O’rta Osiyoda mustaqil davlatlarning tashkil topishi. Tohiriylar va Safforiylar davlati

Tohiriylar davlati

Reja:

• VIII asr oxiri IX asr boshlarda arab xalifaligidagi siyosiy ahvol.
• Toxiriylar davlatining tashkil topishi.

Adabiyotlar:

• Все монархи мира. Мусульманский Восток VII-XV вв. — М. : 2004. 25-67 стр. 
• Ирмияева Т.Ю. История мусульманского мира от Халифата до Блистательной Порты. -Челябинск, 2000, 67-88 бб.
• Fransic Henry Skrine and Edward Denison Ross A history of Russian Turkestan and the Central Asian Khanates from the earliest times Roudledge Curzon, USA, 2005, 64-66 бб.

VIII asr oxiri — IX asr boshida xalifalikdagi siyosiy vaziyat abbosiylarni Movarounnaxr va Xurosondagi siyosatni o‘zgartirishga majbur qildi.

• VIII asr oxiri — IX asr boshida xalifalikdagi siyosiy vaziyat abbosiylarni Movarounnaxr va Xurosondagi siyosatni o‘zgartirishga majbur qildi.
• Xalifa Xorun ar-Rashid 809 yilda vafotidan so‘ng uning o‘g‘illari Ma’mun bilan Amin o‘rtasida 809—813 yillarda taxt uchun kurash bo‘lib o‘tdi.

Ma’mun katta o‘g‘il bo‘lib, taxt vorisi bo‘lgan. Lekin xalifalikda uning ukasi Aminni xalifa deb e’lon qilishadi.

• Ma’mun katta o‘g‘il bo‘lib, taxt vorisi bo‘lgan. Lekin xalifalikda uning ukasi Aminni xalifa deb e’lon qilishadi.
• Bundan norozi bo‘lgan Ma’mun ukasi Aminga qarshi kurashish uchun besh yil tayyorgarlik ko‘radi.
• Bunda unga Toxir ibn Xusayn boshliq Xuroson va Movarounnaxr mulkdorlari-somoniylar yordam beradilar.
• Ular 813 yilda Bog‘dodga yurish qiladilar. Poytaxt qo‘lga kiritilib, Ma’mun xalifalik taxtiga o‘tkaziladi.

Buning evaziga Toxir ibn Xusayn shimoliy Mesopotamiyada joylashgan al- Jazir shahrining noibi, Bog‘dodda xalifalikning askarboshisi – saxib ash-shurta, Iroq xududidagi Savada viloyatida xashar ishlari bo‘yicha boshliq lavozimlariga tayinlanadi.

• Buning evaziga Toxir ibn Xusayn shimoliy Mesopotamiyada joylashgan al- Jazir shahrining noibi, Bog‘dodda xalifalikning askarboshisi – saxib ash-shurta, Iroq xududidagi Savada viloyatida xashar ishlari bo‘yicha boshliq lavozimlariga tayinlanadi.
• Ma’mun Somonxudotning nabiralarini ayrim shahar va viloyatlarga noib qilib tayinlaydi. Nuxga Samarqand, Axmadga Farg‘ona, Yaxyoga Shosh va Ustrushona, Ilyosga esa Hirot tegadi.
•