. Valyuta tizimi va uning elementlari
Xalqaro valyuta munosabatlarining rivojlanishidamamlakatlar o‘rtasida xalqaro mehnat taqsimotiningchuqurlashuvi, xalqaro bozorlarning paydo bo‘lishi, xo‘jalikyuritishning xalqaro tizimini shakllanishi va xalqaro
iqtisodiy aloqalarning globallashuvi hamda internatsionallashuvi asosiomillardan bo‘lib hisoblanadi.Xalqaro valyuta munosabatlari xalqaro ijtimoiyiqtisodiy munosabatlarni rivojlanishi bilan bevosita bog‘liq.Xalqaro takror ishlab chiqarish va valyuta munosabatlari
o‘rtasida bevosita va qarama– qarshi aloqa mavjud bo‘lib,ular xalqaro daromadli tovarlar, moliyaviy kapital vaxizmatlarni ayirboshlash jarayonida namoyon bo‘ladi.Mamlakatlar o‘rtasida valyuta munosabatlarining holatimilliy va xalqaro iqtisodiyotning rivojlanishi, mamlakatlaro‘rtasidagi siyosiy muhit, shuningdek, boshqa qator omillar
bilan baholanadi.Xalqaro iqtisodiyotning globallashuvi va
internatsionallashuvi sharoitida ichki ishlab chiqarishjarayonlar tashqi omillarga bog‘liq bo‘lib qoladi. Jumladan,xalqaro ishlab chiqarish, savdo, fan va texnika taraqqiyoti,xorijiy kapitalning migratsiyasi kabi boshqa jarayonlarvalyuta munosabatlari orqali tartibga solib boriladi.
Xalqaro valyuta munosabatlarining zaiflashuvi, jahonmoliyaviy inqirozlari mahalliy va xalqaro darajadagi takrorishlab chiqarish jarayoniga salbiy tasir ko‘rsatadi.
Valyuta tizimi – valyuta munosabatlarini tashkil etishva tartibga solish shakli bo‘lib, mahalliy qonunchilik yokixalqaro kelishuv asosida mustahkamlanadi. Xalqaroiqtisodiy adabiyotlarda – milliy, xalqaro va hududiy valyutatizimlari mavjudligi e’tirof etiladi.
Milliy valyuta tizimining asosiy elementlari
quyidagilardan iborat:– milliy valyuta;– konverterlash shartlari;– milliy valyuta pariteti;– milliy valyuta kursining rejimi;– valyutaviy chegaraning mavjudligi yoki chegaralanmaganligi, valyuta nazorati;
oshqaradigan mahalliy organlar.
Do'stlaringiz bilan baham: |