Основы маркетинга

Маркетинг тушунчаси ва унинг моҳияти

• Маркетинг тушунчаси бозор соҳасини ҳар қандай фаолияти билан боғлиқдир, шу боис маркетинг сўзини таржимаси қуйидагича келтирилади. (инглизча “market” сўзи– бозор, “ing” – фаол, фаолият, ҳаракат маъносини англатади).
• Энг кенг тарқалган маркетинг таърифи, у Америка маркетинг ассотсиатсияси томонидан берилган бўлиб, унинг мазмуни қуйидагичадир, яъни «Маркетинг» шундай жараёндан иборатки, унинг ёрдамида ўйланган ғоя режалаштирилади ва амалга оширилади, нархлар ташкил этилади, ғоялар, товарлар ва хизмат кўрсатишлар ҳаракати амалга оширилиб, айрим шахслар ва ташкилотларнинг мақсадлари айирбошлаш ёрдамида қондирилади».

Маркетинг қуйидагиларни ўргатади:

• бозорни ўрганишни;
• уни тақсимлашни;
• товарларни жойлаштиришни;
• маркетинг сиёсатини олиб боришни;
• товар сиёсатини;
• нарх сиёсатини;
• тақсимот сиёсатини;
• силжитиш (йўналтириш) сиёсатини;
• юксалиш, қўшимча хизматларни - (бунга марка, сотишдан кейинги хизмат, кафолат ва техник ёрдам, етказиб бериш, ассортимент, шахсий истеъмол ва бошқаларни киритиш мумкин).

Маркетинг–микс тушунчаси

Маркетинг тизимида қўйилган мақсадга эришиш учун харидорлар ва бошқа субектларга таъсир этиш учун маркетинг воситалари, яъни маркетинг усуллари йиғиндиси, услублари зарур. Бундай услуб маркетинг-микс, маркетинг комплекси бўлиб ҳисобланади.

Бу маркетинг назариясини 1964- йилда биринчи бўлиб Гарвард университети бизнес мактаби профессори Нейл Борден фанга киритган.

4 «P» маркетинг модели

Маркетологлар тайёрлаш тизимида маркетинг комплекси 4 «P» деб номланиб, Джереми Маккарти томонидан 1960- йилда бу модел таклиф этилган.