O’zbekiston : milliy tiklanishdan -milliy yuksalish sari

Anvarova Maftuna . Esse yozish

Mavzu: “O’zbekiston : milliy tiklanishdan -milliy yuksalish sari”

Xar qanday millat yaralibdiki tinimsiz rivojlanishga, yuksaklikka intiladi. O’zbek millati kecha yoki bugun vujudga kelgan millat emas , bizning bir necha asrlik tarixga ega ekanligimiz xech kimga sir emas. O’zbek millati xar doim o’zining xurriyatini himoya qilib kelgan va har qaysi zamonda erkin yashashga intilgan. Bizning erkimizni cheklagan davlatlarga esa xalqimiz munosib qarshi chiqa olgan. Millatning mard o’g’loni , O’zbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti Islom Abdug’aniyevich Karimov 1991-yilning 31-avgustida O’zbekistonni mustaqil davlat deya e’lon qilishining o’zi bizning eng katta qadamimiz bo’ldi. Albatta bungacha 1989-yilda o’zbek tiliga davlat tili maqomining berilishi xam mustaqillik uchun bir turtki edi desak mubolag’a bo’lmaydi. Mustaqillikdan keyin O’zbekiston Milliy tiklanish yo’liga o’tdi. Mustaqillik yillarida milliy istiqlol g’oyasi xalqimizning milliy tiklanishiga xizmat qildi. G’oyaviy kurashlarda bizga as qotdi.Shu o’rinda Birinchi Prezidentimizning “Fikrga qarshi fikr , g’oyaga qarshi g’oya , jaholatga qarshi ma’rifat” tamoyillari diniy ekstremizmg aqarshi kurashish uchun ma’rifiy usul sifatida tadbiq etishi xam O’zbekistonning milliy tiklanish yo’liga kirganligidan dalolat beradi.

2017-yildan boshlab Oʻzbekiston oʻz taraqqiyotining yangi – Milliy yuksalish bosqichiga kirdi.

Konstitutsiyamizga asoslangan, xalqimizning tub manfaatlariga javob beradigan Oʻzbekistonni

rivojlantirishning Harakatlar strategiyasi amalda. Keyingi yillarda erishilgan yuksak marralar

xalqimizni baxtli qilishga qaratilgan islohotlar samaralarini yaqqol koʻrsatmoqda.

Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning Oliy Majlisga Murojaatnomasida oldimizga qoʻygan ulkan

vazifalarni amalga oshirishda biz uchun kuch-qudrat manbai boʻladigan milliy gʻoyani

rivojlantirishimiz zarurligi alohida taʼkidlandi. 2019-yil 8-aprel kuni Prezidentimizning Oʻzbekiston

taraqqiyotining yangi bosqichida milliy gʻoyani rivojlantirish konsepsiyasini ishlab chiqishga doir

chora-tadbirlar toʻgʻrisidagi farmoyishi qabul qilindi.

Mazkur hujjat qabul qilinishining zarurati nimalarda namoyon boʻladi? Rivojlangan mamlakatlarda

milliy gʻoya davlat maqsadlarini xalq maqsadlariga uygʻunlashtiradi. “Bir hudud – bir xalq” eʼtiqodini

shakllantirib, mamlakatlar aholisini birlashtirgani, umumiy maqsad yoʻlida safarbar qilganiga

misollar koʻp. Ularning aksarida milliy gʻoya milliy qadriyatlarga bogʻlab singdirilganini koʻramiz.

Masalan, “Tarix – sintoizm – konfutsiylik – samuraylik irodasi” qadriyatlari negizida yapon milliy

gʻoyasi ishlab chiqildi. Odamlarga ishonch, ragʻbat berildi. Maktabning tarbiyaviy ishlar tizimi,

gʻoyasi isloh qilindi. Uyushgan millatning juda qattiq mehnati oʻlaroq, dunyo “Yapon moʻjizasi”ning

guvohi boʻldi. Xitoyda ham milliy zaminga – Konfutsiy taʼlimotiga murojaat qilindi. Konfutsiy

merosidan diniy taʼlimot emas, balki axloqiy (xulq uchun) asos sifatida foydalandi. Yoshlar tarbiyasi

“Ona Vatanga xizmat qilish va sodiq boʻlish” gʻoyasi asosida tashkil etildi. Yoshlarga shaxsiy va milliy

manfaatlarni uygʻun tutish oʻrgatib borildi.

AQSHda davlat mafkurasi yoʻq, deb hisoblanadi. Ammo amerikaliklarning maʼnaviyatini oʻrgangan

olimlar AQSH kabi mafkuralashgan davlatni topish qiyin, deyishadi. AQSHda mafkura vazifasini

“Amerika orzusi” (American Dream) bajarmoqda. U Amerika davlatining oliy qadriyatlari yigʻindisi,

millatning maʼnaviy onasi deb tushuniladi. “Amerika orzusi”ning asosiy tushunchalarini shaxs

erkinligi, erkin tadbirkorlik, demokratiya, muvaffaqiyatga erishishga qaratilgan mehnat tashkil

qiladi. Amerikaliklar mafkura boʻlmasa, davlat boshqaruvida tizimlilik boʻlmaydi, tizimsiz esa

samarali siyosat boʻlishi mumkin emas, deb hisoblashadi. Shu bois, amerikalik davlat arboblaridan

biri U.Sefayr “Agar Amerika tuzumi – skelet boʻlsa, amerikancha orzu – uning qalbidir“ degan edi.

