O’quv yili uchun ~ 1 ~
Download 1.5 Mb. Pdf ko'rish
|
1675167563 BIOLOGIYADAN MURAKKAB MASALALAR JUMAYEV
- Bu sahifa navigatsiya:
- A+G / T+S = 1 DNKda har bir nukleotid orasidagi masofa 0 ,34 nm yoki 3, 4 A°
2022-2023-O’QUV YILI UCHUN
~ 5 ~ tarkibida azotli asoslar 2 ga bo'linadi. Bular: purin va pirimidin azot asoslari. Purin azot asoslariga adenine (A) va guanin (G) pirimidin azot asoslariga timin (T), sitozin (S yoki TS) hamda RNKda timinning o'rniga uratsil (U) kiradi. Barcha tirik organizmlarning hujayrasidagi eng muhim biopolimerlardan biri nuklein kislotalarning monomeri bu – nuleotidlardir. Nukleozidga fosfat kislota birlashsa nukleotid hosil bo`ladi. Kimyoviy jihatdan DNK va RNK lar polimerlar bo`lib, ularning monomeri nukleotidlardir Nukleotidlar 3 xil mod- da - azot asosi, uglevod va fosfat kislotadan tarkib topgan. Nukleotiddan fosfat kislota ajralgandan keyin qolgan azot asosi va uglevoddan iborat ikki komponentli birikma nukleozid deyiladi. Nukleozid bir, ikki, uchta anorganik fosfat kislota qoldig‗i bilan birikkan bo'lishi mumkin, ular nukleozid monofosfat, difosfat, trifosfat deb ataladi. Masalan, erkin nukleotidlardan ATF (adenozintrifosfat)... Nukleotidlar hujayrada erkin shaklda ham uchraydi va juda ko‗p fiziologik jarayonlarda muhim o'rin tutadi. Bir qator erkin nukleotidlar fermentlarning faol koferment guruhlari sifatida fermentning katalitik reaksiyalarini ta‘minlaydi, ular qatorida oksidlanish- qaytarilish reaksiyalarida vodorodni qabul qiluvchi akseptorlar NAD va NADF, FAD, ATF lar. Erkin nukleotidlar orasida eng muhimi ATFdir. 1950-yilda E. Chargraff barcha organizmlarning DNK molekulasida adeninning soni timinnikiga, guaninniki esa sitozinning soniga doinio to'g'ri kelishini aniqladi ya`ni purin asoslari soni doim pirimidin asoslari soniga teng bo`ladi. A+G / T+S = 1 DNKda har bir nukleotid orasidagi masofa 0,34 nm yoki 3, 4 A° ga teng. Har bir nukleotidning massasi o‗rtacha 330. DNKning molekular massasi juda katta. Butun holda ajratib olingan eng katta DNKning molekular massasi 10 9 daltonga teng. DNKning bir marta to‘liq aylanasi 10 juft nukleotiddan iborat bolib, uzunligi 34 A° teng. DNK tarkibidagi nukleotidlar vodorod bog‘lar orqali bog'lanadi A va T o'rtasida ikkita vodorod bog‘ (A=T) . G va C o’rtasida esa uchta vodorod bog‘ (G=C) bo‘ladi. Lekin hech qachon A va G yoki S va T o'rtasida vodorod bog'lar bo‗lmaydi. RNK asosan bitta |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling