O’quv materiallari a ma’ruzalar mavzulari bo`yicha reja, tayanch so`z va iboralar, asosiy matn

Samarali quloq solishning 10 qoidasi

T/R	Qoidalar	Izoh
1.	So‘zlashdan to‘xtang	Gapirib turib tinglab bo‘lmaydi. Poloniy (Gamletga) “hammani eshit, ammo hammaga gapirma” deganini eslang
2.	So‘zlovchiga o‘zini erkin tutishiga yordamlashing	Gapiruvchi kishiga o‘zini erkin tutishi uchun sharoit yarating. Ko‘pinchp buni hal qiluvchi muhitni yaratuvchi deb atashadi.
3.	O‘zingizni so‘zlovchiga quloq solayotganingizni ko‘rsating	O‘zingizni manfaatdor ekanligingizni ko‘rsating va shunga mos ravishda harakat qiling. So‘zlashuv jarayonida gazeta, jurnal o‘qimang. Eshita turib unga rad qilish bahonalarini izlamasdan, balki uni tushunishga harakat qiling.
4.	G‘ashga tegadigan holatlarni bartaraf qiling	Rasm chizib turmang, stolga urmang, qog‘ozlarni bir joydan ikkinchi joyga qo‘zg‘atavermang, ehtimol eshik yopib qo‘yilsa, xonada sokinlik bo‘ladi.
5.	Bardoshli bo‘ling	Vaqtni ayamang. So‘zlaguvchini bo‘lmang. CHiqishga zo‘r bermang, eshik tomon qadam bosmang.
6.	So‘zlovchiga hamdard bo‘ling	So‘zlovchini o‘zingizning o‘rningizga qo‘yib ko‘ring.
7.	Xarakteringizni saqlay biling	G‘azablangan kishi suhbat mazmuniga noaniqlik kiritish payida bo‘ladi.
8.	Bahsga va tanqidga yo‘l qo‘ymang	Bunday hol so‘zlovchini himoyaga o‘tishga majbur qiladi. U jim bo‘lib qolishi yoki jahli chiqishi mumkin. Aynan bahsda g‘olib chiqib, bu bilan yutqazgan bo‘lasiz.
9.	Savollar bering	Bu so‘zlovchini ilhomlantiradi, u Sizning uni quloq solayotganingizga yana bir bor iqror bo‘ladi. Bu oldinga jilishga yordam beradi.
10.	So‘zlashdan to‘xtang	Birinchi maslahat ham shundan boshlangan. Oxiri ham shu bilan tugaydi. Zero, qayd qilinganlarning barchasi shunga bog‘liq. Siz gapirishdan to‘xtamas ekansiz, demak, samarali quloq solishni ham bilmaysiz.

Quloq solishni istamaydiganlar asosli qarorlar qabul qilish uchun yetarli axborotni olishga muvaffaq bo`lmaydilar.

Siz qanchalik ko’p boshqalarni tinglasangiz, shunchalik tez dono kishiga aylanasiz. Hamsuhbat sifatida odamlar sizni yaxshi ko’rishadi. Eshitishni biladigan odam atrofiga gapirishni biladigan ko’proq odam to’plashi mumkin.

Chunki yaxshi eshituvchi suhbatdosh uchun eng yoqimli bo’lgan o’z-o’zini tinglash imkonini beradi.
Hayotda ajoyib eshituvchi bo’lishdan ko’ra boshqa narsa sizga ko’proq foyda keltirmaydi. Yaxshi eshituvchi bo’lish oson vazifa emas.