Janubiy Koreyada ham milliy gʻoya xalqning milliy oʻzligiga va yoshlar tarbiyasiga qurildi. Maktabda

milliy gʻoya yoshlar ongiga urf-odatlar, axloqiy ideallar orqali singdirib borildi. Yoshlarni hayotga

tayyorlashda oila, maktabgacha taʼlimga alohida eʼtibor qaratildi. Hozir ham koreys oilalarida

umumiy byudjetning ellik olti foizi bolaning taʼlim-tarbiyasi, inson kapitali – Human Capital uchun

sarflanmoqda.

Mamlakatimizda milliy gʻoyaga yangi davr, millatimiz tarixining yangi bosqichi talablaridan kelib

chiqqan real talablar qoʻyilmoqda.

Ilgari milliy gʻoyani tushunish va tushuntirishda noqulayliklar uchrab turar edi. Masalan,

odamlarning quloqlari milliy gʻoya davlat va xalq birligi tarannumini eshitardi. Lekin koʻzlarimiz

hokimliklar, vazirlik va idoralarning oldidagi temir panjaralarni koʻrar edi. Xalq davlat organlariga

xizmat qilishi kerak, degan notoʻgʻri qoida amalda edi. Fuqaro hokimiyatga emin-erkin kirolmas,

dardini aytolmas edi. Chunki amalda xalqdan davlatni ajratuvchi temir panjara bor edi. Panjaralar

kesib tashlandi. Lekin ayrim amaldorlarimiz ongida bu panjara haligacha turibdi. Tafakkurdagi temir

panjaralarni qoʻporib tashlash qiyin kechyapti. Milliy gʻoya ana shunday vaziyat talablaridan kelib

chiqib yangilanmoqda. Ilgari milliy gʻoya ijtimoiy-gumanitar, maʼnaviy-maʼrifiy masala, deb

tushunildi. Bugun uning iqtisodiy-siyosiy poydevori – Oʻzbekistonni rivojlantirishning Harakatlar

strategiyasi bor. Taktikasi – har yilning bosh Dasturi, mablagʻi, ijrochilari bor. Demak, yangi davrda

milliy gʻoya gumanitar masala boʻlib qolmaydi. Chunki uning natijasiga qaratilgan iqtisodiy tizim

ishlamoqda. Milliy gʻoya roʻyobi uchun demokratik muhit hal qiluvchi rol oʻynaydi. Demokratiya –

toʻgʻrilik, rostlik, adolat, qonuniylikning sharti. Nohaqdan – haqni, zolimdan – mazlumni, zoʻravondan

– ojizni himoya qilishga xizmat qiladi. Shu haqda jar soladi. Jamoatchilik nazoratini ishga soladi.

Chunki milliy gʻoya aholining bir toifasi emas, hamma yaxshi yashasin, hayotdan rozi boʻlsin, deydi.

Mamlakatda adolat, qonuniylik buzilar ekan, demokratiya ham, milliy gʻoya ham quruq shiorlar

boʻlib qoladi. Xalq norozi boʻladi. Xalq norozimi, demak, milliy gʻoya oʻz bongini urmayotgan,

vazifasini bajarmayotgan boʻladi.

Xulosa qilib aytganda, Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev tomonidan olib borilayotgan islohotlar

milliy gʻoya xalqimizning kuch-qudratiga aylanishi uchun sharoit yaratdi. Endi gap milliy gʻoyani har

bir oʻzbekistonlikning niyatiga va harakatiga aylantirishda. Yaxshi fikr yaxshilikka, yomon fikr

yomonlikka yoʻl ochadi. Axborot maydonini nuqul negativ kontent egallab olmasligi uchun pozitiv,

yaxshi, nekbin mazmun, mavzular bilan mutanosib toʻldirishga alohida eʼtibor qaratmogʻimiz zarur.

Negaki, biz kattalar ham, bolalarimiz ham har kuni yaxshi-yomon fikrlardan taʼsirlanamiz. Bir-birimiz

bilan ijtimoiy tarmoqda tortishamiz, aytishamiz, urishamiz. Lekin biz bularning negativ fikrlardan

boshlangan gʻoyalar kurashi ekanligini anglamaymiz.

Milliy gʻoyamizning bosh gʻoyasi “Milliy tiklanishdan – milliy yuksalish sari”. Yuksalish – harakatni

talab qiladi. Demak, milliy gʻoyamiz harakatlar mafkurasi boʻladi. Milliy gʻoya odamlarga islohotlar

kim uchun, nima uchunligini, ahamiyatini tushuntiradi. Yotganni – oʻtqazadi, oʻtirganni – turgʻizadi,

turganni – yurgizadi, yurganni – yugurishga undaydi. Tushuntiradi. Chunki shularni tushunmagan

odamlar birlashmaydi, koʻr-koʻrona, yuzaki ishlaydi. Biri ishlasa, ikkisi tomoshabin boʻladi.

