Ona tili va bolalar adabiyot «Bir dokladchining bir soatli nutqida «o’rtoqlar»
Download 179.19 Kb.
|
2-kurs 2-semestr ONA TILI VA ADABIYOT (1) (1) (1) (1) (1)
1)ma’no; 2) san’at; 3) mo’tadil; 4) in’om; 5) shu’la
200. Kongress so’zi tarkibida qanday undosh til tovushlari mavjud? 2 ta til orqa, 4 ta til oldi undoshlari 201. Qaysi harfiy birikma bitta til orqa undoshini ifodalaydi? ng 202. Qaysi qatordagi so’zlarda nuqtalar o’rniga a harfi qo’yilishi lozim? z...mon, h...mon 203. Nutq tovushlarining asosiy vazifasi nima? so'zlarning ma'nolarini farqlashdir 204. So’zlash va yozish orqali ma’lum fikr bayon qilishimiz nima deyiladi? Nutq 205. Og’zaki nutqning eng kichik, boshqa mayda bo’lakka bo’linmaydigan qismi bu…. ? Nutq tovushi 206. J va dj undoshlarini to’g’ri tasniflangan qatorini toping? 207. Alifbo deb nimaga aytiladi? (arab Alifbosining boshlangʻich ikki harfi — alif va bo nomidan olingan) — biror tilning yozuviga qabul qilingan va maʼlum anʼanaviy tartib berilgan yozuv belgilari (mas, arab Alifbosi, lotin Alifbosi) yoki boʻgʻin belgilar (mas, hind Alifbosi — devanagari) majmui. 208. O’ unlisini to’g’ri tasniflangan qatorni toping? 209. Quyida ko‘rsatilgan qaysi so‘z turkumlariga oid so‘zlar juft holda yoki takrorlanib qo‘llanishi mumkin? 1) olmosh; 2) son; 3) fе’l; 4) ravish; 5) undov so‘zlar; 6) taqlid so‘zlar. 210. Gar shul eshitganim bo‘lmasa ro‘yo... Ushbu misradagi gar so‘zi qaysi so’z turkumiga xos? boglovchi 211. Modal so‘zlarning morfologik xususiyatlari qaysi qatorda ko‘rsatilgan? morfologik jihatdan ozgarmaydi 212. Berilgan gapda qaysi bo’lak uyushib kelgan ? Topshiriqni tez va puxta bajardik. Hol 213. Kesim uyushib kelgan gap qatorini toping . U asta joyiga o’tirib ,gapira boshladi 214. Umumlashtiruvchi so’z ishtirok etgan uyushiq bo’lakli gap qatorini ko’rsating Uylar ,daraxtlar ,ko’chalar –hammasi qorong’ilik qa’riga cho’mdi 215. Jumla tarkibidagi so‘zlar qanday holatda gap bo‘lagi bo‘lib kela oladi? 216. Rejasiz ish – qolipsiz g‘isht. Gap qanday bo‘laklardan tashkil topgan? 217. Qaysi hukm noto‘g‘ri? 218. Ona-yu bola – gul-u lola. Mazkur gapda so‘zlar o‘zaro qaysi vosita orqali sintaktik bog‘langan? ohang orqali 219. So‘zning gapda gap bo‘lagi bo‘lib kelishi so‘z turkumlarining qanday belgisi hisoblanadi? 220. Quyidagi xususiyatlardan qaysi biri gap bo‘laklariga xos emas? Barcha soz turkumlariga oid sozlar gap bolagi vazifasini bajaradi. 221. Valining keksa onasi uzundan-uzoq duo o‘qidi. Ushbu gapdagi egani toping. onasi 222. Ishlamay egan og‘rimay o‘lar. (Maqol) Eganing ifodalanishi to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni toping. 223. Quyidagi gapda ega qaysi so‘z turkumi bilan ifodalangan? Bilgan bilganin ishlar, bilmagan barmog‘in tishlar. otlashgan sifatdosh bilan 224. Birlashgan daryo bo‘lur, tarqalgan irmoq bo‘lur. Ega qaysi so‘z turkumi bilan ifodalangan? otlashgan sifatdosh 225. Ega qatnashgan gapni aniqlang. Kopchilik bu voqeani osha kuniyoq eshitdi 226. Quyidagi gapda egalar qaysi so‘z turkumi bilan ifodalangan? Bor boricha, yo‘q – holicha. modal soz bilan 227. Endi g‘alabamiz yaqin, do‘stim! gapining