“O’tkir Hoshimovning “Tushda kechgan umrlar”romanida urush mavzusi va insoniy munosabatlar ifodasi mavzusida tayyorlagan

Qiriq oltinchi yil edi.Navoiy teatri qurilayotgan kezlar…Tepaqo’rg’ondagi yetti yillik maktabdan signal tushdi.Matematika o’qtuvchisi Hakimov katta tanafusda og’zidan bol tomib yaponlarni maqtabdi.Emishki Hakimov qarasa, qurilish ketayotgan joyda, simto’siq ortiga oyog’iga yog’och kovush kiygan yapon asiri mo’ltirab turganmish .To’rt-beshta olmani simto’siqdan uzatgan .Go’yo asir rus tilini bilgan va Hakimovga minaddorchilik bildirib jilmayib tazim qilganmish. Hakimov og’zini ko’pirtirib yaponni ulug’lagan.”Bunaqa madaniyatli odamni birinchi ko’rishim, hamma xalq orasida ham yaxshilar bo’larkan-da!”degan.Yapon asiriga olma bergani uchun vatanga hoyinlik qilishda va ayg’oqchilikda ayblangan.Bu ayblanuchi inson ham Soatning bolaligida birga katta bo’lgan Qonqusga chokib ketishga bir bahya qolishiga sababchi bo’lgan To’lagan isimli bola edi. Soat uni darrov tanidi otasi inqilob vaqtida tegirmonchi bo’lgan.Soat bolaligida ulardan o’ch olishini hammasini o’z qo’li bilan otib tashlashini aytgan edi.Qarabsizki oldiniga Husanho’ja endi esa To’lagan Soat o’ziga dushman deb bilan dushmanlaridan birma-bir o’ch olmoqda.Bu orqali xulosa qilishimiz mumkinki mustabit tuzum davrida nafaqat quruq tuxmat balki shaxsiy adovat orqalik ham insonlarni noxaq qamash, qiynoqlarga solish kabi ishlar olib borilgan.”Paxta ishi” da esa paxta pilanini to’ldirish uchun kecha-yu kunduz paxta terdirishgan Savet hokimyati uchun paxta inson qadridan qimmatroq bo’lgan. Odamlar qalin qosh va sovuqda paxta terish bilan band bolishgan .Hattoki uylarning eshiga tagigacha paxta ekilgan yeti yoshdan yetmish yoshgacha bolgan yosh-u qari paxtaga safarbar qilindi. Urushga esa o’nolti yoshga to’lishi bilan urushga jo’natilga.Turg’unlik davrida yuzaga kelgan ijtimoiy-iqtisodiy nomutanosiblik kuchayib borishi bilan aholining hukumatga nisbatan ishonchini oshirish maqsadida paxta ishiga aloqador bo’lgankeng miqyosdagi jinoyi sud jarayonlari e’lon qilindi Jami 800 ta jinoyi ish qo’zg’atilib, 4000 dan ortiq shaxs ushbu ish bilan bog’liq turli ayblovlar bo’yicha aybdor deb topildi.

• Qiriq oltinchi yil edi.Navoiy teatri qurilayotgan kezlar…Tepaqo’rg’ondagi yetti yillik maktabdan signal tushdi.Matematika o’qtuvchisi Hakimov katta tanafusda og’zidan bol tomib yaponlarni maqtabdi.Emishki Hakimov qarasa, qurilish ketayotgan joyda, simto’siq ortiga oyog’iga yog’och kovush kiygan yapon asiri mo’ltirab turganmish .To’rt-beshta olmani simto’siqdan uzatgan .Go’yo asir rus tilini bilgan va Hakimovga minaddorchilik bildirib jilmayib tazim qilganmish. Hakimov og’zini ko’pirtirib yaponni ulug’lagan.”Bunaqa madaniyatli odamni birinchi ko’rishim, hamma xalq orasida ham yaxshilar bo’larkan-da!”degan.Yapon asiriga olma bergani uchun vatanga hoyinlik qilishda va ayg’oqchilikda ayblangan.Bu ayblanuchi inson ham Soatning bolaligida birga katta bo’lgan Qonqusga chokib ketishga bir bahya qolishiga sababchi bo’lgan To’lagan isimli bola edi. Soat uni darrov tanidi otasi inqilob vaqtida tegirmonchi bo’lgan.Soat bolaligida ulardan o’ch olishini hammasini o’z qo’li bilan otib tashlashini aytgan edi.Qarabsizki oldiniga Husanho’ja endi esa To’lagan Soat o’ziga dushman deb bilan dushmanlaridan birma-bir o’ch olmoqda.Bu orqali xulosa qilishimiz mumkinki mustabit tuzum davrida nafaqat quruq tuxmat balki shaxsiy adovat orqalik ham insonlarni noxaq qamash, qiynoqlarga solish kabi ishlar olib borilgan.”Paxta ishi” da esa paxta pilanini to’ldirish uchun kecha-yu kunduz paxta terdirishgan Savet hokimyati uchun paxta inson qadridan qimmatroq bo’lgan. Odamlar qalin qosh va sovuqda paxta terish bilan band bolishgan .Hattoki uylarning eshiga tagigacha paxta ekilgan yeti yoshdan yetmish yoshgacha bolgan yosh-u qari paxtaga safarbar qilindi. Urushga esa o’nolti yoshga to’lishi bilan urushga jo’natilga.Turg’unlik davrida yuzaga kelgan ijtimoiy-iqtisodiy nomutanosiblik kuchayib borishi bilan aholining hukumatga nisbatan ishonchini oshirish maqsadida paxta ishiga aloqador bo’lgankeng miqyosdagi jinoyi sud jarayonlari e’lon qilindi Jami 800 ta jinoyi ish qo’zg’atilib, 4000 dan ortiq shaxs ushbu ish bilan bog’liq turli ayblovlar bo’yicha aybdor deb topildi.