O‘zbekiston bank tizimining tashkil topishi va rivojlanishi

Kredit uyushmalari passiv operatsiyalari – bumablag‘larni jalb qilish bilan bog‘liq operatsiyalardir. Kredituyushmalari mablag‘larni pay badallari, muddatli vajamg‘arma depozitlar, boshqa moliyaviy muassasalardankredit sifatida jalb qilishi mumkin. Shuningdek, kredit
uyushmalarining daromad va foydani shakllantirish bilanbog‘liq operatsiyalarini ham ularning passiv operatsiyalarisifatida tasniflash mumkin.
Kredit uyushmalari aktiv operatsiyalari – bu passivoperatsiyalar natijasida shakllantirilgan moliyaviymablag‘larni tegishli foydani shakllantirish maqsadidasamarali maqsadlarga joylashtirishi bilan bog‘liq faoliyatimajmuidir. Kredit uyushmalari aktiv operatsiyalari
iqtisodiy mohiyatidan kelib chiqqan holda moddiy vanommoddiy aktivlarga, riskli va risksiz aktivlarga, daromadkeltiradigan va daromad keltirmaydigan aktivlar sifatidaguruhlash mumki
Mikrokredit_tashkilotlari'>Mikrokredit tashkilotlari
O‘zbekiston Respublikasida nobank kredittashkilotlarining, shu jumladan, mikrokredit tashkilotlarinifaoliyat yuritishi va tegishli xizmatlarni ko‘rsatishi uchunyetarli darajadagi tashkiliy-huquqiy baza yaratilgan.O‘zbekiston Respublikasi hududida mikrokredit
tashkilotlari o‘z faoliyatlarini yo‘lga qo‘yishlari va oliborishlariga asos bo‘lib hisoblanadi. Mikrokredit tashkilotiatamasi “Mikrokredittashkilotlari to‘g‘risida”gi qonunning3 moddasida quyidagicha izohlanadi:Mikrokredit, mikroqarz, mikrolizing berish sohasidaxizmatlar ko‘rsatish bo‘yicha faoliyatni amalga oshiruvchi
va ushbu qonunga muvofiq boshqa mikromoliyaviyxizmatlar ko‘rsatuvchi yuridik shaxs mikrokredittashkilotidir.Mikrokredit tashkilotlari tijorat tashkiloti sifatida tijoratbanklarida hisob raqamlarini ochish orqali faoliyatiniamalga oshiradi. Hisobvaraqlarni ochish, yopish, boshqabanklarga ko‘chirish Markaziy bankning tegishliyo‘riqnomalari asosida amalga oshiriladi.
Mikrokredit – qarz oluvchiga tadbirkorlik faoliyatiniamalga oshirish uchun eng kam ish haqining mingbaravari miqdoridan oshmaydigan summada to‘lovlilik,muddatlilik va qaytarish shartlari asosida beriladigan pulmablag‘laridir. Mikrokredit qarz oluvchiga pul mablag‘larinishartnomaga muvofiq muayyan maqsadlar uchun ishlatishshartlari asosida (maqsadli mikrokredit) berilishi mumkin.

Mikroqarz – mikrokredit tashkilotlari tomonidanjismoniy shaxs bo‘lgan qarz oluvchiga eng kam ishhaqining yuz baravari miqdoridan oshmaydigan summadamuddatlilik va qaytarish shartlari asosida, shartnomadanazarda tutilgan hollarda esa to‘lovlilik sharti asosida ham
beriladigan pul mablag‘laridir.
Mikrolizing mikromoliyaviy xizmatlar ko‘rsatuvchitashkilot tomonidan lizing oluvchining topshirig‘iga binoanuchinchi tarafdan mol-mulk olish hamda unga egalik qilishva foydalanish uchun lizing oluvchiga shartnomadabelgilangan shartlar asosida haq evaziga berish nazardatutiladigan xizmatdir.