Oʻzbek filologiyasi fakulteti 208-guruh talabasi Ilyasova Mohinurning

Eƞ kättä bājli häqidägi rivājät
Rivājät etišläričä bir bājji üč öγli bögän ekän. Bāy ümri dävāmidä hälāl jäšäb, māl-mülkini āširgän, bāši jāstiqqä jetgändä esä dävlätidän färzäntläri qändäj fājdälänišini biliš nijätidä üläni hüzürigä čārläbdi: – Öγillärim, siläni xār-zārlik körmäsin digän nijättä mehnättän böjin tāvlämädim, jiqqän bājligim yetär deb häräkättän töxtämädim, endi ülarni täqsimläb beriš āsān bölsin degän niyätdä tillāgä äjläntirdim, mänä, här biriƞizniƞ ülüšiƞiz, büniƞ hisābidän här šähärdä bir qälʼä sālib keliƞlär. Häjātdä qändäj örin tütgäniƞizni bilib, köƞlimni ārām tāptirib söƞrä āmānätimni tāpširmāqčimän, – debdi.
Färzäntlär üč tāmāngä qäräb jöl ālišibdi. Kättä färzänt āldidän čiqqän här bir mänzilgāhdä māhir üstälärri jālläb, kāšānä qürdirib ketüvribti. Ātäsidän ālgän ülüši tügägäč, köƞlini töq qilib izigä qäjtipti. Ikkinči öγiläm äkäsidän qālišmäbti, önläb kentlärdä särāy qürdiribdi.
Kenǯa färzänt jöl jüribti, jöl jürsäjäm möl jüribti, önläp kentlädän ötipti. Bir šähärniƞ kärvānsärājidä hārdiq čiqärib ötirgänidä ikki jölāvčiniƞ sühbätini ešitib qāpti:
– Šü šähärdä bir Hātämdäy säxāvätpeša kiši jäšärdi. Mäxsäd-müddāsi ezgülij qiliš, γäriblärni dilini čoγläš, kiyimsizi egnini butläš, āčlärniƞ qārnini töqläš edi. Jäqindä nāšud xizmätkāri aybi bilän bār māl-mülki yānγindä γārät bölibdi, – dib hikāyä qilibti birinči jölāvči.
– Bečāra, endi nima iš qiläjātgän ekän, – söräbti ikkinčisi.
– Mehnätni äjbi jöq, ādämlärri ešigidä xizmät qilip güzärānini ötkäzäjātgän emiš. Lekin birni ikkigä äjläntiriš üniƞ üčün müškülāt emäs, hāziräm tāpgän tört-beš čäqäsini zärurmäntlädän äjämātgänmiš, häli köräsän, täγin üniƞ bājligi hisābga siγmäs böliši šübhäsiz, üni järätgän egämmi özi qöllijdi.
Kenǯä öγil ertäsi kuni öšä säxāvätpeshä insānni izläb tāpipti, qäräsä bir häsis bāji devārini ürib beräjātgän ekän. Ü bilän döst tütinipti, ästä-sekin öz bājjigi eväzigä üngä savdā-sātiqni jölgä qöjišigä kömäkläšibti. Xülläs, kenjä öγil qäjsi šähärgä bārmäsin, ātäsi bergän ülüšši özigä bir ümrli döstlä ārttirišgä särfläbti.
Väqti jetib üč öγil āta hüzürigä bāš egip kirišipti.
– Qäni, män bergän ülüšši nimälärgä särflädilä, ešitib könglim ārām ālsin, – söräpti bāj.
Kāttä vä örtänčä öγil qäjsi kentlärda särāj, qälʼä qurgänlärini bir-biridän šāšip hikāja qilišipti. Bāj ülärni ajtgänlärini ešitip üzā: sükütgä ketipti-dä, söƞra kenǯä färzäntigä qäräp:
– Siz nimä qildiƞiz bāläm? – depti.
Kenǯä öγil önläb šähärlärdän ārttirgän jüzläb dösläri, ülärri xäjr-säxāvätli išäri, bü ezgü ämällärgä özi qändäj hissä qöšgänligi häqidä zävq-shävq bilän gäpirip beripti.
Xästälik töšägidä jātgän bājji jüzigä nür jügüripti:
– Bäräkällā öγlim, häqiqij, män istägän qälʼäni sän bünjād etibsän. Särājla büzilädi, qälʼälä jemirilädi, ämmā dünjādä insān üčün sirini išānädigän, därdini bölišädigän dösttän ülüγrāq, äzizrāq qälʼä tāpilmäjdi, – deb kenǯä öγlini ālqišläpti”.
“Döstiƞ miƞtä bölsä-dä āz, γänimiƞ bittä bölsäyäm köp”.