IZCHILLIK BILAN BO’LISH – tushunchani bo’lishning asosiy sharti bo’lib, bo’lishda sakrash bo’lmasin, tartib bilan amalga oshsin deb ko’rsatadi.
ILMIY INDUKSIYA – induktiv hulosa chiqarishning bir turi bo’lib, bunda biror turkumdagi buyumlarning ayrimlarining muhim xususiyatlarini, sababiy bog’lanishlarini tekshirish asosida ularning hammasi to’g’risida hulosa chiqariladi.
IMPLIKASIYA (lot. implicite – uzviy bog’langan) – mantiqda ikki oddiy hukmning bog’lanishi natijasida hosil bo’ladigan murakkab fikr. U «Agar, u holda» bog’lovchilari bilan ifodalanadi. Simvolik belgisi A → V.
IMPLISHIT (lot. implicite - noaniq) – predmetlarning noaniq, yashirin mazmunining ifodasi. Bunday yashirin tushunchalar tilda mustaqil ifodaga ega emas, biroq o’sha narsa nazarda tutiladi, anglashadi, ular tovush ifodasiga ega bo’lsada, bevosita fikrni bildirmaydi, balki kontekst vositasida ifodalanadi.
INDIVID (lot. individuum - bo’linmas) – ayrim bo’linmaydigan yakka, mustaqil mavjudod individ deyiladi. U yakka tushuncha ma’nosida ham ishlatiladi. Tushunchalarni chegaralash natijasida bo’linmas yakka tushunchalarga kelamiz. Bu so’z yakka shaxsga nisbatan, shuningdek, matematik mantiqda esaayrim predmet, ob’ektlarni qisqacha ifodalashda ham ishlatiladi.
INDUKTIV ISBOT – isbotning alohida bir turi bo’lib, undagi tezis umumiy hukmlardan, asoslar esa juz’iy hukmlardan iborat bo’ladi.
INDUKTIV MANTIQ – mantiqning muhim bir bo’limi bo’lib, undaayrim asoslardan umumiy hulosalar chiqarish mexanizmi o’rganiladi. Matematik mantiqda esa to’liq bo’lmagan axborotdan ehtimollik ko’rinishida hulosa chiqarishgaaytiladi.
INDUKTIV HULOSA CHIQARISH – q. induksiya.
INDUKSIYA(lot. inductio – juz’iydan umumiylikka) – hulosa chiqarishning asosiy usullaridan va tadqiqot metodlaridan biri. Induktiv hulosa chiqarish bilimning juz’iy muhokamalardan (hukmlardan) umumiy mulohazalarga, qoidalarga qarab harakat qilishidir. To’liq va to’liqsiz indukSiya mavjuddir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