kesimi qaysi so‘z turkumi bilan ifodalangan? sifat bilan 228. So'zlashuv uslubining asosiy belgilari qaysi javobda berilgan? Oddiylik, betakalluflik, hayajonlilik 229. Rasmiy uslubda qanday matnlar tuziladi E'lonlar, qarorlar, qonunlar 230. Publitsistik uslubga xos xususiyat? Tantanavorlik, j o' shqinlik 231. Ilmiy uslubga xos xususiyat? So'z va atamalarni ko'proq qo'llash 232. Badiiy uslubga xos xususiyat qaysi javobda berilgan? Obrazlilik, estetik ta'sir etish vazifasi 233. Quyidagi matnning uslubini aniqlang. Oqsil juda murakkab yuqori molekulali birikmadir. Suv molekulasi uch atom vodoroddan iborat. a) * Ilmiy uslub 234. Quyidagi matndagi tasviriy ifodalarni aniqlang. Gulanor ko'p suluv suratli, shirin so'zli, quralay ko'zli, tor biqin, o'rta bo'yli, uzun o'yli, xushmuomila, serfahm qiz edi. Tor biqin, o'rta bo'yli, xushmuomila, serfahm 235. Quyidagi matndan eskirgan so'zlarni aniqlang. Shoirning boshida uchli ko'k taqyaga silliq o'ralgan ko'rkamgina salla. Egnida odmi shohi to'n, ustida yalang qo'ng'ir movut chakman. Ko'k taqya, salla chakman 236. Berilgan matndagi o'xshatishlarni aniqlang. Okoplardan yov chiqadi Och bo'riday uvlashib Orqasidan ajal quvgan Tentaklarday kulishib. Och bo'riday, ajal quvgan tentaklarday 237. Quyidagi matn qaysi uslubga mansub? Parizodlar yana hotamni o't tashladilar. Bu tarzda uch martaba o'tning orasida kuydirdilar. Badiiy uslub 238. Quyidagi matn qaysi uslubga mansub? Men dunyoga kelgan kundanoq Vatanim deb seni uyg'ondim Odam baxti birgina senda Bo'luriga mukammal qondim. badiiy uslub 239. Berilgan matndan adabiy talaffuzdan chetlashgan so'z shakllarini aniqlang? U shu istiholaga borib, gapni boshqa yaqqa burdi: -... Shaharda dong chig'argan bir milisa oshpaz bor. Yaqqa, chig'argan, milisa, oshpaz 240. Matndagi tasviriy vositalarni aniqlang: Qaldiroq gumburlar yuksak tog'larda, Chiltor qillariday taralar yomg'ir Shamol shovullaydi qadim bog'larda, Buyuk, ko'hna dunyo qipchiydi og'ir. Chiltor qillariday, ko'hna dunyo 241. Matndagi tasviriy vositalarni aniqlang. Bugun erta turib tongni ko'rdim Oq shohi ro'moli boshida Ufq kiyintirib, go'zal falak Sochini taraydi qoshida. Sochini taraydi 242. Matnning uslubini aniqlang. Suv molekulasi uch atomdan: bir atom kislorod va ikki atom vodoroddan iborat. Oqsil molekulasi bo'lsa, yuz minglab atomlardan tashkil topgandir. Ilmiy 243. Qanday hollarda nutq to'g'ri bo'lmasligi mumkin? Adabiy til normalari buzilsa 244. Qanday hollarda nutqning sofligi buziladi Jargonlar, parazit so'zlar, vulgarizmlar qo'llansa 245. Matnning uslubini aniqlang. "Xadichabegim Boburni qasrning muhtasham qabulaonasida kutib oldi va oyog'i ham quyma oltindan ishlangan, ustiga yaxlit sadaf qoplangan miz yoniga o'tqazdi ". Badiiy 246. Nutqning asosiy fonetik birliklari qaysijavobdato'g'ri berilgan? Fraza, takt, fonetik so'z, bo'g'in, tovush 247. O'zbek milliy tili o'z ichiga olgan dialektlar qaysi javobda to'g'ri berilgan? O'g'iz dialekti, qipchoq dialekti, qarluq -gigil-uyg'ur dialekti 248. Qaysi qatorda faqat ko'p ma'noli so'zlar berilgan? Bosh, og'iz, etak, oyoq, quloq, tomir 249. Metaforaning