O'tken ma'ha’l kelbetlik feyil formasi Ha’zirgi ma'ha’l kelbetlik feyil formasi Keler ma'ha’l kelbetlik feyil formasi Kelbetlik feyil

2. -tughn formasi. Kelbetlik feyildin’ -tughn affiksi shig'isi jag'inan turg’an>tu/r/g’an>tu+g’in so’zinin’ o'zgeriske ushirap, bir affikske aynaliwinan payda bolg'an.
-tug'in formali keJbetlik feyil, tiykarman, atawish so'zlerdin’ aldmda dinamikahq ma'nide qollanihp, yag'my predmetti ha'reket arqali sipatlap, atributivlik fimktsiyada sipatlayd. Omn’ anighn tohp-tasip ag'atug'in bizin’

Tazasuw g’ana biledi ha’m yadmda saqlaydi. Bizin' ata-babalanmiz sa 'ykes kelmeytug'in atti suwg'a da qoymag'an eken (S.K.).

Kelbetlik feyildik -tug'in formasi ko'plik, seplik, tartim affikslerin aiqali substantivlenip, baslawish, toliqlawish ha’m pisiqlawish funktsiyalann atqaradi. Bul jag’dayda -tughn affiksh kelbetlik feyil, ko'binese toplam formasinda keledi: Sol to’men jaqlarda omn’ jag'asinda jasaytug'inlar Tazasuwdi ta’riyp1edi. Qon'siiar da Ko 'kenaydin ’ u 'yde bolmaytug 'inin sezetughn edi (S.Q.). 0’tken o’mirinin’ ishindegi esinen shiqpaytug'mi- tuwg'an anasi ha’m kishkene inisi menen xoshlasqan jih (M.D.).
Kelbetlik feyildin’ -tug'in formasi tikkeley betlik afTiksleri menen o’zgermeydi. Bul forma bayanlawish xizmetinde kelgende, edi, emes tohqsiz feyilleri ha'm bol ko'mekshi feyili menen dizbeklesedi ha’m betlik affiksleri sol ko'mekshi so’zlerge qosiladi: Qohndag'i jalg’iz qizi bolg'an- liqtan tapqanm qizma kiygizetug ’in edi. 01 kiyim kiygende adam qarap turg’anday bolip jarasatug'm edi (M.D.). 0’zimnin’ qalaysha ha’m qayaqtan bul jerlerge kelip qalg'animdi, menin’ ata-anamnm' kim eken- ligin bilmeytug'in edim (S.K.).
3. -a, -e, -y+jaq fomiasi Kelbetlik feyildin' -jaq affiksi -a, -e, -y ha'm -ma+y/-me+y formah hal feyillerge jalg'amp, keler ma'ha'l kelbetlik feyilin jasaydi: barajaq, kelejaq, so’yleyjaq, oqiyjaq, barmayjaq, kelmeyjaq, aytpayjaq, t.b.
Keler ma’ha’l kelbetlik feyildin’ -a, -e, -y+jaq formasi ataw forma- sinda atliq so’zlerdin’ aldinda kelgende, atributivlik ma’nide keledi: Usi kishkentay a’n'gimede aytilajaq waqiyalardin’ barhg'i Tazasuw menen baylamsli. Shamast, suwdm’ dawisinm’ esitiliwine qaray alg'a ju'rejaq jolimn’ uzaq jaqinlig'in amqlasa kerek (S.K.). 01 aldag'i waqitlan isleyjaq jumislann ko’z aldma keltirdi (Q.E.).
Bul forma heshqanday so’z o’zgertiwshi affikssiz, ataw formasinda ga'ptin' aqinnda kelgende, bayanlawishhq xizmet atqaradi: -Bul jiynaqtm’ ma'nisi ne? Bunda ne ga'p bolajatp.— dep soradi Axmet. -Bunda so’z so’y- lenejaq, tu'sinesen' be? Sizlerdin’ jan'ag'idav hahn'izdi ko'rip kuyinejaq (Q.E.).
-a, -e, -y+jaq formali kelbetlik feyildin’ betlik afffksi arqali o'zgeriwi feyildin’ amqliq meyilin jasaydiY oqiyjaqpan, jazajaqpan, oqiyjaqpiz, jazajaqpiz, oqiyjaqsiz, jazajaqsiz, t.b. Bul formanm' edi toliqsiz feyili menen dizbeklesip keliwinen feyildin’ analitikahq formadag'i o'tken ma’ha’li jasaladi: Anaw qara o'giz benen qizil tana su'zisip, tas bolmasa birin-biri janp taslayjaq edi (S.X.). Jigilajaq edi, Polat jasawil su'yep qaldi (T.Q.).