Основы пакета

 
108
Operativ xotira sig‗imi. Operativ xotira sig‗imi megabaytlarda o‗lchanadi. 
Eslatma, 1 Mbayt=1024 Kbayt=1024
2
bayt. 
Ko‗pchilik zamonaviy amaliy dasturlar 16 Mbayt sig‗imdan kam bo‗lgan 
operativ xotira bilan ishlamaydi yoki juda sekin ishlaydi. 
Nazarda tutish kerakki, asosiy xotira sig‗imi ikki hissa oshirilsa, murakkab 
masalalarni yechishda (xotiraga yetishmovchilik sezilganda) kompyuterning 
samarali unumdorligini taxminan 1,41 marta oshiradi (kvadrat ildiz qonuni). 
Turli turdagi operativ xotiralari–SDRAM, DDR DRAM, DR DRAM va 
boshqalar-turlicha funksional imkoniyatlarga egadirlar. 
Qattiq magnit diskdagi jamlovchilarning sig‗imi va turi. Odatda QMDJ 
sig‗imi gigabaytlarda o‗lchanadi, 1 Gbayt=1024 Mbayt. 
1 Tbayt sig‗imli venchesterni bugungi kunda ishlatsa bo‗ladi, ammo, yangi 
dasturiy ta‘minotlar yaqin kunlarda ko‗p terabaytli tashqi xotirani talab etishi 
mumkin. 
Kiritish-chiqarish portlari–bu ShK interfeysining joylari, ular orqali MP 
boshqa qurilmalar bilan axborot almashadi. MP barchasi bo‗lib, portlar soni 65 536 
ta bo‗lishi mumkin (turli manzillar soniga teng). Har bir port o‗z manziliga ega–
port nomeri; manzilini olganda, bu xotira yacheykasining manzili, u shu portdan 
foydalanuvchi kiritish-chiqarish qurilmasining qismidir, kompyuterning asosiy 
xotira qismi emas. 
Axborot va boshqarish signallarini almashish uchun qurilmaning portiga 
ulash apparaturasi va xotiraning ikki registri mos keladi. Ba‘zi tashqi qurilmalar 
almashish uchun kerak bo‗ladigan katta hajmdagi axborotlarni saqlash uchun 
asosiy xotirani ham ishlatadilar. Ko‗p standart qurilmalar (masalan, printer, 
klaviatura, sooprotsessor va boshqalar) o‗zlariga doimiy biriktirilgan kiritish-
chiqarish portlariga egadirlar. 
Shinani va portlarni boshqarish sxemasi quyidagi vazifalarni bajaradi:

---