KONSTRUKTIV MANTIQ – hozirgi zamon matematik mantig’ining oqimlaridan biridir. Bunda u voqelikni konstrukSiya qilish asosida o’rganadi.
KONTRAST – (franSuz contracte – keskin qarama - qarshilik) – biror narsa hodisa o’rtasidagi keskin farq, qarama – qarshilik.
KUZATISH – bevosita idrok qilish orqali narsa va hodisalarni qanday bo’lsa, shundayligicha tabiiy asosda o’rganish metodi. Kuzatish o’zining aktivligi, maqsadga qaratilganligi bilan oddiy idrokdan farq qiladi.
LEMMATIK XULOSA – (grek. lemma - taxmin) – shartli-ayiruvchi sillogizm.
LOGISIZM – mantiqning matematika uchun hal qiluvchi deb qarovchi oqimdir. U oqim tarafdorlari matematikani mantiq tushunchalari bilan izohlash mumkin deb qaraydilar. LogiSizm tarafdorlari mantiq bilan matematikani ikki fan deb emas, balki bir fanning rivojlanishidagi ikki bosqich deb qaraydilar. Ingliz faylasufi B. Rasel, nemis matematigi va faylasufi G. Fregelar uning asoschilaridir.
LOGOMAXIYA– (grek. logos – so’z, maxe - bahs) so’zning ma’nosini aniqlamasdan turib bahs yuritish. Terminlarning ma’nosini bilmasdan yoki aniqlamasdan turib bahs qilinganda ikki tomon ham haq bo’lib chiqishi mumkin. Chunki bahslashuvchi tomonlar bahs mavzusi uchun bir so’z ma’nosining boshqa – boshqa tomonlarini olgan bo’lishlari mumkin.
MANTIQ – (grek. logos – so’z, fikr, nutq, aql) tafakkur qonunlari va shakllari haqidagi fandir. Mantiqning predmeti tafakkurdir.
MANTIQIY KVADRAT – hukmlar o’rtasidagi munosabatni esda saqlab qolish uchun foydalaniladigan ko’rgazmali diagramma.
MANTIQIY SEMANTIKA YOKI SEMANTIK MANTIQ – (grek. semanticas – anglatuvchi, bildiruvchi) – mantiqning muhim bir tarmog’i bo’lib, tushuncha, hukmda ifodalangan so’zlar ma’nosini o’rganadi.
MANTIQIY XATO – tushuncha, hukm, hulosa chiqarish, isbotlash jarayonida tafakkur qonuni va shakllarini buzish natijasida kelib chiqadigan xato.
MANTIQIY QARAMA – qarshilik – fikrlash jarayonida nozidlik qonunini buzish asosida kelib chiqadigan chalkash muhokama.
Do'stlaringiz bilan baham: |
