O’quv yili uchun ~ 1 ~
OVOGENEZ JARAYONI SXEMASI
Download 1.5 Mb. Pdf ko'rish
|
1675167563 BIOLOGIYADAN MURAKKAB MASALALAR JUMAYEV
OVOGENEZ JARAYONI SXEMASI KO`PAYISH DAVRI OVOGONIYLAR 2n 2c O`SISH DAVRI BIRLAMCHI OVOSITLAR 2n 4c YETILISH DAVRI a). IKKILAMCHI OVOSITLAR b). YO`NALTIRUVCHI TANACHA 1n 2c; a). TUXUM HUJAYRA b). YO`NALTIRUVCHI TANACHA 1n 1c; Gametogenez – jinsiy hujayralarning rivojlanishi. Jinsiy hujayralar gametalar deb ataladi, ular jinsiy bezlarda rivojlanadi. Spermatozoidlar – urug`donda, tuxum hujayra – tuxumdonda yetiladi. Spermatozoidlarning rivojlanishi – spermatogenez, tuxum hujayraning rivojlanishi – ovogenez deb ataladi. Jinsiy hujayralarning hosil bo`lish jarayonida spermatogenez va ovogenez to`rtta bosqichda amalga oshadi. Bu bosqichlarda ketma-ket rivojlanish davomida xromosomalar va DNK soni o`zgarib boradi. Gametogenezning umumiy sxemasi. 2022-2023-O’QUV YILI UCHUN ~ 53 ~ Ovogenez jarayonida bitta diploid to`plamli birlamchi hujayradan faqat bitta gaploid to`plamli yirik tuxum hujayra hosil bo`ladi. Qolgan 3ta hujayra tezda nobud bo`lib ketadi. Ovogenez va spermatogenez jarayonlari o`rtasida quyidagi farqlar mavjud: 1. Ovogenez spermatogenezga nisbatan uzoqroq davom etadi. Odamda spermatogenez uchun 9 haftaga yaqin, ovogenezga esa bir necha yillar ketadi. 2. Spermatogenezda sitoplazma hamma hujayralarga teng taqsimlanadi. Ovogenezda esa noteng taqsimlanadi. 3. Spermatogenez 4ta bir xil spermatozoidning hosil bo`lishi, ovogenez esa faqat 1ta yirik tuxum hujayraning hosil bo`lishi bilan tugallanadi. 4. Ovogenezda shakllanish davri kuzatilmaydi. Xromosomalar soni diploid bo`lganda 2n holatda bo`ladi. Gaploid bo`lganda n holatda bo`ladi. Somatic hujayralarda diploid holatda, jinsiy hujayralarda gaploid holatdagi xromosomalar saqlanadi. O`simlikning tuxum hujayrasida, urug` hujayrasida, spermiysida xromosomalar gaploid holatda bo`ladi. Murtak xaltasida maysada, markaziy hujayrada, o`sish konusida, barg epidermisida xromosomalar diploid holatda bo`ladi. Endospermda esa xromosomalar triploid holatda bo`ladi. Har qanday organizmning 2n holatdagi xromosomalarida jinsiy xromosomalar soni 2 ta bo`ladi. Qolgani autosoma hisoblanadi. Erkak va u`rg`ochi organizmlarda autosomalar bir xil bo`ladi, faqat jinsiy xromosomalari bilan farq qiladi: XX yoki XY; Daun sindromi – erkaklarda ham, ayollarda ham uchraydi.Bu kasallikning kelib chiqishiga sabab, 21 – juft autosoma xromasining bittaga oshib ketishi natijasida diploid to`plam 47 ta bo`lib qolishidir. Daun sindromida xromosoma ko`rinishi : 45 ta autosoma + 2 ta jinsiy |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling