COOH
NH2 --R
NH2
2) Molekulasida ikkita - COOH va bitta - NH2 gruppalari bo’lsa ikki asosli aminokislotalar deyiladi.
COOH
N2H --R
COOH
Aminokislotalar juda muxim axamiyatga ega, ular xayot uchun zarur bo’lgan oqsil moddalarning asosini tashkil etadi.
Aminokislotalar kelib chiqish turiga ko’ra aloxida
nomlarga ega. Masalan:
d - aminosirka kislota yoki (grekcha glyukos shirin so’zidan olingan) glitsin deb ataladi:
NH2—CH2--COOH
Aminosirka kislota (glitsin)
Ratsional nomenklaturaga ko’ra aminokislotalarning nomi kislota nomiga amino - NH2 gruppani ko’rsatuvchi amino so’zini qo’shib o’qish bilan xosil qilinadi.
α ß
CH3—CH—COOH NH2-CH2-CH2-COOH
NH2
α -aminopropion kislota ß - aminopropion kislota
N O M E N K L A T U R A S I
1.Aldegid va ketonlarni olinishi. Aldegid va ketonlarning sianid kislota bilan aralashmasiga ammiak ta`sir ettirib tegishli aminonitril olinadi, so’ngra gidrolizlanganda a - aminokislota xosil bo’ladi:
O
CH3 – C + NH3 H2O CH3 – CH = NH HCN CH3–CH–CN H2O CH3 – CH – COOH
H NH2 NH2
2.Galogenli kislotalardan olish. Bu usul bilan galoidli kislotalarga ammiak ta`sir ettirilsa aminokislotalar xosil bo’ladi.
Cl – CH2 – COOH +NH3 CH3 – CH – COOH
NH2
Xlor sirka kislota Glitsirin (aminosirka kislota)
O L I N I S H U S U L L A R I
FIZIK VA KIMYOVIY HOSSALARI
2.Aminokislotalardan nitrit kislota ta`sirida azot va suv ajralib chiqadi.
NH2 – CH2 – COOH + HONO HOCH2 - COOH
Bu reaksiya yordamida aminokislotalar va oqsil moddalardagi aminogruppalardagi miqdor analiz qilish mumkin.
Asosan α. - aminokislotalar ustida to’xtalib o’tamiz. a.- aminokislotalar rangsiz kristall moddalardir. Ko’pchiligi suvda yaxshi eriydi.
- α - aminokislotalar bir vaqtning o’zida asosli amino gruppa va kislotali karboksil gruppalarga ega. Shu sababli xam asosli, xam kislotalar bilan reaksiyaga kirishib tuzlar xosil qiladi, ya`ni amfoter xususiyatlariga ega bo’lgan birikmalardir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
