Oqsillar, ularning tabiatda tarqalishi, ahamiyati, biologik funksiyalari. Ularni ajratib olish va aniqlash asoslari. Oqsil tarkibiga kiruvchi aminokis- lotalar ularning klassifikatsiyasi

 
 
I. Monoaminomonokarbon aminokislotalar: 
1. Glitsin (Gli)


2. Alanin (Ala)
 
3. Valin (Val)

 
4.  Leysin (Ley) 

 
5.  Izoleysin (Ile) 

6. Serin (Ser) 
7.  Treonin (Tre) 
II. Monoaminodikarbon aminokislotalar 
8. Asparagin (Asp) 

---

9. Glutamin (Glu) 


III. Diaminomonokarbon aminokislotalar 
10. 
Lizin (Liz) 
11. 
Arginin (Arg)
 
 
IV. Oltingugurt tutuvchi aminokislotalar 
12. Metionin (Met)

 
13. Sistein (Sis) 

 
14. Sistin 
V. Aromatik aminokislotalar 
15. Fenilalanin (Fen) 
16. Tirozin (Tir) 

---

 
VI. Geterotsilik aminokislotalar 
17. Triptofan (Tri) 
N
H
CH
2
- CH - COOH
18. Gistidin (Gis) 
NH
N
CH
2
-CH-COOH
NH
2
CH
 
 
19. Oksiprolin (Opro) 
N
COOH
H
HO
20. Prolin (Pro) 
N
COOH
H
 
O‘z-o‘zini tekshirish uchun savollar: 
1. Oqsil molekulasining tuzilishi qanday? 
2. Peptid bog„i nima? 
3. Oqsil tarkibiga kiruvchi aminokislotalar? 
4. O„rni qoplanadigan va qoplamaydigan aminokislotalar va ularning
farqi? 
6. Oqsil aminokislotalarining sinflanishi? 
7. Oqsilning qanday biologik funksiyalarni bilasiz? 
8. Oqsillar shakliga ko„ra qanday turlarga bo„linadi? 
9. Oqsillar eruvchanligiga ko„ra qanday sinflarga bo„linadi? 
10. Oqsilning strukturasi qanday? 

---

11. Oqsillar biomateriallardan qanday ajratib olinadi? 
12. Globulyar va fibrilliyar oqsillarning farqi nimada? 
13. Oqsillarning asosiy elementlar tarkibini tushuntiring? 
14. Oqsillarning makro va mikroorganizmlardan qancha turi aniqlangan va 
o„rganilgan? 
Ma’ruza bo‘yicha nazorat ishlari uchun «tayanch» so‘z va iboralar. 
1. 
Oqsillar, 2. Protein, 3. Peptid bog„, 4. Aminokislo talar, 6. Polipeptid, 
7.Oqsillarning biologik funksiyalari, 8. Dializ, 9. Katalitik oqsillar, 10.Transport 
oqsillar, 11.Zaxira oqsillar, 12.Harakatlantiruvchi oqsillar, 13. Struktura oqsil- lar, 
14.Oktin, 15. Ximoyalovchi oqsillar, 16. Tartibga soluvchi oqsillar, 17. 
Rentgenostruktura, 18. Og„ir metallar, 19 Denaturatsiya, 20. Nativ oqsil, 21. 
Ultratsentrifuga, 21. Gistonlar, 22. Pepsin, 23. Globulyar, 24. Fibrilliyar, 25. 
Protaminlar.