Основы пакета

Aloqa o‗tkazish vaqtini boshqarish bosqichi (Session, seansoviy uroven) 
aloqa o‗tkazish vaqtini boshqaradi (ya‘ni aloqani o‗rnatadi, tasdiqlaydi va 
tamomlaydi). Bu bosqichda abonentlarni mantiqiy nomlarini tanish, ularga ega 
bo‗lish huquqini nazorat qilish vazifalari ham bajariladi.  

Transport bosqichi (Transport) paketni xatosiz va yo‗qotmasdan, kerakli 
ketma-ketlikda yetkazib berishni amalga oshiradi. Shu yerda yana uzatilayotgan 
axborotlarni paketga joylash uchun bloklarga taqsimlanadi va qabul qilingan 
axborot qayta tiklanadi.  

Tarmoq bosqichi (Network, setevoy uroven) bu bosqich paketlarni 
manzillash, mantiqiy nomlarni jismoniy tarmoq manziliga o‗zgartirish, teskariga 
ham va shuningdek, paketni kerakli abonentga jo‗natish yo‗nalishini tanlashga 
(agarda tarmoqda bir necha yo‗nalish mavjud bo‗lsa) javobgar.  

Kanal bosqichi yoki uzatish yo‗lini boshqarish bosqichi (data link), bu 
bosqich standart ko‗rinishdagi paket tuzishga va boshlash hamda tamom bo‗lishni 
boshqarish maydonini paket tarkibiga joylashishiga javobgardir. Shu yerda yana 
tarmoqqa ega bo‗lishni uzatishdagi xatoliklar aniqlanadi va yana qabul qilish 

---

 
217
qurilmasiga xato uzatilgan paketlarni qaytadan uzatishni boshqarish amalga 
oshiriladi.  

Jismoniy bosqich (Physical, fizicheskiy uroven) – bu modelni eng quyi 
bosqichi bo‗lib, uzatilayotgan axborotni signal kattaligiga kodlashtiradi, uzatish 
muhitiga qabul qilishni va teskari kodlashni amalga oshirishga javob beradi. Shu 
yerda yana ulanish moslamalariga, razyomlarga, elektr bo‗yicha moslashtirish va 
yerga ulanish hamda to‗siqlardan himoya qilish va hokazolarga talablar aniqlanadi.  
Modelni quyi ikki bosqichning (1 va 2) vazifasini odatda qurilmalar bajaradi 
(2 bosqich vazifasini bir qismini tarmoq adapterining dasturiy drayveri bajaradi). 
Aynan shu bosqichlarda tarmoq topologiyasi, uzatish tezligi, axborot almashishni 
boshqarish usuli va paket formati (o‗lchami) ya‘ni tarmoq turiga to‗g‗ri taalluqli 
ko‗rsatkichlar aniqlanadi (Ethernet, Token-Ring, FDDI). Yuqori bosqichlar 
to‗g‗ridan-to‗g‗ri biror aniq qurilma bilan ishlamaydi, vaholanki 3,4 va 5 
bosqichlar qurilma xususiyatlarini hisobga olishlari mumkin. 6 va 7 bosqichlar 
umuman qurilmalarga hech qanday aloqasi yo‗q. Tarmoq qurilmalaridan birini 
boshqa birorta qurilma bilan o‗zgartirilgan taqdirda ham ular buni hech vaqt 
sezmaydilar.
Kanal bosqichi (2-bosqich) ikki bosqich ostiga ajratiladi.