ta'rifi qaysi javobda to'g'ri berilgan? Predmetlar, belgilar, harakatlardagi o'zaro o'xshashlikka asoslangan ma'noning ko'chishi 250. Predmet yoki hodisalarning makon va zamondagi o'zaro doimiy bog'lanishlari asosida birining nomi ikkinchisiga ko'chiriladi. Ushbu ta'rif qaysi qatordagi hodisaga xos? Metonimiya 251. Qaysi qatorda orfoepiyaga noto'g'ri ta'rif berilgan? O'zbek tili kursining lug'at sostavini o'rganadigan fan 252. Qaysi gap tarkibida ham sinonim, ham antonim so'zlar qatnashgan? Kunduzi bedor, tunlari uyg'oq 253. Qaysi qatorda orfografik jihatdan xato yozilgan so'zlar mavjud? Dollor, ish bay, kinojurnal, oinaijahon, dastgoh 254. Qaysi qatorda talaffuzi va yozilishi farq qiladigan so'zlar berilgan? Doira, zabardast, akkordeon, taasurot, apparat 255. Qaysi qatorda adabiy talaffuzdan chetlashgan so'z shakllari mavjud? Moshina yo'l chetidagi atrofii uch paxsa devor minan o'ralgan eski mina oldig'a kelib to'xtadi. 256. Metafora nima? Nutqda so'z yoki iboralarni ko'chma ma'noda ishlatish 257. Nutq uslublari qaysi javobda to'g'ri berilgan? So'zlashuv, ilmiy, rasmiy, publitsistik, adabiy-badiiy uslub 258. Kishilaming kundalik norasmiy, erkin muomalalari doirasida til birliklarini o'ziga xos amal qiluvchi qanday uslub sanaladi? So'zlashuv 259. Qonun matnlari, farmonlar, buyruqlar, ariza... kabi hujjatlar qaysi uslubda yoziladi? rasmiy uslub 260. Og'zaki va yozma nutq madaniyatini egallash uchun kishi nimalarga e'tibor berishi lozim? Barcha javoblar to'g'ri 261. Matnning uslubini aniqlang: Maishatman kayfu Safo bir yoqda, Mehnat bilan j abru j afo bir yoqda. Badiiy 262. Nutqda so'z yoki iboralarni ko'chma ma'noda ishlatish nima deb ataladi? O'xshatish 263. Metonimiya nima? Grekcha so'z bo'lib, boshqacha, nom berish degan ma'noni bildiradi 264. Qaysi gapda mubolag'a qo'llangan? Yuzlarcha dengizlar bo'lardi paydo, ota-onalarda oqqan yoshlardan 265. "Stil" so'zining ma'nosini belgilang Uslub 266. Ibora berilgan qatorni toping. 267. "Tarvuzi qo'ltig'idan tushdi" iborasining ma'nosi to'g'ri berilgan qatorni toping. Hafsalasi pir bo' lmoq 268. Sinonimlar berilgan qatorni belgilang? qolini yuvib qoltiqqa urish - hafsalasi pir bolish, kayfi uchib ketdi - yuragi yorilayozdi 269. Gigant so'zining sinonimlari berilgan qatorni belgilang. Juda katta, ulkan; buyuk 270. Mustaqil so'z turkumlari nechta? ot, sifat, son, olmosh, feʼl, ravish 271. «Bolalar adabiyoti» istilohi dastlab qachon va qayerda qo`llanilgan? XX asrning 20-yillarida, davriy matbuot maqolalarida 272. O`zbek bolalar adabiyotining paydo bo`lish omillari qaysi javobda bosqichma-bosqich to`g`ri ifodalangan? ijtimoiy voqelik, xalq og`zaki badiiy ijodi, o`zbek mumtoz adabiyoti, yangi realistik o`zbek adabiyoti, jahon va rus xalqlari bolalar adabiyotini o`rganish va o`zlashtirish, ilk maktab darsliklari 273. Bolalar kitobxonligi haqidagi tushuncha qaysi javobda batafsilroq qayd etilgan? umuman, kitob o`qish hodisasi, kattalar didi, hayotiy tajribasi dunyoqarashiga mos holda yaratilib, bolalarning ham o`qish doirasida amal qilgan hammmabop badiiy - ilmiy hamda professional bolalar adabiyoti 274. Bolalar kitobxonligi va adabiyoti orasidagi tafovut qaysi javobda to`g`ri ko`rsatilgan? bolalar kitobxonligi ijtimoiy-estetik hodisa sanalib, unda mantiqiy tafakkurning ustivorligi, bolalar adabiyotida esa obrazli badiiy tafakkur amal qilib, adabiy-estetik hodisa hisoblanishi 275. Bolalar kitobxonligi guruhlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping. 1) maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar kitobxonligi. 