O`quv-uslubiy majmua (I kurs talabalari uchun mo`ljallangan) Navoiy -2021

10- Mavzu: Turkistonda jadidchilik harakatini yuzaga kelishi.

Milliy uyg’onish va Yangi davr ma’rifatchiligi. Jadidchiliknmg vujudga kelishi.Jadidchilik harakatining asosiy mohiyati. Turkistonda jadidlar harakatining shakllanishi uch bosqichi. Jadidchilarning ilm-fan urke’lim-tarbiyaga e’tibori.Jadidchilarning ma’rifatparvarlik harakatlari va uning xalq ma’naviyatini ko’tarishda tutgan o’rni. Turkiston jadidchilik harakatining yirik namoyondalari. Ma’rifatparvarlik g’oyalarBehbudiy, Munavvar qori, Abdulla Avloniy Fitrat, Cho’lpon, Abdulla Qodiriylar faoliyati va ijodida millat ozodligi uchun kurash bilan bog’lanib ketganligi. Behbudiy – muftiy va dramaturg. Jadidchilarning amaliy harakatlari va tarixiy taqdiri. Mustaqillik va jadidchilik harakatiga munosabatni o’zgarishi.

11 -Mavzu: Mustamlakachilik va milliy madaniyatimiz rivojidagi yangi uyg‘onish davri bosqichi.

Mamlakatlarining deyarli barchasi, Usmonli Turk imperiyasidan tashqari, G‘arb

mamlakatlarining mustamlakasi yoki yarim mustamlakasiga aylanishi. O`rta Osiyida ingliz-rus raqobati. Turkistonda jadidchilik, ma’rifatparvarlik harakatining yuzaga kelishi va yoyilishi.
I.Gasprali g‘oyalari, ularning Behbudiy, Munavvarqori, Avloniy, Fitrat kabi ko‘plab ziyolilar tomonidan qo ‘llab-quvvatlanishi. Sovet davlati siyosati va m illiy m a’naviyatimiz rivoji. Sovet tuzumining ma’naviyatimizga ta’siri. Sobiq totalitar tuzum davrida madaniy m erosga m unosabat mezonlari. Madaniy merosga ilmiy yondashishning universal mezonlari. Mustaqillik davri ma’naviyati shakllanishi va rivojlanishi. Mustqillik yillaridagi ma’naviy-ma’rifiy sohalardagi islohotlar.


12-mavzu: Mustaqillik davri ma’naviyati. Ma`naviyat va milliy g`oya.
Mustaqillik uchun bevosita kurashining (1989-1991) o‘z tiliga davlat tili maqomi berishdan boshlanishi. Bu yillarda milliy o‘zlikni anglashning yangi sifat bosqichiga ko‘tarilishi. Milliy tiklanish, jumladan, ma’naviy tiklanish, mustaqillikni mustahkamlashga kirishish. Kommunistik mafkuraning dogmatik, totalitaristik mezonlaridan, prinsiplari va g‘oyalaridan voz kechilishi. Mafkuraviy plyuralizmning konstitusiyada mustahkamlanishi. Madaniy merosga munosabatning o‘zgarishi. Madaniy merosga munosabatlarining universal va xususiy mezonlari. Milliy tiklanishdan milliy rivojlanishga o‘tish va ma’anaviy islohotlaming chuqurlashtirilishi. Islohotlar nazariyasi, m a’naviy rivojlanishi va milliy g‘oya konsepsiyalarining ijodiy boyitilishi. Milliy g`oya va mafkura ma`naviyatning uzviyligi. Ma’naviyatning turli ta’riflari. Ularning bir-biriga muvofiqligi. O’zbekiston Prezidenti I.A.Karimov asarlarida ma’naviyatga berilgan ta’riflar va ularning metodologik mohiyati. Shaxs ma’naviyati va milliy ma’naviyat nisbati. Milliy o’zlikni anglash. Shaxs ma’naviyati ma’naviyat nazariyasining O’zak tushunchasi sifatida. Shaxs ma’naviyatining asosiy qirralari. Millat ma’naviyati va milliy ma’naviyat. Milliy ma’naviyatning shakllanishida o’zga millat vakillarining ishtiroki. Milliy ma’naviyat va mintaqa madaniyati: o’zaro nisbatlar.