Oriental universiteti Pedagogika fakulteti 1-1-guruh bt (sirtqi) guruh talabasi

Otlashgan son fikrni stimistik jixatdan ixcham, obrazli ifodalash uchun xizmat qiladi. Hamma turlari ham turlanmaydi, chamali son (-tacha, -lab) –lar, va kasr songa qo’shilmaydi.

• Otlashgan son fikrni stimistik jixatdan ixcham, obrazli ifodalash uchun xizmat qiladi. Hamma turlari ham turlanmaydi, chamali son (-tacha, -lab) –lar, va kasr songa qo’shilmaydi.
• 1.I shaxs birlik egalik sanoq son otlashgan formaga qo’shilmaydi: oltim, beshim.
• 2. Son yasalish sistemasiga ega emas.
• 3. Sonning turli modal formlarini hosil qilgan forma yasovchi qo’shimchalar bor, -ta, -tacha, -tadan, -ov kabi. Sonning bu modal formalari predmetning to’dasini. Taxminiy miqdorini, taqsimini, joylashish tartibini ko’rsatadi: beshtadan daftar, III kurs, uchchala talaba.
• 4. Hisob so’zlari bilan qo’llanadi. 2 juft tufli, 1 so’m (pul), 1990 yil.

Sintaktik xususiyatlari:

1 metr chit,1 kg shakar: Kifoyatxon dasturxonga bir kosa osh,2 ta ravoch keltirdi.(A.q) konteksda konkretlashadi.

• 1 metr chit,1 kg shakar: Kifoyatxon dasturxonga bir kosa osh,2 ta ravoch keltirdi.(A.q) konteksda konkretlashadi.
• 1. Oldin tilga olinmagan ot oldida kelganda gumon:Kattakon yer o’choq oldida bir qariya chirsillab yonayotgan o’tga qarab jimgina o’tiribdi.
• 2. Holat bildiruvchi formasi sifat,ravish, ot oldida kelganda kuchaytiradi.
• Kuchaytirma ravishlari (juda, g’oyat, nihoyatda)
• Kuchaytirma yuklamalar (ham, hatto) kabi.
• Charx urib yeg’ardi. Hakim bir tez yurardi, men esa zo’rg’a qadam bosardim.(S.B.)
• Uzun tunlarning birida otam bir qiziq ertak so’zlab berdi.(S.B.)
• 3. 1 soni sifatlovchi sifatlanmish orasida kelganda ma’no kuchaytiradi.
• Gulnor uchun ulug’ bir baxt shu uchrashuv bo’ldi.
• SHunday so’zi kelsa ta’kidlash ma’nosi yanada kuchayadi: Malohat ham shunday bir narsani orzu qilib yurardi.
• 4. Ayiruv, chegaralov yuklamalari (gina, faqat) o’rnida qo’llanib, ajratib, ko’rsatib, chegaralash ma’nosini ifodalaydi: Kamtarlik ham bir xislat.
• 5. Bir son o’zi bog’lanib kelaetgan so’z bilan "hech kim", "hech qanday" olmoshlari ma’nosida ham keladi: Kunlik normasini bajarmagan bir kishi qolmadi.
• 6. Uyushiq bo’lakli gaplarda, qo’shma gaplarda bog’lovchi, ayiruv bog’lovchi vazifasini bajarishi mumkin.

• 1 soni boshqa sonlarga xos semantik ,grammatik belgilaridan tashqari o’ziga xos xususiyatlarga ega. Avvalo miqdor tushunchasini ifodalaydi.