O‘zbekistoda demokratik jamiyat qurish nazariyasi, amaliyoti va huquq

Chet ellarda ta’lim olish. Xorijiy davlatlarning obro‘-nufuzli oliy o‘quv yurtlarida hukumatlararo bitimlarga binoan O‘zbekistonning 1500 dan oriq fuqorolari (MDH respublikalarida ta’lim olayotganlarni hisoblamaganda) bilim olmoqda. Birgina 1997 yilning o‘zida, hukumatning «Umid» fondini tuzish to‘g‘risidagi qarori natijasida eng nufuzli xorijiy oliy o‘quv yurtlariga respublikaning 160 ta talabasi tahsil olgani yuborildi.
Ayni paytda O‘zbekiston Respublikasining oliy o‘quv yurtlarida uzoq va yaqin xorijiy mamlakalardan kelgan 5,3 ming kishi bilim olmoqda.


«Ta’lim va tarbiya» sotsiologiyasi ma’ruza matniga ilova

O‘rta maxsus va oliy o‘quv yurtlari va qabul soni	1991	1992	1993	1994	1995	1996
O‘rta maxsus ta’lim muassalarida o‘qiyotganlar soni (ming)	254,4	251,0	240,1	210,0	194,8	197,2
Xotin qizlar ulushi (%)	50,3	47,5	44,6	46,8	51,8	54,2
Oliy o‘quv yurtlarida talabala soni (ming)	337,4	316,2	272,3	230,1	192,1	165,7
Xotin-qizlar ulushi (%).	40,2	39,3	39,3	39,6	38,9	39,4
O‘quv yurtlariga kirish ko‘rsatkichi (6-23 yoshdagi aholiga nisbatan % da)	57,2	58,9	50,8	49,6	47,2
Tugallangan o‘rta ma’lumot %.	110,4	104,9	102,8	111,9	111,3
Tugallangan o‘rta texnik ma’lumot (maktab,hunar texnika bilim yurtlari va texnikumlarda o‘quvchilar soniga nisbatan) % da		41,1	41,3	38,2	44,0	43,6
O‘quv yurtlarida ta’lim olishni davom ettirayotgan 19 yoshlilar soni (%)	30,8	26	26,2	24,9	20,8
Kunduzgi ta’limga oliy o‘quv yurtlariga kirish(%)		65,9	79,2	79,2	85,8	86,4
Ta’limga davlat xarajat-lari (XIMdan% da)		10,2	9,5	8,3	7,4
Oliy ta’limga xarajatlar (barcha darajadagi xarajatlarga nibatan) %		15,8	15,3	15,9	15,9	15,5
Oliy o‘quv yurtlariga kirishning umumiy ko‘rsatkichi (1000 kishiga)	43,5	28,7	25,0	24,4	22,3

Nazorat va mulohaza uchun savollar:

1. Tor va keng ma’nolarda sotsial munosabatlar tushunchasini yoritib bering.

2. Sotsial munosabatlarning qanday turlari mavjud?
3. Sotsial birdamlik va uning ahamiyatini yoriting.
4. Iqtisodiy va taqsimot munosabatlarining o‘ziga xos xususiyatlari nimalarda namoyon bo‘ladi?
5. Ijtimoiy-sinfiy munosabatlarga izoh bering.
6. Ijtimoiy-demografik munosabatlar o‘z ichiga nimalarni qamrab oladi?
7. Begonalashuv turlarini yoriting.
8. Ta’lim va tarbiyaning uzviyligini izohlang.
9. Ta’limning - sotsial institut sifatida amal qilishi.
10.O‘zbekiston mustaqilligi sharoitida ta’lim tizimidagi o‘zgarishlarlarga baho bering.
11.Iqtisodiy ta’lim nima uchun zarurligini izohlang?
Adabiyotlar

1. 
   «O‘zbekiston Respublikasining Konstitusiyasi» - T.: «O‘zbekiston», 2008.
   
