O‘zbek tilining sohada qo‘ llanilishi

O ’ q uvc hi l a rga dastlab ti l va n u tqn i farqlashga jalb etish
Inson faoliyatida bоrligini bilish уа fikr аlmаshish vоsitаsi vаzifаsini bаjаrаdi. Til vоstitаsidа insoniyat tomonidan jamg’arilgan bilimlar nainki qayd etiladi va saqlanadi, balki avloddan avlodga ham yetkaziladi. Til millat ruhining ko’zgusidir. Til nutqni farqlash lozim.
1. Til aloqa materiali bo’lsa, nutq alohida shaklidir.
Til so’zlash vositasi, yangi nutq sifatida namoyon bo’lgandagina ma’lum vazifani bajaradi. Nutq til materiallari, unsurlaridan tuziladi va nutqiy faoliyat natijasida nutq yuzaga keladi. Demak, til materiallari nutq faoliyati uchun xizmat qiladi. Til bilan nutqni qiyoslash orqali ularning quyidagi o’ziga xos xususiyatlarini ajratish mumkin:


Til va nutq tizimida me’yor o’ziga xos o’ringa ega. Til material sifatida nutq jarayonida xizmat qila boshlagan lahzalardanoq uni me’yorlashtirish jamiyat ehtiyojiga aylangan va me’yoriy muammolar kun tartibiga qo’yilgan.
O’qituvahi:
> Umumlashtiradi va mtijalarni bahalaydi.
■'^cr
^I5"
VT
Me’yor - jamiyat a’zolari tomonidan qabul qilingan, maqullangan va ularga tushunarli bo’lgan til birliklarining nutq jarayonida qo’llanish holati va imkoniyatidir.
dunyoqarashi, urf- odatlari singari qator omillar e’tiborga olingan.
Og’zaki nutq tabiatan so’z boyligi jihatidan yozma nutqqa nisbatan anaha kambag’al bo’ladi. Unda bir xil so’zlar, bir xil shakllar bir qadar ko’proq takrorlanadi, bu hol til vositalarini tanlash qiyinahiliklari bilan bog’liqdir. Og’zaki so’zlovahining faol nutqiy harakati to’xtam (pauza), ohang, urg’u, turli xil imo-ishoralar asosida tinglovchiga etib boradi.
Kishilarning nutqiy faoliyati monolog, diolog, polilog ko’rinishida amalga oshadi. Monolog - so’zlovahining o’ziga yoki tinglovchiga qaratilgan