2)o‘rta yoshdagi bolalar kitobxonligi. 3) maktab yoshidagi kichik bolalar kitobxonligi 4)katta maktab yoshidagi bolalar kitobxonligi 5) o‘rta va katta yoshdagi bolalar kitobxonligi. 1,3, 5 276. Quyidagi xususiyatlardan qaysi birlari maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar kitobxonligiga mansub? 1)bunday asarlarni kattalar o‘qib, aytib, hikoya qilib beradi; 2) rasm va bo‘yoqlarga boy; 3) bu asarlarda kichkintoy bajarishi lozim bo‘lgan mas’uliyat haqida hikoya qilinadi. 4) asarlarning hajmi qisqa, mazmuni sodda bo‘ladi; 5) asarlarning rasmlari rang-barang bo‘ladi; - 1, 3, 4 277. Hamza yaratgan darsliklar keltirilgan qatorni belgilang. «O`qish kitobi», «Yengil adabiyot», «Qiroat kitobi» 278. «..boshdan-oxirigacha pand-nasihat asosida bitilgan asarlar bolalarni kichkina keksalarga aylantirib qo`yadi, bu ularni mustaqil fikrlash, tashabbuskor bo`lishlari va ijodkorliklariga salbiy ta`sir qiladi,» -degan fikrni qaysi munaqqid ilgari surgan? V.G.Belinskiy 279. Badiiy adabiyotda obraz yaratuvchi yagona vosita qaysi javobda to`g`ri ko`rsatilgan? so`z 280. «Bolalar adabiyoti bu ...» ushbu mulohaza qaysi javobda to`g`ri davom ettirilgan ? bolalarning yosh xususiyatlariga ko`ra ularga ixtisoslashgan professional badiiy adabiyot namunalari 281. Bolalar adabiyoti fanining obyekti qaysi javobda to`g`ri ko`rsatilgan? bolalar va o`smirlar uchun yozilgan yuksak saviyadagi badiiy asarlar va adiblar ijodi 282. Bolalar badiiy adabiyotining umumbadiiy adabiyot bilan munosabati qaysi javobda o`z ifodasini topgan? bolalar adabiyoti umumbadiiy adabiyotning ajralmas tarkibiy qismi 283. Bolalar adabiyotining umumbadiiy adabiyot bilan mushtarak xususiyatlari to`g`ri ko`rsatilgan javobni aniqlang? so`z san`ati, adabiy tur va janrlarning amal qilishi, yuksak badiiylik 284. Bolalar badiiy adabiyotining umumbadiiy adabiyotdan tafovuti to`g`ri ko`rsatilgan javobni aniqlang? narsa va hodisalarga bolalar ko`zi bilan qaray bilishi va voqelikni bolalarcha idrok eta olish 285. «..bolalarni ertaklarning fabulasi hammadan ko`proq qiziqtirsa, kattalar uchun ularga singdirilgan g`oya muhimdir». Ushbu mulohaza muallifi hamda u qanday munosabat bilan aytilganligi qaysi javobda to`g`ri ko`rsatilgan? V.G.Belinskiy, rus bolalar adabiyoti namunalarini kuzatishi munosabati bilan 286. Bolalar adabiyotida tasvirning o`ziga xos xususiyatlari qaysi javobda to`g`ri qayd etilgan? badiiy obraz, voqelikning aniq va ko`rimliligi, lirik va komik maylning kuchliligi 287. «Bolalar bizning ustozimiz». Bu e`tirof muallifi va uning asari to`g`ri ko`rsatilgan javobni aniqlang? K.I.Chukovskiy, «Ikkidan beshgacha» 288. Milt etib chiqdi quyosh, Dedi:-Do`stlar qish