Ot so‘z turkumlaridan biri bo‘lib, kim? nima? so‘rog‘iga javob boiadi.
Lotin tilida otlar uchta rod, ikkita son, oltita kelishik va beshta turlanishga ega.
Ot Lotin tilida Nomen Substantivum deb ataladi.
Rod Lotin tiiida Genus
Genus masculinum (m) - mujskoy rod
Genus femininum (f) - jenskiy rod
Genus neutrum (n) - sredniy rod
Kelishik Lotin tilida Casus, us, m deb yuritiladi: Nominativus (Nom.) - bosh kelishik -kim? nima? Genetivus (Gen.) - qaratqich kelishik - kimning? nimaning?
Dativus (Dat.) - jo ‘nalish kelishik- kimga? nimaga? Accusativus (Асе.) - tushum kelishik - kimda?nimada? Ablativus (АЫ.) - o‘rin payt kelishik - kimni?nimani? Vocativus (Voe.) - chiqish kelishik - kimdan?nimadan?
Turlanish turlari . I, II, III turlanishlar.
Otlarning shaxs va sonda kelishik qo’shimchalarini olib o’zgarishiga turlanish deyiladi.
Lotin tilda otlarning 5 xil turlanishi bor.
Turlanish turlari
|
Oxirgi tovush
|
Gen.sing.dagi qo’chimcha
|
I-Turlanish
|
-ā-
|
-ae
|
II-Turlanish
|
-ŏ-
|
-ī
|
III –undosh turlanish
|
-undosh-
|
-ĭs
|
III- unli turlanish
|
-ĭ-
|
IV-Turlanish
|
-ŭ-
|
-ŭs
|
V-Turlanish
|
-ē-
|
-ēi
|
Bu jadvaldan mavjud 5ta turlanishda otlarning Gen.sing qo’shimchalarini va otlar asosining oxirgi qo’shimchalarini ko’rish mumkin.
Birinchi 3ta turlanishga ham otlar, ham sifatlar tegishlidir. IV va V turlanishga esa faqat otlar tegishlidir.
Do'stlaringiz bilan baham: |