O’zbek tilida tinish belgilari

So’roq tinish belgisining ishlatilishi

9-15BTUS-20 guruh talabasi To’xtayeva Gulchehra

Ona tili

Reja:

• Punktuatsiya tinish belgilari
• So’roq belgisi
• So’roq belgisi muhim vosita sifatida
• Xulosa

 

Kelib chiqishi

• Grafik lotincha "quaestio" iborasidan kelib chiqib, savolni anglatadi. Ilgari, bu savolning ma'nosini anglatishi uchun jumlaning boshiga qo'yilgan.
• Biroq, vaqt o'tishi bilan bu so'z qisqartirilib, "Qo" ga aylandi, bu oxir-oqibat biz biladigan belgiga aylanadi.
• Yuqorida aytib o'tilganlarni hisobga olgan holda, ushbu belgidan foydalanishni belgilovchi ba'zi muhim jihatlarni eslatib o'tish joiz:
• - Ushbu grafikaning birinchi ko'rinishlari birinchi marta o'rta asrlarning lotin qo'lyozmalarida ko'zga tashlandi. Aslida, bu frantsuz kelib chiqishi sulolasi bo'lgan Karolinglar merosi bo'lganligi taxmin qilinmoqda.
• - (?) Ispan tilida keng tarqalgan bo'lib qoldi, ammo 1754 yilda Ispaniya Qirollik akademiyasi ochilish belgisini qo'yish zarurligini ko'rsatdi.

Tinish belgilari tasnifi

Tinish belgilarining qo‘llanish usuliga ko‘ra tasnifi
Qo‘llanish usuliga ko‘ra tinish belgilari quyidagicha guruhlanadi:
Yakka holda qo‘llanuvchilar. Bunga faqat ikki nuqta kiradi
Yakka va qo‘sh holda qo‘llanuvchilar. Bu tinish belgilari yakka holda (alohida-alohida, mustaqil) qo‘llanishi bilan birga, qo‘sh holatda ham qo‘llana oladi.
Tinish belgilari qo‘sh qo‘llanganda ikki va undan ortiq tinish belgisi bir o‘rinda ketma-ket (birgalikda) ishlatiladi. Bular qo‘sh qo‘llanganda: a) o‘z shaklini to‘liq saqlaydi (so‘roq+undov tipida: ?! ); b) o‘z shaklini o‘zgartiradi (qo‘shtirnoq va qavs kabi); d) bir tinish belgisi ikkinchisining hisobiga qisqaradi (vergul va ko‘p nuqta qo‘sh qo‘llanganda, vergul qisqaradi); g) bir belgining o‘zi (mas., undov belgisi) takrorlanadi.