odosh. - Bu satrlar muallifi, unda tasvirning qaysi xususiyati hamda qaysi yoshdagi bolalarga mo`ljallab yozilganligi to`g`ri ifodalangan javobni aniqlang? Sh.Sa`dulla, tilning aniqligi, tushunarliligi, maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarga mo`ljallangan 289. Bolalar kitobatchiligi tushunchasi qaysi javobda to`g`ri izohlangan? bolalar kitobxonligining asosi, rang-barang mazmun va shaklga ega kitoblar chop qilish 290. Animal kitob nima? hayvonlar, qushlar, hasharotlar rasmlari asosida tartib berilgan rangli kitoblar; 291. Bolalar kitobatchiligida musavvirning vazifasi nimadan iborat? barcha javoblar to’g’ri 292. Bolalar adabiyotining adresliligiga doir mulohaza qaysi javobda o`z aksini topgan? bolalar yozuvchilari o`quvchilarning yosh xususiyatlarini inobatga olib, o`z asarlarini kimga qarata yozayotganliklarini oldindan bilishlari lozim 293. Bolalar kitobxonligida pedagogika va psixologiya nuqtai nazaridan yosh xususiyatlariga ko`ra o`zaro tafovutlanishi qaysi javobda to`g`ri qayd etilgan? tug`ilgandan to 6-7 yoshgacha maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar kitobxonligi; 6-7 yoshdan to 11-12 yoshgacha kichik maktab yoshidagi bolalar kitobxonligi; 12-13 yoshdan to 17-18 yoshgacha, o`rta va katta yoshdagi bolalar yoxud o`smirlar kitobxonligi. 294. Ikki yoshdan besh yoshgacha bo`lgan bolalarning ruhiy olami, qiziqishlari, «daho tilchi» darajasidagi kashfiyotlari haqida qaysi yozuvchi tadqiqot olib borgan va qanday asar yozgan? K.Chukovskiy: «Ikkidan beshgacha» 295. 7-9 yoshdagi bolalarning so`z boyligi hamda ularga tavsiya etiladigan yetakchi mavzular qaysi javobda o`z aksini topgan? 3600 tagacha so`zni iste`molga kiritgan bo`ladi, hayvonot va nabototga doir ertaklar, insonlarning o`zaro munosabatlarini ifodalovchi ertaklarga qiziqadi 296. «O`rik nega sarg`ayib pishadi?», «Olcha nega qip-qizil?», «Sada nega meva qilmas?», «Mol nega kavsh qaytaradi?» kabi she`rlar muallifi va ular kiritilgan to`plami hamda kitobxonlar yoshi to`g`ri ko`rsatilgan javobni aniqlang? Q.Muhammadiy, «Tabiat alifbesi», kichik yoshdagi maktab o`quvchilari 297. O`zbek bolalar adabiyotining nazariyotchi olimlari qaysi javobda to`g`ri ko`rsatilgan? G`ozi Olim, Oltoy, G`ulom Zafariy, Abdulla Suyumov, Oxunjon Safarov, Rahmatulla Barakaev, P.Shermuxamedov, J.Tursunov, M.Jumaboyev 298. Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarga oid kitoblarning xususiyatlari qaysi javobda yorqinroq aks etgan? ular taqlidchilik vositasida hayotni o`zlashtiradilar. Shu boisdan ularga atalgan asarlarning personajlari-hayvonlar, qushlar, hasharotlar, o`simliklar va boshqa narsalar 299. So`qma so`zlar vositasida «gapirish» bolaning qaysi yoshiga xos? Bu davrda bola qancha miqdorda so`z bilib, qanday tuyg`ularni anglay boshlaydi? To`g`ri javobni aniqlang? ikkinchi yoshida, 300 ta so`z miqdoriga ega bo`ladi, ochlikni , chanqoqlikni, issiq-sovuqni, og`riqni tuyadigan bo`ladi 300. «Bolalarga o`zlari sezgan va o`ylaganlarini gapirib berish g`oyat qiyin, chunki ularni so`zda ifodalashga to`g`ri keladi. Bundan ham og`irrog`i esa-yozish. Lekin bolalar shoir