O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi м. E. Jumayev bolalarda matematik tushunchalarni rivojlantirish nazariyasi va metodikasi

§ Oldida, orqasida, yonida, o‘ngda, chapda

Mashg‘ulotning maqsadi. Narsalarning o'zaro Joylashuvidagi oldida, orqasida, orasida, balandda, pastda, yuqorida, yonida, o'ngda, chapda kabi tushunchalar asosida bolalarda sodda fazoviy tasawurlarni rivoJlantirish, fazoda mo'ljal olishga o'rgatish.
Mashg‘ulot turi. Aralash, suhbat.
Mashg‘ulot jihozlari:

1. 
   rasm daftar;
   
2. 
   ha^on^ning maketi;
   

d) mavzuga mos rasmlar.
Mashg‘ulotning borishi:

1. 
   Mashg'ulotni tashkil etish.
   
2. 
   0‘rganilgan mavzuni mustahkamlash. Bolalarni o'rganilgan mavzu yuzasidan olgan bilimlarini mustahkamlash maqsadida turli amaliy mashg'ulotlar o'tkazish mumkin. Masalan: „Teskarisini ayt“ o'yinini o'tkazish mumkin. Pedagog balandda desa, bolalar pastda deb Javob beradi; agar pedagog ortiq desa, bolalar kam deydi; pedagog uzun desa, bolalar qisqa deb aytadi va hokazo. Shu tariqa o'yinni bir necha marta takrorlash mumkin.
   

3. 
   Yangi mavzu ustida ishlash. Bolalarga oldida, c^i^cjasic^s^, yonida, o'ngda, cOapha ibocalaci Oaqiha tasOancOa becisO acOan o'qitavcOi bolalacdan bir necOtasini doska oldiga cOiqarib:
   

— Qani, bolajonlac, Nafisaning oldida kim taribdi? DilsOod- ning ocqasida kim bor? MoOicaning yonida kim o'ticibdi? — deb savol becadi.
— 0‘ng tomoningda qaysi dotting™ ko'cyapsan? — deb mavsani bolalac ongiga osoncoq singdicisO mamkin.
Becilgan casmga qacab bolalacning Oac biciga ism qo'ying va gapicib becing, deb bolalacga macojaat etisO mumkin. So'slaganda


л/wvwvuvs/Vb
mavzu mohiyatidan chetga chiqmaslik, murakkablashtirmaslik talab etiladi.
— Qaysi hayvonlarning rasmini ko‘ryapsiz?
Bu savolga javob berayotganda bolalar oldida quyon, orqasida tulki, yonida ayiq, olmaxon borligi haqida tasawur etib hikoya qilish lozim.
— Hayvonlardan tashqari yana nimaning rasmini ko'ryapsiz va u qayerda turibdi? — deb savol berib, o‘ti!ayotgan mavzu mustah- kamlab boriladi.

5. 
   Rasm

Bolalar geometrik shakl bilan tadishtirilafi. Bu shaklni doskaga chizib ko'rsatiladi, tushuntiriladi. Daftarda bo'yash mashq qilinadi.

5. 
   Mashg'nlotnl yakun^n. Mashg^hgt dabomida fao I qatnashgan ho^larm raotballaatirish. Mavzuni nmnmlashtiгish.
   

Geometrik shakllarning nomini aytilishini mashq qilish.

57.