2
|
I. Fanning mazmuni
Fanning mazmuni. Noorganik birikmalar sintezi reaksiyani nafaqat “uslubiyot” bo’yicha o’tkazish malakasini, balki kerakli mahsulot hosil bo’ladigan reaksiyaninng borish imkoniyatlarini oldindan baholash malakasini ham talab etadi. Reaksiyaning borish imkoniyatiga oid masalalarni echish uchun, birinchi nav-batda, umumiy jarayonni amalga oshiruvchi miqdoriy parametrlarga tayanmoq zarur. Shunday parametrlardan biri Gibbs energiyasining (izobar-izoxorik potensialning) o’zgarishi hisoblanadi. Shu sababli termodinamika qonun-lari kimyoviy reaksiyaning kutiladigan natijalari hamda muvozanat holati to’g’risida xulosa chiqarishga imkon beradi. Lekin ular bunday natijaga qancha vaqtda erishib bo’ladi degan savolga javob bermaydi. Amaliyot uchun juda muhim bo’lgan kattalik – vaqt – oddiy termodinamik tushunchalarda o’z aksini topmaydi.
Kimyogar-sintetiklarni esa muvozanat konstantasi bilan belgilanadigan reaksiya mahsulotlarining unumi emas, mahsulotning vaqt birligidagi unumi ko’proq qiziqtirib, u nafaqat termodinamik qonuniyatlar bilan, balki reaksiyaning kinetik parametrlari bilan ham aniqlanadi. Shuning uchun noorganik birikmalar sintezining muayyan metodlarini ko’rib chiqishdan oldin, jarayonning borish imkoniyatlarini baholashga imkon beruvchi termo-dinamik tushunchalar hamda jarayon mexanizmini belgilovchi kinetik faktorlarni eslatib o’tish lozim.
|
