun ishlatiladi. B. Predmetning yig‘disini, to‘dasini bildirib ularni ayirib ta’kidlab ko‘rsatadi V. Noaniq predmetlar, belgilar va so‘zlovchisi noma’lum shaxslarga ishora qiluvchi olmoshlar D. Predmet va uning belgilarini ko‘rsatish uchun qo‘llanuvchi so‘zlar Jamlash-belgilash omoshlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping A. Predmetning yig‘disini, to‘dasini bildirib ularni ayirib ta’kidlab ko‘rsatadi B. Predmet va uning belgilarini ko‘rsatish uchun qo‘llanuvchi so‘zlar V. Shaxsni ko‘rsatish uchun ishlatiladi D.To‘g‘ri javob yo‘q Bo‘lishsizlik omoshlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping A. Bo‘lishsizlik olmoshlari so‘roq olmoshlariga yoki bir narsa so‘zlariga inkor ma’noli hech so‘zini qo‘shish bilan hosil bo‘ladi B. Predmet va uning belgilarini ko‘rsatish uchun qo‘llanuvchi so‘zlar V. Predmetning yig‘disini, to‘dasini bildirib ularni ayirib ta’kidlab ko‘rsatadi D. Noaniq predmetlar, belgilar va so‘zlovchisi noma’lum shaxslarga ishora qiluvchi olmoshlar Ko‘rsatish omoshlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping A. Predmet va uning belgilarini ko‘rsatish uchun qo‘llanuvchi so‘zlar ko‘rsatish olmoshlari deyiladi B. Noaniq predmetlar, belgilar va so‘zlovchisi noma’lum shaxslarga ishora qiluvchi olmoshlar V. Shaxsni ko‘rsatish uchun ishlatiladi D. Predmetning yig‘disini, to‘dasini bildirib ularni ayirib ta’kidlab ko‘rsatadi O‘zlik omoshlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping A. O‘zlik olmoshi «o‘z» predmetni aniqlab, uning ma’nosini kuchaytirib keladi. B. Noaniq predmetlar, belgilar va so‘zlovchisi noma’lum shaxslarga ishora qiluvchi olmoshlar V. Predmet va uning belgilarini ko‘rsatish uchun qo‘llanuvchi so‘zlar D. Shaxsni ko‘rsatish uchun ishlatiladi. Gumon olmoshlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping A. Noaniq predmetlar, belgilar va so‘zlovchisi noma’lum shaxslarga ishora qiluvchi olmoshlar gumon olmoshlari deb yuritiladi B. Predmet va uning belgilarini ko‘rsatish uchun qo‘llanuvchi so‘zlar V. Shaxsni ko‘rsatish uchun ishlatiladi D. Gumon olmoshlari so‘roq olmoshlariga yoki bir narsa so‘zlariga inkor ma’noli hech so‘zini qo‘shish bilan hosil bo‘ladi So‘roq olmoshlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping A. Predmet, belgi, son haqida so‘roq bildiruvchi olmoshlari deyiladi: B. Noaniq predmetlar, belgilar va so‘zlovchisi noma’lum shaxslarga ishora qiluvchi olmoshlar V. Predmet va uning belgilarini ko‘rsatish uchun qo‘llanuvchi so‘zlar D. Shaxsni ko‘rsatish uchun ishlatiladi Umumlashgan predmet bildiruvchi olmoshlar ko‘rsatilgan javobni aniqlang A Umumlashgan predmet bildiruvchi olmoshlar, predmetlikni ko‘rsatadi. Men, sen, u, kim, nima, hech kim, hech nima. B. Umumlashgan predmet bildiruvchi olmoshlar sifat va ravishlar kabi shakll o‘zgarmasligi bilan xarakterlanadi. V. Umumlashgan predmet