O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi u. I. Inoyatov, S. D. Yusupova, F. R. Salimbekova buxgalteriya hisobi

2-t o p s h i r i q.

«Bunyod» savdo markaziga		«Malika» fabrikasidan quyidagi tovarlar olingan:
1.	Katta yumshoq ayiq	16 ta	8600 so‘m
2.	Mayda quyonchalar	82 ta	718 so‘m
3. Yumshoq bezakli yostiq		38 ta	3440 so‘m.

Quyidagilarni bajarish talab etiladi:

1. 
   Schyot-faktura / yuk xatini rasmiylashtirish.
   

2. 
   Boshlang‘ich ma’lumotlar asosida QQS ni hisoblash.
   

3. 
   Xo‘jalik muomalasiga buxgalteriya aloqasini tuzish.
   

165

X BO‘LIM


FONDLAR VA MOLIYAVIY NATIJALARNI
HISOBGA OLISH


10.1. KORXONANING FONDLARI VA ULARNI HISOBGA OLISH VAZIFALARI

Bozor munosabatlarining rifojlanishi korxona faoliyatini moliyaviy ta’minlashga, mablag‘lar tarkibi va tuzilishida o‘zgarishlar sodir bo‘li-shiga olib keladi. Bunday sharoitda korxona ishlab chiqarish xo‘jalik faoliyatini amalga oshirish uchun o‘zining mablag‘lariga ega bo‘lishi lozim. Bular esa xususiy kapital deb yuritiladi.

Xususiy kapital xo‘jalik yurituvchi korxonaning (subyekt) aktivi va majburiyatlari o‘rtasidagi farqni aks ettiradi. O‘z navbatida xususiy kapital ikki guruhga bo‘linadi.

1. 
   Qo‘yilgan (investitsiya) kapital.
   

2. 
   Taqsimlanmagan foyda.
   

Xususiy kapital ishlab chiqarish va mulk egasiga to‘lash, qo‘shimcha investitsiya va faoliyatning natijalariga bog‘liq holda ko‘payishi yoki kamayishi mumkin. Xususiy kapital tarkibiga quyidagilar kiradi.

1. 
   Ustav kapitali.
   

2. 
   Qo‘shilgan kapital.
   

3. 
   Zaxira kapitali.
   

4. 
   Grantlar va subsidiyalar.
   

5. 
   Kelgusidagi xarajatlar va to‘lovlar zaxirasi.
   

6. 
   Taqsimlanmagan foyda.
   

Barcha mulk shakllaridagi korxonalarda kapital, rezervlar va taqsimlanmagan foyda bo‘yicha buxgalteriya hisobining vazifalari quyidagilardan iborat:

– ustav kapitalining shakllanishi va undan foydalanishni nazorat qilish;

– korxona muassislari, kapitalning shakllanish bosqichlari va aksiyalar turlari bo‘yicha axborot to‘plash;

– ustav kapitalining holati va harakati xususida hisobot tuzish bo‘yicha ma’lumotlar olishni ta’minlash;

– qo‘shilgan kapital hamda rezerv kapitalining shakllanishi bilan bog‘liq muomalalarni o‘z vaqtida hisobda aks ettirish;

166

– korxona sof foydasining shakllanishi va uning taqsimlanishini o‘z vaqtida hisobga olish hamda nazorat qilish.