Organik kimyo

Fenantrenni CrO₃ ishtirokida oksidlaganda 9,10-fenantrexinon hosil bo’ladi: ,

Gidrogenlaganda esa 9,10- digidrofenantren hosil qladi:

Yuqori bosimda va yuqori haroratda katalitik gidrogenlaganda pergidrofenantren hosil bo’ladi bunda reaksiya tenglamasi quyidagicha bo’ladi:


Ishlatilishi. Fenantren organik sintezda (masalan, bo’yoqlar sintezida qoilaniladigan 9,10- fenantrexinonni olishda) xomashyo sifatida ishlatiladi.

Qisman yoki to’liq gidrogenlangan fenantren skeletini saqlagan birikmalar hayvonot va o’simliklar dunyosida keng tarqalgan. Fenantren skeleti steroid spirtlari, o’t kislotalari, jinsiy gormonlar, morfin guruhi alkaloidlari va boshqa biologik faol birikmalar molekulasi tarkibiga kiradi.

Xulosalar

Xulosa qilib aytganda, antratsen va fenantren uchta benzol halqasining kondersirlangan benzol halqali ko’p yadroli aromatik birikmalardir.

Antratsen va fenantrenlar biologik aktiv moddalar bo’lib, o’simliklar va hayvon organizimlari tarkibida ko’p miqdorda uchraydi. Asosan o’simliklar organizimidan ajratib olinadi.

Bu moddalar inson va hayvon organizimida muhim hayotiy jarayonlarning boshqarilishida muhim ahamiyatga ega bo’lgan kimyoviy jihatdan faol moddalardir.

Antratsen va fenantrenlar sanotning turli sohalarida ham keng qo’llaniladigan rangsiz kristall moddalardir. Ular birikish, oksidalnish, sulfolanish va yana boshqa reaksiyalarga kirishadi.

Fenantren molekulasi antratsen molekulasiga nisbatan birmuncha barqaror, reaksiyaga kirishish qobiliyati esa kuchsizroq. Fenantren elektrofil reagentlar bilan reaksiyaga oson kirishadi. Uning 9- va 10- holatlari almashinish va birikish reaksi- yalariga faol.

Antratsen va uning gomologlari yuqori haroratlarda suyuqlanadigan (antratsen 217 °C da suyuqlanib, 351 °C da qaynaydi).