bildiruvchi olmoshlar, miqdorni ko‘rsatadi. D. Umumlashgan predmet bildiruvchi olmoshlar, rangni ko‘rsatadi. Umumlashgan belgi bildiruvchi ko‘rsatilgan javobni aniqlang A. Umumlashgan belgi bildiruvchi olmoshlar sifat va ravishlar kabi shakll o‘zgarmasligi bilan xarakterlanadi. Bu, shu, o‘sha, qaysi, allaqanday, hech qanday. B. Umumlashgan predmet bildiruvchi olmoshlar, sonni ko‘rsatadi. V. Umumlashgan predmet bildiruvchi olmoshlar, sifatni ko‘rsatadi. D. Umumlashgan predmet bildiruvchi olmoshlar, belging‘ni ko‘rsatadi. Sof harakat fe’llari to‘g‘r ko‘rsatilgan javobni ko‘rsating A. yur, yugur, kel, ket, bor, chop B. o‘s, gulla, yashna V. ayt, gapir, so‘zla, g‘udran D. chop, kes, arrala, so‘y, qirq Holat zavqlan, shodlan, kurk fe’llari to‘g‘r ko‘rsatilgan javobni ko‘rsating A. kiyshay, uxla, o‘tir B. zavqlan, shodlan, kurk V. o‘s, gulla, yashna D. ayt, gapir, so‘zla, g‘udran Nutq fe’llari to‘g‘r ko‘rsatilgan javobni ko‘rsating A. ayt, gapir, so‘zla, g‘udran B. chop, kes, arrala, so‘y, qirq V. zavqlan, shodlan, kurk D. o‘s, gulla, yashna Ruxiy holat va o‘zgarishlarni ifodalovchi fe’llar to‘g‘r ko‘rsatilgan javobni ko‘rsating A. zavqlan, shodlan, kurk B. ayt, gapir, so‘zla, g‘udran V. yur, yugur, kel, ket, bor, chop D. chop, kes, arrala, so‘y, qirq Biologik o‘zgarishlarni ifodalovchi fe’llar to‘g‘r ko‘rsatilgan javobni ko‘rsating. A. o‘s, gulla, yashna B. chop, kes, arrala, so‘y, qirq V. ayt, gapir, so‘zla, g‘udran D. yur, yugur, kel, ket, bor, chop Ish fe’llari to‘g‘r ko‘rsatilgan javobni ko‘rsating A. chop, kes, arrala, so‘y, qirq . B. kiyshay, uxla, o‘tir V. yur, yugur, kel, ket, bor, chop D. ayt, gapir, so‘zla, g‘udran Fe’lning shaxs-son qo‘shimchalari bilan tuslanishi haqidagi to‘g‘ri ta’rifni toping va tushuntiring. A. Harakatning bajaruvchi shaxsga munosabati shaxs-son kategoriyasi deyiladi. B. Harakatning bajaruvchi shaxs miqdoriga bo‘lgan munosabati shaxs-son kategoriyasi deyiladi. V. Harakat va uning bajaruvchisi hamda bajaruvchi shaxs miqdorini ko‘rsatuvchi qo‘shimchalar olib tuslanishiga shaxs-son kategoriyasi deyiladi. D. Fe’l so‘zlarning shaxs-son va zamon qo‘shimchalari bilan o‘zgartuvchi qo‘shimchalarga shaxs-son kategoriyasi deyiladi. Otning egalik kategoriyasiga to‘g‘ri ta’rif berilgan javobni toping. A) Predmetning uch shaxsdan biriga qarashli ekanligini ko‘rsatuvchi grammatik ma’nolar egalik kategoriyasidir. B) Predmetning uch shaxsdan biriga qarashli ekanligini ko‘rsatuvchi shakllar paradigmasiga egalik kategoriyasi deyiladiyu V) Predmetning uch shaxsdan biriga tegishli ekanligini anglatuvchi umumiy ma’nolar va ularni ifodalovchi qo‘shimchalar paradigmasi egalik kategoriyasidir. D) Predmetning uch shaxsdan biriga tegishli ekanligini ko‘rsatuvchi umumlashgan ma’nolar yig‘indisi egalik kategoriyasi deyiladi. Download 354 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|