2. 
   O‘zbekiston Respublikasining «Ta’lim to‘g‘risida» gi qonun. T.: «Sharq», 1997.
   
3. 
   Kadrlar tayyorlash bo‘yicha milliy dastur. T.: «Sharq», 1997.
   
4. 
   Karimov I.A. «O‘zbekiston: milliy istiqlol, iqtisod, siyosat, mafkurа». Т.1. Т.: «O‘zbekiston», 1996.
   
5. 
   Karimov I.A. «Bizdan ozod va obod Vatan qolsin». T.2. T.: «O‘zbekiston», 1996.
   
6. 
   Karimov I.A. «Ozod va obod Vatan, erkin va faravon hayot – pirovard maqsadimiz». T.8. T.: «O‘zbekiston», 2000.
   
7. 
   Karimov I.A. Vatanimizning tinchligi va xavfsizligi o‘z kuch-qudratimizga, xalqimizning hamjihatligi va bukilmas irodasiga bog‘liq. T.: “O‘zbekiston”. 2004.
   
8. 
   Karimov I.A. Bizning bosh maqsadimiz – jamiyatni demokratlashtirish va yangilash, mamlakatni modernizasiya va isloh etishdir. T. «O‘zbekiston», 2005.
   
9. 
   Karimov I.A. “O‘zbek xalqi xech qachon, xech kimga qaram bo‘lmaydi”. T. “O‘zbekiston”, 2005.
   
10. 
    Karimov I.A. Jahon moldiyaviy-iqtisodiy inqirozi, O‘zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning choralari vap yo‘llari. T.: “O‘zbekiston”, 2009.
    
11. 
    Karimov I.A. Asosiy mezon hayot haqiqatini aks ettirishdir. T.: “O‘zbekiston”, 2009.
    
12. 
    Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat – yengimas kuch. T.: “O‘zbekiston”, 2008.
    
13. 
    Mullajanova M.M. va boshq. Sotsiologiya fanidan ma’ruzalar matnlari. T.: ToshDIU, 2008.
    
14. 
    Qurbonov Sh. , Majidov I. , Qo‘chqorov R. Oliy ta’lim tizimida boshqaruv kadrlarini tayyorlash. T. “Akademiya”. 2002.
    
15. 
    Otamurodov S. , Otamurodov Sarvar. O‘zbekistonda ma’naviy- ruhiy tiklanish. T. “Yangi asr avlodi”. 2003.
    
16. 
    Aliev B.A., Rafiqov G‘.A., SultonovT.,Rahmonov B. O‘zbekistonda demokratik jamiyat qurish nazariyasi va amaliyoti fanidan o‘quv qo‘llanma. 2005 Toshkent.
    
17. 
    Dobrenkov V.I., Kravchenko A.I. Sotsialnaya antropologiya: Uchebnik. – M.: INFRA-M, 2008. – 688 s.
    
18. 
    Dobrenkov V.I., Kravchenko A.I. Metodi sotsiologicheskogo issledovaniya: Uchebnik. – M.: INFRA-M, 2008. – 668 s. 2 ekz.
    
19. 
    Isaev B.A. Sotsiologiya v sxemax i kommentariyax: Ucheb. Posob.. – SPB.: Piter, 2008. – 224 s.
    
20. 
    Kogda chelovek – problema: Chto delat?: [per. s angl. D.V.Kotelkina]. – M.: Izd. “Omega-L”: SmartBook, 2008. – 131 s.
    
21. 
    Kravchenko A.I. Sotsiologiya: Uchebnik dlya vuzov. – 11-e izd., - M.: Akademicheskiy Proekt, 2008. – 512 s.
    
22. 
    Kravchenko A.I. Sotsiologiya v voprosax i otvetax: Ucheb. Posob. – M.: TK Velbi, 2008. – 240 s.
    
23. 
    Kravchenko A.I. Sotsiologiya: uchebnik. – M.: TK Velbi, 2008. – 536 s.
    
24. 
    Obshaya sotsiologiya: Ucheb. Posobie /Pod obsh. Red. Prof. A.G. Efendiyev. – M.: INFRA – M, 2008. – 654 s.
    
25. 
    Sotsiologiya. Osnovq obo‘ey teorii: uchebnik /otv. Red. G.V.Osipov, L.N.Moskvichev. 2-e izd., ispr. I dop. – M.: Norma, 2008. – 912 s. 3 ekz.
    
26. 
    Sotsiologiya. Ekzamenasionnqe otvetq. – M.: “Otvet. 2008. – 40 s.