Qaratqich va tushum kelishigi qo‘shimchalari. Bu kelishiklarning ayrimlari bo‘lmasa unga izoh bering va shevaning o‘ziga xos turlanishidagi fonetik o‘zgarishlarga izoh bering.
Bizning shevamiz 5 kelishikli sheva hisoblanadi. Aksariyat hollarda qaratqich kelishi qoʻllanilmaydi. Oʻrniga tushum kelishigi ishlatiladi.
Shevamizda –ni affiksi ham qaratqich, ham tushum kelishigini ifoda etadi.
Suvning tegi – [süvvi teyi]
Pichoqning sopi – [pičo: ni sāpi]
Uyning kaliti – [üjji käliti]
Uyni tozala – [üjji tāzälä]
Devorni oqla – [devārri āqlä]
Jo‘nalish, o‘rin-payt, chiqish kelishigi qo‘shimchalari. Bu kelishiklarning ayrimlari bo‘lmasa unga izoh bering va shevaning o‘ziga xos turlanishidagi fonetik o‘zgarishlarga izoh bering.
Joʻnalish kelishigi [-gä, -kä, -qä] fonetik hodisalariga koʻra oʻz oʻrnida qoʻllanadi.
Uyga – [üjgä]
Koʻchga – [köčägä]
Toqqa – [tāqqä]
Shevamizda oʻrin-payt [-dä] kelishigi oʻz oʻrnida qoʻllanadi.
Shaharda – [šähärdä]
Doʻkonda – [dökāndä]
Uyda – [üjdä]
Shevamizda chiqish kelishigi [-dän] kelishigi oʻz oʻrnida qoʻllanadi.
Maktabdan – [mäktäbdän]
Uydan – [üjdän]
Qishloqdan – [qišlāγdän]
Sonning ma’no turlarini hosil qiluvchi affikslar.
-nči unli bilan tugagan sonlarga qoʻshiladi.
Yettinchi - [jettinči]
Ikkinchi - [ikkinči]
-inči undosh bilan tugagan sonlarga qoʻshiladi.
Beshinchi - [bešinči]
bir – [bir]
ikki –[ikki]
-täča;
yuztacha - [jüztäča]
-лǝб;
minglab - [мъңлǝб]
Do'stlaringiz bilan baham: | 