va faylasufdirlar». Yanush Korchak bu fikri orqali qaysi yoshdagi bolalar tabiatini oydinlashtirgan? kichik yoshdagi o`quvchilarning murakkab ichki dunyosini 301. Bolalar adabiyotining yoshga nisbatan mo`ljallanganligi qanday hodisa? u muntazam harakatda bo`ladi: ijtimoiy-estetik taraqqiyot chuqurlasha borishi bilan bolalarning yosh xususiyatlari ham o`zgaradi, kattalarga mo`ljallab yaratilgan ayrim asarlar, qissalar zamonlar o`tishi bilan bolalar o`qishi doirasiga kirishi mumkin 302. Xalq og`zaki badiiy ijodiyotiga oid mulohaza qaysi javobda to`g`ri aks etgan? u yozma adabiyotning bunyodga kelishida genezis vazifasini bajarib, xilma-xil adabiy tur va janrlarda namoyon bo`ladi 303. "Bolalar folklori bu-.." Qaysi javobdagi fikr to`g`ri ? kichkintoylar olami bilan kattalar dunyosining o`zaro uyg`unlashuvi oqibatida yuzaga kelgan o`yinlar, qo`shiqlar, musiqiy poetik janrlar tizimidan iborat xalq og`zaki ijodining tarmog`i 304. O`zbek bolalar folklorini to`plash, tartib berish qachon va kim tomonidan amalga oshirilgan hamda u qanday nomlanadi? 1937-yil, Elbek, "Bolalar qo`shig`i"; 305. Allaning ijro etilishi qaysi javobda to`g`ri ko`rsatilgan? alla faqat kuylanadi, monoton ohang 306. Allaning kompozitsion butunligini ta`minlovchi unsurlar qaysi javobda to`g`ri ko`rsatilgan? ohangi 307. Allada qanday poetik obrazlar orqali qiz farzand qiyofasi umumlashtiriladi? to`ti, chirog`, qizil gul, oyyuzli 308. Adoq-adoq yurisin, Tikan shunga kirmasin, Ko`zi qattiq bandalar, Ko`zi shunga tegmasin. Bu badiha bolalar folklorining qaysi janriga mansub va u qachon aytiladi? aytim-olqishlarga, 7-9 oylik chaqaloq ilk bor qadam tashlaganida 309. Aytim-olqishlar, erkalama va ovutmachoqlar qanday ehtiyojlar natijasida paydo bo`lgan? To`g`ri javobni aniqlang? go`daklarga birinchi marta kiyim kiydirish, sochini olish, qadam tashlashi munosabati bilan, go`daklarni ilk bor beshikka solish, cho`miltirish kabi turli marosimlarni o`tkazish ehtiyojidan 310. "Ha, do`rsa-do`rsa", "Ho`-ba, ho`-ba", "Ha, kishta-kishta-kishta" singari taqlidiy va so`qma so`zlar tizimidan iborat an`anaviy qolipga aylangan satrlar bilan boshlanuvchi badihalar bolalar folklorining qaysi janriga mansub va u necha yoshli bolalarga mo`ljallangan? erkalama va ovutmachoq, faqat 2-3 yashar bolalarga 311. "Boychechak" va "Yo ramazon" qo`shiqlarining janri to`g`ri qayd etilgan javobni aniqlang? taqvim qo`shiqlari 312. "Oftob chiqdi olamga, Yugurib bordim xolamga." Bunday badihalar bolalar folklorining qaysijanriga mansub va ularning paydo bo`lishida qanaqa e`tiqod asos bo`lgan? qiziqmachoq janri, quyoshga sig`inish, totemistik e`tiqod 313. Bolalar o`yin folklorining o`z xususiyatlariga ko`ra guruhlanishi qaysi variantda to`g`ri aks etgan? harakatli o`yinlar, ma`naviy (so`z) o`yinlar 314. Oq terakmi, ko`k terak, Bizdan sizga kim kerak? o`yin qo`shig`i harakatli o`yinlarning qaysi turiga mansub? harakatni so`z boshqaradigan o`yinlar 315. Qaysi variantda harakatni so’z boshqaradigan o`yinlar turkumi to`g`ri ta`kidlangan? "Oq terakmi, ko`k terak", tez aytish, topishmoqlar, "Yumalandim, yumoq topdim", "Sutmi, qaymoq?" 