Ona tili va bolalar adabiyoti

17-mashq. Ko‘chiring. Portlovchi undoshlarni topib, tagiga chizing. 
Otliq piyodaga, turgan odam o‘tirganlarga salom berishi lozim. Ki-
chiklar kattalarga, yolg‘iz odam turganlarga salom beradi. Salom bera-
yotgan kishi ochiq chehrali bo‘lishi darkor. Imo-ishora bilan emas, 
ovoz chiqarib salomlashish kerak. (Husayn Voiz Koshifiy) 
 
18-mashq. Sirg‘aluvchi undoshlar qatnashgan so‘zlarni topib ko‘chiring. Sir-
g‘aluvchi undoshlarning tagiga chizing va ularni tavsiflang. 
1. Yozning issiq kunlari, quyosh tikka ko‘tarilgan. Bepoyon, ko‘m-
ko‘k dala ko‘ksida yonayotgan quyosh shu’lasi laxcha cho‘g‘ bo‘lib, 
g‘ozalar ustida tovlanib ko‘rinadi. (G‘ayratiy) 2. Falakning gardishi 

---

10 
bilan Mirzo Bobur Hindiston degan yurtga borib qolib, u yerning sul-
toni bo‘libdi. (“Hidi, tilimi va mazasidan” rivoyatidan)
19-mashq. Matnni o‘qing. So‘zlardgi undosh tovushlarni ajratib, hosil bo‘lish 
o‘rni, hosil bo‘lish usuli, ovoz va shovqinning ishtiroki, ovozning miqdoriga 
ko‘ra tavsivlang (takrorlangan tovushlar olinmaydi). 
Namuna: xiyla – x – chuqur til orqa, sirg‘aluvchi, jarangsiz, shovqinli undosh. 
 

Inson uchun, havo, quyosh, suv, non, ota-ona qanchalik aziz va mu-
qaddas bo‘lsa, Vatan ham shunchalik mo‘tabardir. Vatan ona tuproqdan 
boshlanadi. Vatanga muhabbat uning dalalari, qir-adirlari, moviyrang 
tog‘lari dasht-u sahrolariga bo‘lgan muhabbatdan boshlanadi. (X. Dav-
ron) 
 
Bo‘g‘in
20-mashq. So‘zlarni bo‘g‘inga ajrating. 
Paxta, sabzavot, koʻngil, aka, go‘zallik, to‘playdi, ta’na, e’lon, e’ti-
qod, daryolardan, ta’tilda, mutolaa, un, asr, bodring, yoz, ma’naviyat, 
katta, hakka, pilla, beshiktervatar, xalq, madaniy, qirq.