O‘quv yili O‘zbekiston respublikаsi rаqаmli texnologiyalаr vаzirligi

yakuniy nazorat savollari
“O‘zbek va rus tillari” kafedrasi mudiri _________________Abdullayeva S.X.
	VARIANT-34
1. Ilmiy uslubga xos matn yozing. 2. Tezis tushunchasini izohlang. 3. Quyida berilgan matn asosida annotatsiya yozing.

POCHTA TARIXI

Pochta nemischa “Post”, italyancha “pochta” so‘zlaridan kelib chiqqan bo‘lib, kech lotincha “Posito” so‘zidan kelib chiqqan bo‘lib, “o‘zgaruvchan otlar bilan stantsiya, nuqta nuqtasi” degan ma’noni anglatadi. Pochta aloqasi haqidagi dastlabki ma’lumotlar Ossuriya va Bobilga tegishli. Bu qadimgi mamlakatlarda yashagan odamlar loydan yasalgan lavhalarga mixxat yozishgan. Har bir talaba bu ma’lumotni biladi. Biroq, ossuriyaliklar, miloddan avvalgi III ming yillikda, konvertning o‘tmishi deb atash mumkin bo‘lgan narsadan foydalanishgan. Xat matni yozilgan blyashka yondirilgandan so‘ng, u loy qatlami bilan qoplangan, unga oluvchining manzili yozilgan. Keyin planshetlar yana yoqib yuborildi. Qayta otish paytida suv bug‘ining chiqishi natijasida “harf” plastinkasi va “convert” plastinkasi bitta bo‘lakka aylanmadi. Ular “konvertni” sindirib, “maktubni” o‘qishdi. Shunday ikkita maktub shu kungacha saqlanib qolgan. Ular Luvrdagi “konvertlar” bilan birga saqlanadi. 000 yil oldin, noma’lum misrlik rassom, Fir’avn Numxoten dafn qilingan g’orining devorlaridan birida, qo‘lida o‘ram, ikkinchi qo‘lida ochiq xat bargini ushlab turgan jangchini chizib, boshlig’iga beradi.

Uzoq vaqtlarda pochtaning mavjudligini ko‘rsatuvchi moddiy dalillar bizga shunday etib kelgan. Bizda qadimiy madaniyat yodgorliklari qatorida pochta xabarlari haqida hujjatli materiallar mavjud.
Xabarni buzishdan qo‘rqmasdan yozma xabar bir xabarchidan boshqasiga o‘tishi mumkin edi. Maktublarni tashishda kabutarlar ham ishlatilgan.
Forsda Kir va Doro davrida (miloddan avvalgi 558 - 486 yillar) pochta aloqasi juda yaxshi yo‘lga qo‘yilgan. Fors postining bekatlarida xabarchilar va egarli otlar har doim tayyor edi. Pochta xabarchilar bir -biridan uzatilgan. Bu o‘rni pochta deb nomlangan.
Qadimgi Rim pochta bo‘limi ham mashhur bo‘lgan. U ulkan Rim imperiyasini boshqarishda katta rol o‘ynagan. Imperiyaning eng muhim markazlarida ot kurerlari bilan jihozlangan maxsus bekatlar saqlangan. Rimliklar “Statio posita in ...” (Stantsiya ... da joylashgan) deb aytgan. Mutaxassislarning fikricha, aynan shu so‘zlarning qisqartmasidan POST (“Posta”) so‘zi paydo bo‘lgan. Xitoyda pochta kelib chiqishi haqidagi hujjatlashtirilgan ma’lumotlar juda uzoq vaqtlarga to‘g‘ri keladi.

2022-2023 o‘quv yili	O‘ZBEKISTON RESPUBLIKАSI RАQАMLI TEXNOLOGIYALАR VАZIRLIGI MUHАMMАD АL-XORАZMIY NOMIDАGI TOSHKENT АXBOROT TEXNOLOGIYALАRI UNIVERSITETI “AKADEMIK YOZUV1” fanidan masofaviy ta’lim yo‘nalishi 1-kurs talabalari uchun yakuniy nazorat savollari	“O‘zbek va rus tillari” kafedrasi mudiri _________________Abdullayeva S.X.
VARIANT-35
1. Axborot va uning turlari haqida ma’lumot bering. 2. Adabiy til me’yorlari. 3. Quyidagi matn asosida kalit so‘zlar yozing.