O‘zbek tilining sohada qo‘ llanilishi


Matn - til labiatining barchu xnxnxtyiulari


Download 1.47 Mb.
bet20/68
Sana18.06.2023
Hajmi1.47 Mb.
#1556119
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   68
Bog'liq
O‘zbek tilining sohada qo‘ llanilishi kitob hamma mavzulari bor

Matn - til labiatining barchu xnxnxtyiulari
innjuxxaniianadigan lisoniy birlikdir.
Main ■ tilning yaxhaxh, «hayat knliirisli» xhakli va xlinnga nlxbatan lining niatioini belgilanadi.
Nutqda ishlatilish doirasi ma’lum kasb-hunarga ko‘ra chegaralangan so‘zlar kasb- hunarga oid so‘zlar hisobalanadi. Bunday so‘zlar qaysi hududda yashashidan qat’i nazar, bir xil kasb egalariga tushunarli bo‘ladi. Masalan, doska (kulollar xom idishlar ichini dasmollashda suv quyib ishlatadigan sopol idish), jo ‘sha (tog‘dan olinadigan qizil kesak), volash (loyni ochib-yorib tozalash) kabi so‘zlar kulollargagina tushunarlidir.
Kasb-hunarga xos so‘zlarning asosiy qismini shu sohaga oid atama (termin)lar tashkil etadi. Atamalar fan, texnika, madaniyat kabi sohalardagi aniq chegaralangan tushunchalarni ifodalaydigan bir ma’noli so‘z va so‘z birikmalaridir. Atamalar qo‘shimcha ma’no jilolariga ega emas. Atamalarning ko‘pchiligi boshqa tillardan o‘zlashgan so‘zlardan iborat. Masalan, advokat, argon, diolog, debitor, grant, modul, metr, test, tormoz, marketing kabilar.
Xulosa.

  1. o‘rganilayotgan tilda muloqot malakasi egallandi.

  2. talabalarda so‘z ma’nolari yuzasidan o‘rta umumiy ta'limdan olgan bilimlarini mustahkamladik.

Topshiriqlar
1 - topshiriq: Matnni o‘qing. Sohaga oid atamalar qo‘llangan gaplarni ko‘chirib oling, qavs ichidagi atamaning ma’nosini yozing.
Bir xil ma’noli ifodalami nutqda ortiqcha kiritish mantiqiylikning buzilishiga sabab bo‘ladi. Bir xil ma’noli birdan ortiq ifodalar pleonazm deb yuritiladi: men, o‘zim, shu bugun, bugundan boshlab kabi. Mantiqiy aloqalar va munosabatlarni ifodalashning muhim vositalari bo‘lib kirish so‘z, kirish birikmalar, yordamchi so‘zlar, bog‘lovchilar, yuklamalar hisoblanadi. Ulardan to‘g‘ri foydalanish yaxshi nutq yaratishning garovi hisoblanadi.
2-topshiriq: O‘zbek va rus tilidagi so‘zlarni oqing va taqqoslang.
Согласный звук «Q’» - более глубокий, чем русский «г». «Q’» скользит между основанием языка и нёба:
g‘uncha- бутон g^r-пещера
g^a^pM g‘am-гоpе
g‘azal-газель g^ya-идея
Согласный звук «H»- мягко скользящий.
hayot-жизнь haqiqat-правда
havo- воздух haykal-монумент
hosil-урожай baho-оценка
В узбекском языке есть один носовой звук, который в орфографии передается сечением звук букв-«нг».
ong-разум ming-тысяча
bong-колокол teng-равный
tong-рассвет keng-широкий
Согласный звук «J» орфоэпия этого звука мягче чем в русском языке: jahon-мир Jahongir-имя собств.
jon-душа jonajon-родной
Произношение звука «J» в заимствованных словах не изменяется: abajur-абажур jurnal-журнал
jargon-жаргон injener-инженер

Download 1.47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   68




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling