Ot so‘z turkumi ajiniyoz nomidagi ndpining Ta'lim va tarbiya ishlar nazariyasi yo'nalishi

OT SO‘Z TURKUMI

Ajiniyoz nomidagi NDPIning Ta'lim va tarbiya ishlar nazariyasi yo'nalishi

1-kurs magistranti

Dusbekova Umida

OTNING QOIDASI

Ot nom bildiruvchi so‘z turkumi bo‘lib , shaxs, narsa , joy ma‘nolarini bildiradi va kim?, nima?, qayer? so’roqlariga javob bo’ladi.

So‘roqlari

• Shaxs otlari
• Narsa otlari
• Joy otlari

• Kim ?
• Nima ?
• Qayer ?

O’tilgan mavzuni takrorlash uchun faollashtiruvchi savollar:

O’tilgan mavzuni takrorlash uchun faollashtiruvchi savollar:

1. Ot deganda qanday so‘z turkumini tushunasiz?

• 2. Ot qanday so‘roqlarga javob bo‘ladi?
• 3. Atoqli va turdosh otlarga misollar keltiring?

Ot yasovchi qo‘shimchalar FE’L YASOVCHI QO’SHIMCHALAR

Qo’shimcha	Misollar	Qo’shimcha	Misollar
-zor	O‘rikzor,giloszor, gulzor, tutzor	-ivchi - vchi	Quruvchi Qarovchi
-loq	O‘tloq , toshloq	-dosh	Sinfdosh
-iston	Turkiston, Guliston	-boz -voz	Ishqiboz kaptarvoz
-shunos	Qadimshunos , tilshunos	- soz	Suvsoz , soatsoz
-chi	Ishchi, gulchi	-kor	Paxtakor, sholikor
-xon	Kitobxon	-paz	Oshpaz, somsapaz

OTNING TUZILISHIGA KO‘RA TURLARI

Nomi	Gul	Opa- uka	gultojixo‘roz	Uy- puy	Daftar	Ota- ona
Sodda
Qo‘shma
Juft
Takroriy

VENN DIAGRAMMASI

• Turdosh ot Atoqli ot

Turdosh otlar bir turdagi shaxs, narsa, o‘rin- joy , faoliyat- jarayon nomlarini bildiradi. Masalan: TOG‘A( shaxs) , KITOB(narsa) , SHAHAR ( o‘rin- joy), TERIM( faoliyat- jarayon)
Atoqli otlar shaxs, narsa, o‘rin- joyga atab qo‘yilgan otlar hisoblanadi.Masalan: ALISHER ( shaxs) , TO‘RTKO‘Z( narsa) , TOSHKENT ( o‘rin- joy)
O’xshash
Mustaqil ma’noga ega. Shaxs, narsa, o‘rin- joy ma‘nolarini bildiradi

YANGI MAVZUNI MUSTAHKAMLASH:

• l-topshiriq. Berilgan so‘zlarni so‘roqlariga ko‘ra guruhlarga ajrating. Ota, uka, ketmon, o‘roq, paxtazor, olmazor, terim, ko‘rik
• 2-topshiriq. Quyida berilgan so‘zlarni atoqli va turdosh otlarga ajrating. Jo‘ravoy, tog‘a, xola, Nukus , Navoiy , tikanzor, o‘tloq

MATN USTIDA ISHLASH

• Gaplarni daftaringizga ko‘chirib yozing va otlarga izoh bering.
• Suvni iflos qilmang. Uning har bir tomchisi aziz. Suv shahar va qishloqlarga, bog‘-rog‘larga, dalalarga obihayot eltadi, jon bag‘ishlaydi. Usiz hayotning bo‘lishi mumkin emas. Afsuski, ayrim odamlar chiqindilarni suvga tashlashadi. Bu eng og‘ir gunoh sanaladi.
• Aziz bolalar! Siz aslo bunday qilmang. Suvni hamisha aziz tuting.

. Hikoyatni o‘qing. Otlarni topib, ularni izohlang. Donishmandning gaplari bo‘yicha bahslashing.

• . Hikoyatni o‘qing. Otlarni topib, ularni izohlang. Donishmandning gaplari bo‘yicha bahslashing.
• Bir odam maslahat so‘rab donishmandning huzuriga boribdi. -Ey ulug‘ zot,-debdi u.-Mening farzandlarim ko‘p. Nima qilsam, ulardan mehr-oqibat, e’tibor ko‘raman. Donishmand o‘ylab turib javob beribdi: -Mehr ko‘ray desang, farzandlaring qalbiga mehrigiyo urug‘ini soch. (Rivoyat)

O’QUVCHILARNI BAHOLASH. 

• O’QUVCHILARNI BAHOLASH. 
• Uyga topshiriq. Hikoya tuzing. Unda ishlatilgan otlarga diqqat qiling.