Orta ásirdegi shiǵistiń ataqli oyshili, Aristotelden keyingi ekinshi muǵallim atanǵan Farabiy bir qatar oqitiw principlerin islep shiǵiwda úlken miynet etti

Oqtıwda sistemalılıq hám izbe -izlik principi

Oqıtıwda sistemalılıq prinsipi oqıwshılardıń bilim, eplilik, kónikpelerdi qatar belgili tártipte ózlestiriwin talap etedi.

Oqıtıwda izbe-izlik prinsipi keyingi bólimlerdiń aldınǵı bólimlerden keyin úyreniliwiniń logikalıq tiykarlarınıń, keyingi bilimlerdiń aldınǵı bilimlerden kelip shıǵıwı, odan negizleniwin talap etedi.
Sistemalılıq hám izbe-izlik prinsipi mámleketlik bilim ólsheminiń, oqıw jobası, oqıw baǵdarlaması hám sabaqlardıń tiykarı esaplanıwın, sonıń talabına muwapıq dúziledi. Sonıń ushın baslawısh hám orta mekteplerde úyreniletuǵın pánler oqıw jobasında logikalıq tártipte jayǵastırılǵan. Oqıw baǵdarlamaları usı prinsipke tiykarlanıp hám bir pánge bólek-bólek dúzilgen . Oqıw jobası hám oqıw baǵdarlamasında hám bir ilim-pán tarawınıń sisteması sáwlelendi.
Oqıtıw mazmunınıń sistemalılıǵı hám izbe-izligi muǵallim menen oqıwshılar xızmetiniń sistemalılıǵı hám izbe-izligi menen toltırıladı. Muǵallimnen sabaqtı shólkemlestiriledi, bilimdi bayan etkende, tákirarlap bekkemlegende, oqıwshılardıń bilimin teksergende qatań sistemalılıq hám izbe-izlik talap etiledi. Oqıwshılardıń bilim, eplilik, kónlikpelerdi islegende belgili bir sistema xalıqtı saqlaw talap etiledi.
Sistemalılıq hám izbe-izlik prinsipi oqıwshılardıń ulıwmalastırıw usılların jetilistiredi, zat, qubılıs hám túsiniklerdiń ishki baylanısların sanalı ózlestiriwıne járdem beredi. Bul prinsip materiallardı uzıp-julıp, sistemasız bayan etiedi, úyretiwdi inkar etedi.
Baslawısh hám orta mektep oqıw pánleri, hám túrli ilimler tiykarı esaplanadı, izbe-izlikte úyreniliwi zárúr. Sebebi oqıtıwdıń sisteması, sonıń ushın olar sol óz-ara baylanıs sistemasında, izbe-izlikte úyreniliwi zárúr. Sebebi oqıtıwdıń pánlik sisteması oqıwshılardıń ilimiy hám sistemalasqan bilimlerdi ózlestirip alıwınn táminleydi.
Bilimniń bir pútinligi hám sistemalılıǵı sistemalar ara hám pánler ara baylanıslıǵı dúzilisi arqalı júzege shıǵaradı.Sistemalılıq hám izbe-izlik bilimlerdi iyelewge miyraslılıqtı talap etedi. Hár bir sabaqta, tema hám bólimlerdi úyreniwde, bir klasstan ekinshi klassqa ótiwde , bir basqıshtan ekinshi basqıshqa ótiwde miyraslıq kúta zárúr.