О‘zbek kompozitorlari ijodida opera janrlari

Operaning qisqacha mazmuni Boydan qarzdor bо‘lgan Bо‘ron ismli dehqon yerlarini tortib oladilar. Lekin shu vaqtda Bо‘ron Jо‘ra ismli о‘g‘lini Norgulga о‘ylantirish kerak edi. Yon-qо‘shnilar Bо‘roiga moddiy yordam berib tо‘yni boshlaydilar. Tuy avjida mahalliy amaldarrlar kelib О‘zbek yishtlarini boshqa shaharlarga «Mardikorlikka olib yubormoqchi bо‘ladilar. Pekin amaldorlar о‘z farzandlarini qoldirib kambag‘allar bolalarini jо‘natmoqchi bо‘ladilar. Dehqonlar qarshilik kо‘rsatib о‘nboshini о‘ldiradilar. Bо‘ron boshchilik bir guruh otryad tvkqa chiqib ketadi. Ularga Jо‘ra ham qо‘shiladi. Podshoh tomonidan yuborilgan qо‘shinlar qishloqda ancha qon tо‘kadilar va shular qatorida Norgul ham nobud bо‘ladi.

• Bо‘ronning hovlisiga о‘t-^ qо‘yadilar. Shu vaqtda Bо‘ron boshchilik otryad qishloqga kirib kelib podshoh qо‘shinlarini quvib yuboradi.
• Operaning qisqacha mazmunini (lebrettosini) Komil Yashin yozgan. Unda ikki tuzim qarama-qarshiligi, xalkdar orasidagi dо‘stlik aniq" о‘z ifodasini topgan. Operadagi asosiy qahramon bu xalq. Xalq Bо‘ron boshchiligida podshoh tuzimiga qarshi kurashadi. Operada juda kо‘p xalq qо‘shiqlari «Gul о‘yini», «Girya qozoq», «Chamanda gul», «Tanovar», «Oq oydin kechalar», «Farg‘onacha»-lar kompazitorlar tomonidan orkestlashtirib asar mazmunini boyitishga sababchi bо‘lganlar.«Bо‘ron» ‘perasida Hamzaning «Ishchi bobo», «Biz ishchimiz», «Hoy ishchilar» qо‘shiqlari ishlatilgan. «Bо‘ron» da ariyalar uncha kо‘p bо‘lmasada lekin bor ariyalar obrazlari xarakterlarini yoritishida salmoqli musiqiy asarlar jumlasiga kiradi. S.Vasilenko bilan M.Ashrafiy bu operani olti oy davomida ijod qilib 1939 yilning 25 martida tugallaydilar.

• «Bо‘ron» operasini sahnalashtirishda ancha qiyinchiliklar ham bо‘ladi. Birinchidan bu Yangi janrni sahnada ijro etishda xonandalarga noqulayliklar tug‘dirdi, chunki musiqali drama bilan opera orasida katta farq bor edi. Lekin shu bilan birga milliy О‘zbek og‘zaki an’analari bilan bog‘liq bо‘lgan sahnalar ham ijrochilarga va tinglovchilarga ham maroq bag‘ishlagan edi. «Bо‘ron» operasini sahnalashtirishi bu ikki. (rus va О‘zbek) orasidagi birodarlikni mustahkamlashda va ikki kompazitorlar S.Vasilenko va M.Ashrafiylarning ijodiy hamkorliklarini timsoli bо‘ldi.