O’zbekistan respublikasi informaciyaliq texnologiyalari ha’m kommunikaciylarin

O’ZBEKISTAN RESPUBLIKASI INFORMACIYALIQ
TEXNOLOGIYALARI HA’M KOMMUNIKACIYLARIN
RAWAJLANDIRIW MINISTIRLIGI
MUHAMMED AL-XOREZMIY ATINDAG’I TASHKENT
INFORMACIYALIQ TEXNOLOGIYALAR UNIVERSITETI
NÓKIS FILIALI

TELEKOMMUNIKACIYA TEXNOLOGIYALARI HÁM KASIPLIK TÁLIM FAKULTETI

« Sanli ekonomika »bag’dari I kurs student
Nurniyazov Damirdiñ
Xisob (Calculus) páninen jazilg’an
ÓZ BETINSHE
JUMÍSÍ



Tayarlag’an D.Nurniyazov
Qabillag’an Sh.Allamuratov
FURE QATARÍ HÁM FURE KOEFFICIENTLERI. TAQ HÁM JUP FUNKCIYALARDÍŃ FURE QATARLARI. FURE QATARÍNÍŃ JÍYNAQLÍLÍǴÍ.
Reje:
1. Garmonikalar.
2. Bólekli-úzliksizlik hám bólekli-differenciallanıwshılıq
3. Fure qatarınıń anıqlaması.
4. Jup hám taq funkciyalardıń Fure qatarları.
Biz quramalı funkciyalardı olardan ápiwayıraq bolǵan funkciyalar arqalı ańlatıw máselelerine bir neshe márte dus keldik hám . Bul tarawdaǵı klassikalıq máselelerden biri – funkciyalardı dárejeli qatarlarǵa jayıwdan ibarat bolıp, bul másele keńnen úyrenildi. Eger qarastırılıp atırǵan funkciyalar periodlı funkciyalar bolsa, olardı ápiwayıraq periodlı funkciyalar menen ańlatıw kerek boladı. Hár bir aǵzası ápiwayı periodlı funkciyalar bolǵan funkcionallıq qatarlardı úyreniw quramalı periodlı funkciyalardı ápiwayıraq periodlı funkciyalar menen ańlatıw máselesin sheshiwde áhmiyetli rol oynaydı. Usı lekciyada hár bir aǵzası ayrıqsha periodlı funkciyalar bolǵan funkcionallıq qatarlar – fure qatarların úyrenemiz.
Fure qatarları teoriyası matematikalıq analizdiń tereń hám keń úyrenilgen bólimi bolıp, onıń ámeliy máselelerdi sheshiwdegi roli úlken bolıp tabıladı. Bul tarawda júdá kóp ilimiy izleniwler alıp barılǵan hám áhmiyetli nátiyjelerge erisilgen.

1. 
   Garmonikalar.
   

Minaf ( x) =A·sin(x )(1)
funkciyanı qarayıq, bunda A, ,  - turaqlı sanlar. Bul periodlı funkciya bolıp, onıń periodı T=2π/α ǵa teń bolıp tabıladı. Haqqıyqatında da,
Garmonikalar matematika, fizika, texnika hám olardıń qollanılıwlarında kóp ushıraydı. Máselen, massası m ge teń bolǵan M noqattıń tuwrı sızıq boylap OM ( OM s  ) aralıqqa proporcional differenciallıq teńlemeni sheshiwge alıp kelinedi. Bul teńlemeniń sheshimi garmonikadan ibarat boladı. Berilgen f( x)+ A x ( ) sin()  garmonikanıń grafigi, y= sinx funkciya grafigin Ox hám Oy kósherleri boyınsha qısıw (sozıw) hámde Ox kósheri boyınsha jılıstırıw nátiyjesinde payda boladı.
Máselen,

garmonikanıń grafigin jasaw processi hám onıń grafigi sızılmada súwretlengen

Biz joqarıda garmonikalar ápiwayı periodlı funkciyalar bolıp, olardıń grafikleri y sinx funkciya grafigi xarakterine iye bolıwın kórdik. Lekin birneshe túrli garmonikalar jıyındısın alsaq, ol da periodlı funkciya bolsa da, lekin júdá quramalı funkciya boladı, grafigi bolsa ysinx funkciya grafigi xarakterinen anaǵurlım ózgeshelenedi. Máselen, úsh hár túrli garmonikalar:

jıyındısınan ibarat.



funkciya grafigin qaraytuǵın bolsaq, ol sızılmada súwretlengen bolıp, ysinx funkciya grafigi xarakterine uqsamaydi.

2.