O’zbekison respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalarvazirligi jizzax politexnika institui


Download 1.19 Mb.
bet28/80
Sana18.06.2023
Hajmi1.19 Mb.
#1569442
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   80
Bog'liq
Глоссарий-MQ12344

G

Gumanitar

Qattiqlik - strukturaningg tashqi kuchlar ta'sirida yuzaga keladigan elastik deformatsiyalarningg shakllanishiga qarshilik ko'rsatish qobiliyati. Ba'zida mustahkamlik shartiga javob beradigan strukturaningg deformatsiyasi uningg normal ishlashiga to'sqinlik qilishi mumkin.
Masalan, yuklangan ko'prikningg o'rtadga egilishi uningg uzunliginingg 1/500 qismiga teng bo'lsin. l _ Bunday holda, me'yorlarga muvofiq, ruxsat etilgan burilish l / 800 dan oshmasligi kerak. Bunday holda, ko'prik kuchli deyiladi, lekin uningg qattiqligi etarli emas.

H

Harorat kuchlanishlarlari

Gar novdani isitish (sovutish) paytida uning uzunlii o'zarishia hech narsa to'sqinlik qilmasa, unda hech qanday kuchlanishlar paydo bo'lmaydi .
Qizdirilanda tananing chiziqli o'lchamlari ortadi, sovutilanda esa kamayadi. Haroratning ∆ t selsiy boʻyicha oʻzarishi natijasida hosil boʻlan sterjenning mutlaq choʻzilishi formula bilan aniqlanadi.

Bu erda a - novda materialining chiziqli kenayish koeffitsienti va l - uning uzunlii.
kenayish koeffitsienti taxminan a =0,0000115 a ten. Gar dastlabki uzunlii l = 1 m bo'lan po'lat novda 20 ℃ a bir tekis qizdirilsa , uning uzunlii 0,23 mm a oshadi.
Statik jihatdan noaniq novda uchun boshqa rasm sodir bo'ladi .
Faraz qilaylik, biz uchlari qattiq qisilan novdani isityapmiz ( qaran , masalan, 1-rasm, a ( P = 0)).

Rasm. 1. Taranlikda (siqilishda) statik noaniq tayoq
Rod miqdori bo'yicha uzaytirishni xohlaydi  lekin bu muhrlar tomonidan oldini oladi. Ularda reaktiv kuchlar paydo bo'ladi R A = R B , bu oxir-oqibat novda siqilishia olib keladi.
Shunday qilib, statik noaniq tayoqni isitish (sovutish) paytida, unda har doim kuchlanishlarlar paydo bo'ladi, ular odatda deyiladi harorat kuchlanishlarlari .
s t harorat kuchlanishlarini aniqlaymiz bizning holatimizda. Kelin, pastki tuatishni aqliy ravishda bekor qilaylik va novda ustidai tashlanan ulanishning ta'sirini R B reaktiv kuchi bilan almashtiraylik. (1-rasma qaran, b ( P = 0)). Rodning cho'zilishi ∆ l , nola ten, quyidaicha ifodalanishi mumkin

Bu yerdan

Keyin novdadai harorat kuchlanishlari ten bo'ladi



Download 1.19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   80




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling