O’quv moduli birligi

• 1-Amaliy mashg’ulot. Stanoklarni ish unumi, puxtaligi, aniqligi, moslanuvchanligi samaradorligi aniqlash.
•  
• O’quv moduli birligi:
• 1 Stanoklarning ish unumi.
• 2 Stanoklarning puxtaligi.
• 3 Stanoklarning aniqligi.
• 4 Stanoklarning samaradorligi.

• Ishdan maqsad: Stanoklarni ish unumi, puxtaligi, aniqligi va samaradorligini aniqlash
•  
• Nazariy qism:
• Ish unumi.
• Stanokning ish unumi-vaqt birligida ishlab chiqarilgan ishga yaroqli mahsulot miqdori bilan o’lchanadi. Stanoklar kompleksidan tuzilgan avtomatik liniyaning ish unumi, odatda, so’nggi operatsiya bo’yicha hisoblanadi.
• Stanokning sikldagi yoki nazariy, texnik va haqiqiy ish unumi bo’ladi. Stanokning sikldagi ish unumi uning vaqt birligida turli sabablar bilan to’xtash vaqtini hisobga olmagan holda ishlab chiqarilgan mahsulot miqdori bilan o’lchanadi.

• Bu yerda Ts= - sikl vaqti, - asosiy vaqt, -texnologik ta’sir etishga tayyorlashga sarflabadigan yordamchi vaqt, P-sikl vaqtida tayyorlanadigan buyumlar soni.

• Texnik ish unumi-stanokning vaqt birligida ishlab chiqargan yaroqli buyumlari o’rtacha miqdori bilan o’lchanadi. Bunda stanokni barcha zarur asbob-uskunalar bilan ta’minlash shart bo’lib, ish vaqti hamda hususiy to’htashlar vaqti hisobga olinadi.
• Yalpi ishlab chiqarish sharoitlarida texnik ish unumi quyidagicha hisoblanadi:
• Bu yerda -texnik foydalanish koeffitsenti.

• Haqiqiy ish unumi–stanokning mazkur konkret sharoitlarda barcha turdagi to’xtashlarni, shu jumladan tashkiliy-texnik sabablarga ko’ra bekor turish vaqnini hisobga olgan holda ishlab chiqariladigan yaroqli mahsulotining o’rtacha miqdori bilan o’lchanadi:

• 1-rasm. Stanokning ish unuming balansi.

• Stanoklarning puxtaligi.
• Puxtalik har qanday jihozning topshiriqda ko’rsatilgan o’z vazifalarini ma’lum vaqt ichida sifat ko’rsatkichlarini saqlagan holda bajara olishi imkoniyati bilan belgilanadi. Sifat ko’rsatkichlari topshiriqda ko’rsatilgan rejimlarga va foydalanish sharoitlariga, texnik xizmat ko’rsatish, ta’mirlash, saqlash va tashish sharoitlariga mos bo’lish lozim. Stanokning topshiriqda ko’rsatilgan vazifasi uning butun ishlatish muddatida texnikaviy shartlarni qondiradigan yaroqli mahsulot chiqarishda iborat.
• Konstruktorning fikricha, stanoklar uzluksiz ishlashi va faqat yaroqli mahsulot chiqarishi lozim. Lekin uning ishida uskunaning va undagi alohida qismlarning ish qobiliyatini buzadigan nuqsonlar vaqti-vaqti bilan sodir bo’lib, ishlamay qolishlari bo’lib turadi. Stanoklar nuqson bo’lib buzulganda yo mahsulot ishlab chiqarmaydi, yoki yaroqsiz ya’ni texnikaviy shartlarni qondirmaydigan mahsulot beradi.

• Stanoklarning mahsulot chiqara olmaydigan buzilishi funktsional buzilish deb ataladi.
• Stanokning puxtaligini baholash uchun quyidagi ko’rsatkichlardan foydalaniladi.
• Buzilishlar oqimi ko’rsatkichi-buzilishlarning o’rtacha davriy takrorlanishi:

• Buzilmay ishlashlik ehtimolligi P(t)-topshiriqda ko’rsatilgan ish muddatida, ya’ni topshiriqda ko’rsatilgan vaqt oralig’I t=T da buzilishning sodir bo’lmasligi ehtimolligini ko’rsatadi:

• O

• Stanoklarning buzilgan qism yoki sistemasi parametrlarining o’zga rishi xarakteriga qarab to’satdan va asta-sekin sodir bo’lgan buzilish xillari bor. Tokarlik stanogida valiklarga ishlov berishda to’satdan va asta-sekin sodir bo’ladigan parametric buzilishlar 1.2-rasmda keltirilgan.

•