316. Sanama janri tabiati qaysi javobda noto’g’ri oydinlashtirilgan? o`yin boshlanishi oldidan uni boshlab beruvchini aniqlaydi 317. Tez aytishlarga mos keladigan ma’lumotni belgilang? "chalg`itma", "adashish" shaklari uchraydi, maqsad, so`zni bir nafasda shiddat bilan ko`proq ayta olish 318. Topmachamning o`zi qora, Topmaganning yuzi qora. Bunda yashiringan predmet va qo`llangan istiloh to`g`ri ko`rsatilgan javobni aniqlang? qumg`on, topishmoq 319. Maqolning qaysi so`zdan olinib, qanday ma`no anglatishi va qanaqa hodisaligi to`g`ri ko`rsatilgan javobni aniqlang? arabcha "qavvola" so`zidan olingan, "aytmoq ,so`zlamoq" ma`nolarini bild2iradi, umumfolklor hodisasi 320. Maqollarning yaratilish sabablari qaysi javobda yorqinroq aks etgan? maqollar maxsus ijod qilinmaydi, u sinalgan hayotiy tajribadan tug`iladigan xulosaning axloqiy bahosi sifatida hukm bo`lib yuzaga keladi 321. Maqollar qachon va qanday vaziyatda aytiladi hamda kimning nutqida faolroq ishlatiladi? u fikr bayoni jarayonida yo fikrni xulosalash maqsadida aytiladi, hayotiy tajriba egasi bo`lgan katta avlod nutqida faolroqdir 322. Maqollarda aytilgan hukmni hech kim inkor etolmasligi sababi hamda qo`shimcha ma`nolari qaysi javobda to`g`ri ko`rsatilgan? undagi hukm asrlar davomida turmush tajribasida qayta-qayta sinalib tasdiqlangani uchun, maqollar yana kinoya, piching, istehzo, zaharxanda 323. Ertaklarni og`zaki nasrning mif, afsona, rivoyat va naql singari janrlaridan farqlanuvchi xususiyatlari qaysi javobda noto’g’ri ifodalangan? og`zaki adabiyotning epik janri hisoblanib, bugungacha faqat tunda ijro etiladi 324. O`zbek xalq ertaklari ifodalayotgan voqeligining sajiyasi,g`oyaviy mazmuni, obrazlar talqini, badiiy tili, uslubi va boshqa xususiyatlariga ko`ra necha turga bo`linadi ? Ular qaysilar? 3 turga: sehrli-fantastik, hayvonlar haqidagi, maishiy- hayotiy ertaklar 325. Demonologik obraz nima? U qaysi turdagi ertaklarda ishtirok etadi? dev, pari, jodugar, alvasti, jin singari g`ayritabiiy personajlar, sehrli-fantastik ertaklarda ishtirok etadi 326. Sehrli-fantastik ertaklarning mazmun-mundarijasini tashkil etuvchi motivlar qaysi variantda o`z aksini topgan? sayohat, sarguzasht, sinov, tush, evrilish, befarzandlik, tasodifiy homiladorlik, keksalikda farzand ko`rish, etimlik, o`gaylik 327. Maishiy-hayotiy ertaklarning yetakchi xususiyati haqidagi mulohaza qaysi javobda to`g`ri? bunda voqelik makoni aniq shahar yoki qishloqda kechadi,aniq qahramon ishtirokida yuz beradi 328. "Avesto" yaratilagan zamin, davr va uning muallifi to`g`ri ko`rsatilgan javobni belgilang? Turon, 300 yil muqaddam, Zardusht 329. Movarounnahrdagi ilk maktablarda asosan o`qishni o`rgatish an`anasi hamda qoriy unvonlarining berilish sabablari qaysi javobda oydinlashtirilgan? Qur`onni yodlash va qiroat qilishni o`rgatadigan qorixonalar mavjud bo`lib, bunday maktablarni xatm qilganlar qoriy(qori) unvoniga sazovor bo`lgan 330. Hadislarda bolalarning yashash haq-huquqlari batafsilroq tushuntirilgan noto’gri javobni aniqlang. Hadislarni yodlash asnosida ularning mazmunini ixcham va teran obrazli iboralarda ifodalash 