Основы пакета

 
98

mikroprotsessor va tashqi qurilmalarning kiritish-chiqarish portlari 
o‗rtasida; 

asosiy xotira va tashqi qurilmalarning kiritish-chiqarish portlari o‗rtasida 
(xotiraga bevosita ega bo‗lish ish tartibida). 
Barcha 
bloklar, 
aniqrog‗i 
ularning 
kiritish-chiqarish 
portlari 
unifikatsiyalashtirilgan mos razyomlar orqali shinaga bir xil-bevosita yoki 
kontroller 
(adapterlar) 
orqali 
ulanadilar. 
Tizimli 
shinani 
boshqarish 
mikroprotsessor tomonidan bevosita yoki qo‗shimcha mikrosxema shina 
kontrolleri orqali ulanadi, u asosiy boshqarish signallarini hosil qiladi. 
Asosiy xotira. Asosiy xotira (AX) axborotni operativ saqlash va 
mashinaning boshqa bloklari bilan axborot almashish uchun mo‗ljallangan. Asosiy 
xotira ikki turdagi xotira qurilmasidan iborat: doimiy xotira qurilmasi (DXQ) va 
operativ xotira qurilmasi (OXQ). 

DXQ (PZU–postoyannoye zapominayusheye ustroystvo, ROM–Read Only 
Memory) dasturning o‗zgarmaydigan (doimiy) va ma‘lumotnoma axborotlarni 
saqlash uchun mo‗ljallangan; unda saqlanayotgan axborotni faqat operativ 
o‗qishga imkon beradi (DXQ dagi axborotni o‗zgartirish mumkin emas);

OXQ (OZU–operativnoye zapominayusheye ustroystvo, RAM–Random 
Access Memory) ShK hozirgi vaqt davomida bajarayotgan bevosita axborot-
hisoblash jarayonida qatnashayotgan axborotlarni operativ yozish, saqlash va 
o‗qish uchun mo‗ljallangan (dastur va axborotlarni). 
Operativ xotiraning asosiy afzalligi uning yuqori tezligi va xotiraning har bir 
yacheykasiga alohida murojaat eta olishida (yacheykalarga to‗g‗ri manzilli ega 
bo‗lish). Operativ xotiraning kamchiligi sifatida shuni qayd qilib o‗tish kerakki, 
unda saqlangan axborotni kompyuter energiya manbai o‗chirilgandan so‗ng ham 
saqlab qolishi mumkin emas (energiyaga bog‗liqligi). 
ShK ning tizimli platasida asosiy xotiradan tashqari energiyaga bog‗liq 
bo‗lmagan xotira ham bor CMOS RAM (Complementary Metal-Oxide 

---