Основы пакета

 
94
maxsus apparatli vositalar, dasturiy imkoniyatlar va ular haqida amaliy 
darslarimizda batafsil gapirib o‗tamiz. 
Ko‗p protsessorli hisoblash sistemalarida parallel hisobalashni tashkil 
etish uchun, o‗zaro hamkorlikni ta‘min etish uchun, parallel bajariladigan 
amallarni sinxronizatsiyalash uchun hisoblash sistemalari protsesslari orasida aloqa 
liniyalari orqali ma‘lumot almashinishdan foydalaniladi. Ma‘lumotlarni aloqa 
liniyalari orqali uzatishda, albatta, ushlanish bo‗lishi tabiiy, (bu protsesslarning tez 
ishlashi bilan bog‗liq bo‗ladi) va natijada kommunikatsion muammo (qiyinchilik) 
tug‗diradiki, ularni hal etish uchun algoritmlar, usullar ishlab chiqilgan. 
Ularning keng tarqalgani tarmoqlarni yaratish topologiyalaridir. Ular texnik 
realizatsiya effektliligi bilan aniqlanadi. Tarmoq strukturasini tanlash axborot 
oqimini parallel hal etishda, muammoni yechishda muhim omil hisoblanadi.
Odatdagi 
tipik 
topologiyalar 
qatoriga 
quyidagi 
kommunikatsion 
protsessorlar strukturasini qo‗shish mumkin. 

Polniy graf-(completely-connected graph or clique) sistemasi, har 
qanday juftlik protsesslarda to‗g‗ri chiziqli aloqa mavjud. Bu topologiya minimal 
xarajatni sarf etadi, ammo ko‗p protsessorli sistemalarda amalga oshirilishi 
qiyindir. 

Lineyka (linear array or farm)-bu sistemalarda har bir protsessor 
faqat ikkita qo‗shnilari bilan chiziqli aloqada bo‗ladi (undan oldingi va keyingi). 
Bir tomonda bularni realizatsiya qilish osondek ko‗rinadi. Odatda, bu sistemalar 
konveyerli hisobalash uchun ishlatiladi.

Kolso (ring)–bu topologiya lineykadagi protsessorlardan farqli 
ravishda birinchi va oxirgi protsessorlarni bog‗laydi. 

Zvezda (star)–bu topologiyalarda barcha protsessorlar qaysidir 
boshqaruvchi protsessorlar bilan aloqa (bog‗lanish) chizig‗iga ega bo‗ladi. Bu 
topologiya markazlashgan boshqaruvga ega ekanligi uchun effektli hisoblanadi.

---