331. Diniy-axloqiy mohiyatga ega ilk pandnoma asari uning muallifi va yaratilgan vaqti qaysi javobda to`g`ri ko`rsatilgan? "Salomon va Ibsol"-X1 asr (Ibn Sino), "Qobusnoma"-X asr (Kaykovus), "Irq bitigi"-1X asr 332. IX asrda yaratilgan turkiy tildagi ilk nasriy pandnoma namunasi va uning asosiy xususiyatlari qaysi javobda o`z ifodasini topgan? "Irq bitigi", moniy jamoasiga mansub Isig Sangun va Ite Chug otlig` ikki bola uchun yozilgan , bitikda 65 ta tush ta`birlanadi 333. Quyidagi mulohazalarning qaysi biri Kaykovusning "Qobusnoma"siga daxldor? Otaning o`z o`g`liga pand-nasihati tarzida bitilgan , 44 bobdan iborat hamda har bir bob mohiyatiga ko`ra bir noma bo`lib, "Ey farzand" degan murojaat bilan boshlanadi 334. Alisher Navoiy ijodining bolalar kitobxonligidagi o`rni qaysi asarlar bilan belgilanadi? "Hayratul abror", "Mahbub ul-qulub", "Arbain hadis" 335. Qaysi javobda "Hayratul abror" dostoniga xos asosiy xususiyatlar noto’g’ri bayon etilgan? Doston 1488 yilda yozilgan bo`lib, 64 bobdan tarkib topgan 336. Navoiy umrining so`nggida ustozlari Sa`diy va Jomiylardan ilhomlanib yozgan didaktik asarining nomi, necha tarkibiy qismdan iboratligi ifodalangan javobni belgilang? Lisonut-tayr", etti asosiy qism 337. "..Bu paytda mening qiziquvchan ta`bim Farididdin Attorning "Mantiqut -tayr" dostoniga ko`ngil qo`ygan edi. Men bu asarni takror-takror o`qir, yosh ko`ngil undan bahra topmoqda edi. ..Undagi ajoyib hikoyatlarga o`rganib qoldim, qush tilidan aytilgan kinoya va majoziy fikrlar menga oshno bo`lib qoldi." Bu e`tirof qaysi ijodkor tarjimai holiga xos va u qanday munosabat bilan aytilgan? To`g`ri variantni aniqlang? Navoiy tarjimai holi, "Lisonut-tayr" dostonining yozilish sababini izohlash 338. Majoziy personajlar- Simurg`, Hudhud va qushlarning ramziy ma`nosi hamda ular ishtirok etgan Navoiyning asar nomi to`g`ri qayd etilgan javobni belgilang. Simurg`-xudo, Hudhud-shayx, murshid, qushlar -kishilar; "Lisonut tayr"; 339. Abitsedariy mazmuni va mohiyati qaysi javobda to`g`ri qo`llangan? Alifbe manzumalar-o`qish va yozishni o`rgatishga asoslangan 340. O`zbek tilida bitilgan ilk alifbo-manzuma nomi va muallifi bayon etilgan javobni belgilang? "Savodi ta`lim", Shermuhammad Munis 341. O`zbek bolalar adabiyotini yuzaga keltirgan asosiy omillar qaysi javobda to`gri ko`rsatilgan? XX asr boshlaridagi “usuli savtiya” maktablari o`quvchilariga mo`ljallangan alifbo va o`qish kitoblari (majmualar) maydonga kelib, ularga tom ma`nodagi o`zbek bolalar adabiyotining tug`ilishi deb qarash mumkin 342. XX asr boshlaridagi o`zbek ma`rifatparvarlik harakatining yetakchi namoyandasi, Toshkentdagi “usuli savtiya” maktablarining asoschilaridan biri, o`zbek bolalar adabiyoti taraqqiyotiga samarali hissa qo`shgan shoir qaysi javobda keltirilgan? Mahmudxo`ja Behbudiy 343. “Adabiyot yoxud milliy she`rlar” nomli to`rt qismdan iborat to`plami muallifi va uning darsliklari qaysi javobda ko`rsatilgan? Abdulla Avloniy,“Birinchi muallim” “Ikkinchi muallim”; 344. Firdavsi jinon maktab, nodonlara jon maktab, Download 179.19 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling