Oraliq nazorat-1 3-variant asosiy faoliyatdan olingan foyda va zararlar. Javob

TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI, IQTISODIYOT KAFEDRASI
ORALIQ NAZORAT-1
3-VARIANT

1. 
   Asosiy faoliyatdan olingan foyda va zararlar.
   

Javob: to‘g t risida”gi Farmoni muhim ahamiyatga ega. Mazkur farmonga muvofiq xo‘jalik yurituvchi subyektlar ishlab chiqarishga zamonaviy uskunalami muntazam kiritish asosida modernizatsiyalashni ta’minlasa, yangi texnika ishlab chiqarishga joriy etilgan paytdan boshlab quyidagi qo‘shimcha imtiyozlarga ega bo‘ladilar: - ishlab chiqarishni modemizatsiyalash, texnik va texnologik qayta jihozlash uchun berilgan kreditlami qaytarishga, lizing obyektini to‘lashga yo‘naltirilgan mablag‘lar miqdorida uch yil mobaynida foydadan olinadigan soliq bazasi tegishli hisobot davri uchun hisoblangan amortizatsiya mablagMari foydalanish sharti bilan kamaytiriladi; - ishlab chiqarishga joriy etilgan yangi texnologik jihozlar besh yil muddatga mulk solig‘idan ozod etiladi; - soliqqa tortishning soddalashtirilgan tartibi qo‘llaniladigan ishlab chiqarish mikrofirmalari va kichik korxonalari uchun besh yil davomida yagona soliq to‘lovi to‘lashda soliqqa tortiladigan bazani xarid qilingan yangi tovar —moddiy zaxiralar bo‘yicha qonunchilikda Asosiy ishlab chiqarish fondlaridan samarali foydalanish quyidagi ko‘rsatkichlar tizimi orqali ifodalanadi. -umumiy ko‘rsatkichlar; -yakka ko‘rsatkichlar. Umumiy ko‘rsatkichlar qatoriga quyidagilar kiradi: 1. Fond rentabelligi. 2. Fond qaytimi. 3. Fond sig‘imi. 4. Asosiy ishlab chiqarish fondlaridan nisbiy iqtisod. Yuqorida keltirilgan ko'rsatkichlami kompleks tahlil etishda ko‘rsatkichlar dinamikasi, rejasining bajarilishi, raqobatdagi korxonalar ma’lumotlari bilan taqqoslash orqali asosiy ishlab chiqarish fondlaridan foydalanish ko'rsatkichlariga baho beriladi. Bozor munosabatlari sharoitida asosiy ishlab chiqarish fondlarini har so'miga to‘g‘

2. 
   Korxona boshqaruvida axborot-kommunikatsion jarayonlarning tarkibiy elementlari.
   

Javob: Milliy iqtisodiyotlar raqobatdoshligi, davlatning mahalliy va chet el sarmoyadorlar uchun qulayligi ko‘p jihatdan axborot infratuzilmasi va axborot xizmatlarining rivojlangan darajasiga bog'liq. Kuchli, raqobatdosh iqtisodiyotlami, shuningdek dunyoning barcha qismlarda industriyalashtirishdan so‘ngi va bozor iqtisodiyotida yangi jarayonlar paydo bo'lishi global iqtisodiyot miqyosini kengaytirdi. Milliy axborot manbalari iqtisodiyot va jamiyat rivojlanishining eng zaruriy tarkiblaming biriga aylandi, u borgan sari ayrim davlatlaming global raqobatdoshlik darajasini belgilab beradi. Ijtimoiy barqarorlikni oshirish va iqtisodiy o‘sishning muhim omillaridan biriga aylanib borayotgan axborot - kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirish O‘zbekiston davlat siyosatining asosiy ustuvor yo‘nalishlaridan biri bo £ lib bormoqda. Axborot iqtisodiy omil bo‘lib qoldi va axborot sohasiga sarmoyalar doimiy ravishda muntazam oshib bormoqda. Ayniqsa axborot texnologiyalarining o‘mi zamonaviy bozor iqtisodiyotida katta ahamiyatiga ega. Ma’lumki, insoniyat ilm-ahlining mahsuloti bo 4 lmish axborotdan unumli foydalanmasdan turib jamiyatni rivojlantirish, fan - texnikani jadallashtirish, ishlab - chiqarishning samaradorligini oshirish mumkin emas. Shuning uchun ham, axborotlashtirish sohasi fan-texnikani, iqtisodiyotni rivojlantirishning asosiy omillaridan biri hisoblanadi. Hozirgi davrda axborot oqimini o‘sish darajasi juda yuqori bo‘lganligi sababli ulami eski usullar bilan qayta ishlash tobora qiyinlashib bormoqda. Shuning uchun, ko‘pgina ilmiy maqolalarda, maxsus adabiyotlarda jamiyatni axborotlashtirish, axborot resurslarini o'zlashtirish, axborotni ishlashning yangi texnologiyalarini yaratish, ulardan samarali foydalanish masalalari muhokama qilinmoqda. Ilmiy texnik taraqqiyotning inson faoliyati barcha sohalariga ta’sir qilishning asosiy omillaridan biri yangi axborot texnologiyalarini keng qo`llashdir.