Tushunganlar birlashib, ixtiyoriy, zavq bilan ishlaydi. Natijada hayotidan rozi boʻladi.

Gʻoyaviy birlik odamlarning qaysi xatti-harakatlarida koʻrinadi? Oʻzaro mehribon, hamfikr va bir-

birini qoʻllab-quvvatlayotganida, ishda, oʻqishda, innovatorlikda, tadbirkorlik, ilm, ijodda faolliklarida

va buni milliy gʻoyaga bogʻlab tushunishlarida, oila, ishxona, real va virtual hayotda oʻzaro

ahilliklarida namoyon boʻladi. Shu bilan birga, milliy gʻoya roʻyobiga xalaqit beruvchi buzgʻunchi

gʻoyaga qarshi tez va uyushishlarida. Masalan, 2019-yil aprel-may oylarida davlat tili boʻyicha

boshlangan xeshteg bizning birlasha olishimizni koʻrsatdi. Baxtli, hayotdan rozi boʻlishiga

ishonchida, soʻz va amal birligida ham milliy gʻoya yaqqol koʻzga tashlanadi.

Milliy gʻoyamizning mohiyatini bitta soʻzda aytish mumkin boʻlsa, bu soʻz – rozilik. Bu fikr davlatimiz

rahbarining xalqimiz bilan samimiy suhbatlarida takror va takror taʼkidlab, tushuntirilmoqda. Zero,

milliy gʻoya roʻyobi xalqning muayyan vaqt va makonda oʻzini baxtli deb his qilishida, bu esa uning

shukronalarida – hayotdan roziligida namoyon boʻladi. Aslida bu jarayon boshlanib ketdi. 2018-yilda

Jizzax viloyatining Mirzachoʻl tumanida odamlarning hayotdan roziligini aks ettiruvchi hayotiy

misollar bunga dalil. 74 yoshli mehnat faxriysi Umar ota Umirov shunday deydi: “Gagarinimiz 45 yil

buzildi. 45 kunda tuzildi. Yangi shahar qurildi. Ilgari Mirzachoʻl edi, Mirzaobod boʻldi. Shaharni

opkelib, qoʻndirib qoʻyishdi. Agar qayta tugʻilish nasib etsa, xudodan yana Mirzachoʻlda tugʻilishni

soʻrayman“. Mehnat faxriysi Buvsara ona: “MRTga tushay deb Jizzaxga borib edim. “Nega ovora

boʻlib yuribsiz? MRTning zoʻri Mirzachoʻlda-ku, deyishdi jizzaxlik doktorlar. Ishonmadim. Qaytib

kelsam, toʻgʻri ekan“. Milliy gʻoya har bir oʻzbekistonlikning, oddiy odamlarning mana shunday

shukronasiga vosita boʻladi. Mamlakatimizda rozilik, baxtiyorlik foizi borgan sari oshib boraveradi.

Ertaga odamlar bugungidan yaxshiroq baxtni orzu qiladi. Bu esa milliy gʻoyamizni boyitadi,

yangilaydi. Demak, xalqimizning oʻz hayotidan rozilik darajasi – milliy gʻoyamiz roʻyobining

darajasini koʻrsatadi.

Respublika Maʼnaviyat va maʼrifat markazida “Uzluksiz maʼnaviy tarbiya konsepsiyasi” va “Yoʻl

xaritasi” ishlab chiqildi. Buning innovatsionligi nimada? Ilgari “Oʻzbekistonning 1-18 yoshdagi

bolalari qanday maʼnaviy talablarga javob berishi kerak?”, “Bu yilgi natijalar bormi? Boʻlsa, qani?”,

degan aniq savol qoʻyilmagan. Natija nasiya boʻlgan.

Davlatimiz rahbari “Maʼnaviyat – eng taʼsirchan qurolimizdir”, degan qatʼiy fikrni bildirdi. Bu – bejiz

emas. Chunki “Biz nima uchun oʻzgarishimiz, birlashishimiz, kurashishimiz kerak?”. Bu savolga

yakdil gʻoyaviy javobi yoʻq jamiyat – quroli yoʻq qoʻshinga oʻxshab qoladi. Maʼnaviyat va maʼrifat,

mafkuraviy tarbiya Oʻzbekistonning turli millat, din, kasb, yoshlarga mansub xalqini gʻoyaviy

qurollantiradi. Islohotlar nima uchun, kim uchun kerakligini xalqqa uning orzulari bilan bogʻlab

uqtiradi, koʻrsatadi. Tushungan xalq – gʻoya bilan qurollangan xalqqa aylanadi. Har birimizdan

Vatanning bir oʻgʻil-qizi sifatida oʻz lavozimimizga munosib boʻlib ishlash va yashash burchini

eslatadi. Oʻz milliy gʻoyasini anglagan xalqni toʻxtatib boʻlmaydi.