O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi u. I. Inoyatov, S. D. Yusupova, F. R. Salimbekova buxgalteriya hisobi

3.3. MATERIALLARNI BUXGALTERIYADA


HISOBGA OLISH

Boshlang‘ich hujjatlardagi materiallarga tegishli ma’lumotlar to‘lov vedomostiga ko‘chiriladi. Ushbu vedomost ma’lumotlari hisobot oyi oxirida har bir ombor bo‘yicha aylanma vedomosti tuzishda asos bo‘lib hisoblanadi.

Hisob-kitobning jurnal order shaklida qabul qilingan materiallar va mol yetkazib beruvchilar bilan hisob-kitoblar 6-jurnal orderda yuritiladi. Unda sintetik va tahliliy hisob bir-biri bilan bog‘langan holda olib boriladi.

Hisob-kitobning jurnal order shaklida mahsulot ishlab chiqarish uchun sarflangan materiallarning ulgurji bahosi, shartnoma yoki reja tannarxi bo‘yicha 10-jurnal order, boshqa maqsadlar uchun sarflangan materiallar esa 10/1 jurnal orderiga yoziladi. Shunday qilib, materiallar

56

kirimi bo‘yicha sintetik hisob 6-jurnal orderda, sarflangan materiallarning sintetik hisobi esa 10 va 10/1 jurnal orderlarda olib boriladi.

Buxgalteriyada sintetik hisobdan tashqari sexlar, omborlar, materiallar guruhlari bo‘yicha tahliliy hisob yuritiladi.

Tezkor-buxgalteriya (saldoviy) usuli qo‘llanilmaydigan korxonalar buxgalteriyalarida materiallar pul va son ko‘rsatkichida hisobga olinadi.

Buxgalteriya hisobida materiallarning hisobini yuritishda quyidagi schotlardan foydalanish mumkin:

1010-«Xomashyo va materiallar».


1020-«Sotib olinadigan yarim tayyor mahsulotlar va butlovchi qismlar».


1030-«Yoqilg‘i».


1040-«Ehtiyot qismlar».


1050-«Qurilish mollari».


1060-«Idish va idish materiallari».


1070-«Boshqa tomonga qayta ishlash uchun berilgan materiallar».


1080-«Inventar va xo‘jalik anjomlari».


1090-«Boshqa materiallar».

Schyotlarning debet tomonida sotib olish (tayyorlash), haqiqiy tannarxida yoki hisob narxlarida kirimga olinishi hisobga olinadi.