3. 
   Korxonalarga xorijiy investitsiyalarni jalb qilish va boshqarishning zamonaviy usullari.
   

Javob: iyalar tushunchasi bugungi hayotimizga keng va tez kirib kelishining o‘zi uning mohiyati va ahamiyatini, zarurligini ko‘rsatadi. O‘zbekiston va jahon iqtisodiyotining kelgusi taraqqiyoti, asosan, investitsiyalarga bog‘liqligini bugungi kunda deyarli har bir mutaxassis va xo‘jalik yurituvchi subyekt anglab yetganligini nazarda tutsak, hozirgi kunda respublikamiz iqtisodiyotiga investitsiyalami, xususan, chet el investitsiyalarini kengroq jalb etish ulaming mamlakatimizda o‘tkazilayotgan iqtisodiy islohotlaming samarali ijrosini ta’minlashning muhim asosiga aylanganligi bilan bog*liqligini tushunib olish qiyin emas. Iqtisodiyotning globallashuvi sharoitida va bozor munosabatlari talablaridan kelib chiqib, jahonda investitsiyalar uchun qat’iy raqobatli kurash izchil davom etmoqda. Tashqi iqtisodiy faoliyatni erkinlashtirish, respublika iqtisodiyotiga bevosita xorijiy investitsiyalami jalb qilinishini ta’minlaydigan huquqiy, ijtimoiy-iqtisodiy va boshqa shartsharoitlami takomillashtirish, xorijiy investitsiyalarga nisbatan ochiq eshiklar siyosatini o‘tkazish, mablag‘lami mamlakatning iqtisodiy mustaqilligini ta’minlovchi ustuvor yo‘nalishlarda hamda raqobatbardosh mahsulotlar ishlab chiqarish bilan bog‘liq yo‘nalishlarda mujassam qilish respublikada o*tkazilayotgan investitsiya siyosatining asosiy tamoyillaridir.
Investitsiyalami jalb etish va moliyalashtirish hozirgi sharoitida muhim o‘rin tutadi. Investitsiyalar ishlab chiqarishni rivojlantirish maqsadida mamlakatda yoki chet ellarda iqtisodiyotning turli tarmoqdariga uzoq muddatli kapital kiritish (qo‘yilmalar) degan ma’nosini bildiradi. Investitsiyalami chuqur o‘rganish uchun awalo uni belgilari bo‘yicha turkumlash lozim. Obyektlarga investitsiya mablagMarini yo‘naltirish bo‘yicha investitsiyalar real va moliyaviy investitsiyalarga bo‘linadi:
- real investitsiyalar sanoat, qishloq xo‘jaligi, qurilish va boshqalarga kapital (pul mablag‘lari) qo cyish demakdir;
- moliyaviy investitsiyalar qimmatli qog‘ozlar chiqarish va realizatsiyasi bilan bog‘liq; ishlar uchun sarflanadigan mablag`lardan iboratdir.