- Электромагнит толқын дүзилиси.
- Үзиликсиз ҳәм дискрет спектр.
- Спектроскопияда қолланылатуғын электромагнит толқынлар.
- Оптикалық тығызлық.Затлардың нур жутыўы.
- Ламберт-Бугер-Бер нызамы ҳәм оннан шетлеў.
- Нур дереги.
- Монохроматорлар.
- Детекторлар.
- Колориметрлер.
- Фотометрлер ҳәм спектрофотометрлер.
Электромагнит толқын - Электр майданына ийе материаллак точка гормоникалык тербелисте болса оннан таркалып атырган майданнын таркалыуы натийжесинде электромагнит толқын пайда болады.
- Затлар кыздырылганда озинде жыйланган энергияны электромагнит толкын туринде шыгарып жибереди.
- Химиялык ямаса ядролык реакциялар уактында болинип шыгатугын энергия электромагнит толкын туриндне ажыралып шыгады
- Nur jutılıwın o’lshewdi tamiyinleytug’ın asbap eki tiykarg’ı wazıypanı orınlawı kerek:
- 1) polixromat nurdı tarqatıp, zarur bolgan tolqın uzınlıqtag’ı nurdı ajıratıp beriwi kerek:
- 2) zattın’ nur jutıwın o’lshew imkanın beriwi kerek:
- Ha’r qanday spektral asbap to’mendegi bo’limler menen ta’miyinlengen boladı: nur deregi, bizge kerekli bolg’an tolqın uzınlıqtag’ı nurdı ajıratıp beretug’ın qurılması (monoxromator yaki nurfiltr), kyuvetalar jaylastırılatug’ın bolimi) detektor ha’m indikator jaylasqan bolimi boladı.
- Nurdın’ jutılıwın o’lsheytug’ın asbaptın’ tiykarg’ı bolimleri.
- 1. Nur deregi
- 2. Monoxromator yaki nurfiltr
- 3. Kyuvetalar
- 4. Signaldı tok kushine aylandırıwshı a’sbap
- 5. İndikator
Электромагнит толқын дүзилиси. Спетроскопия усылларында қолланылатуғын спектр областлары Затларда нур жутылыуы Спектроскопиялык анализде колланатугын ускенелердин тийкаргы болимлери - Нур дереги – анықланатуғын еритпе арқалы өткенде жутылыўы тексерилетуғын нурларды пайда етиў ушын ислетиледи.
- Монохроматор –усы нурлардың ишинен тексериў ушын керекли болған толқын узынлығындағы нурларды басқа нурлардан ажыратып алып бериўши үскене болып есапланады.
- Детекторлар – бул тексерилип атырған зат арқалы өтип атырған нур келип түсетуғын жерге қойылады ҳәм ол нурдың интенсивлигин анық көрсетип беретуғын үскене болып есапланады.
Нур дереги ретинде ультрафиолет областа аргон, ксенон, водород ямаса дейтерий лампалары, көзге көринетуғын областта вольфрам сымлы лампалар, инфрақызыл областта нихром сым ямаса глобар қолланылады. - Нур дереги ретинде ультрафиолет областа аргон, ксенон, водород ямаса дейтерий лампалары, көзге көринетуғын областта вольфрам сымлы лампалар, инфрақызыл областта нихром сым ямаса глобар қолланылады.
- Монохроматорлар ретинде ультрафиолет областта кварц ямаса шийшеден исленген призмалар, ИК областта NaCl ямаса KBr нен исленген призмалар қолланылады. Жүдә қатаң режим талап етилмейтуғын жағдайлар ушын светофильтрлер қолланылыўы мүмкин.
- Детекторлар ретинде фотокүшейткишлер, фоторезисторлар, фотоэлементлер қолланылады.
Анализдиң оптикалық усыллары - Эмиссион спектрал анализ тексерилиўши зат пуўларының эмиссион спекторларын (нур таратыў ямаса нурланыў сректорларын) үйрениўге тийкарланған. Бул усыл заттың элемент қурамын зат қурамына қандай элементлер киргенлигин анықлаўға имкан береди.
- Жалын спектрофотометриясы ямаса жалын фотометриясы эмиссион спектрал анализдиң бир түри болып, тексерилип атырған зат элементлериниң ҳәлсизрек қозғатыў тәсиранде пайда болыўшы эмисион спектрлерын тексерилиўине тийкарланған.
- Атом-абсорбцион спектрофотометриялық анализ усылы жалын газлеринде металл ионларының еркин атомларына сол элементке тән толқын узынлығындағы жарықлық энергиясын жутыўға тийкарланған.
Анализдиң оптикалық усыллары - Фотоколориметриялық усыл анықланып атырғанда зат тәрепинен нурдын жутылыўы өткерилиўи ямаса жайылыўын анықлаўға тийкарланған.
- Анализдиң люминесцент ямаса флуресцент усылы заттың ультрафиолет нурлар менен нурлантырылғанда олардан тарқаллыўшы көриниўши нурлардың интенсивлигин анықлаў (флуоресценция) мүмкин.
- Турбудиметриялык усыл- реңсиз қатты бөлекшелери тәрепинен жутылыўшы нурдың интенсивлигине өлшеўге тийкарланған.
Do'stlaringiz bilan baham: |
